Η είδηση από το Βερολίνο, αν και έγινε σε χαμηλούς τόνους, έχει ταράξει τα οικονομικά επιτελεία στις χώρες τις Ευρωζώνης και ιδιαίτερα στον χτυπημένο ευρωπαϊκό νότο, μαζί και στην Ελλάδα.
Ο υπ. Οικονομικών και υποψήφιος για την γερμανική καγκελαρία -στην μετά Μέρκελ εποχή- κ. Σόλτς, ανακοίνωσε ότι η γερμανική κυβέρνηση θα διατηρήσει και θα επεκτείνει για ολόκληρο το 2021 τα μέτρα στήριξης της απασχόλησης. Και αυτό γιατί οι εκτιμήσεις που γίνονται στο οικονομικό επιτελείο της καγκελαρίας συγκλίνουν στην πρόβλεψη ότι το επόμενο κύμα της πανδημίας θα υποχρεώσει τις οικονομικές ζώνες της χώρας σε νέα τοπικά lockdown, με άμεσες συνέπειες για την συνέχεια της οικονομικής δραστηριότητας.
Οι αναφορές για το επόμενο κύμα έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι οι τρέχουσες αναζωπυρώσεις των κρουσμάτων αποδίδονται κατά βάση στις επιπλοκές του πρώτου κύματος της άνοιξης και όχι σε δεύτερο κύμα.
Το χρηματοδοτικό πακέτο που θα απαιτηθεί για την στήριξη της απασχόλησης στην Γερμανία υπολογίζεται ότι θα φθάσει, αν δεν ξεπεράσει, τα 10 δισ. ευρώ.
Τα "προβλήματα” για το 2021 δεν συνδέονται μόνο με τις εγχώριες δυσκολίες και τις προσωρινές διακοπές της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και με την προβληματική διασυνοριακή -εντός και εκτός Ε.Ε.- τροφοδοσία εμπορίου για την γερμανική βιομηχανία...
Το ζήτημα αυτό έχει ήδη απασχολήσει τις αρμόδιες Γενικές Διευθύνσεις στην Κομισιόν, την ΕΚΤ, αλλά και τον ESM, καθώς η στήριξη και ενίσχυση της απασχόλησης – ήτοι της αντιμετώπισης της ανεργίας – αναδύεται σαν κεντρικό ζήτημα της Ε.Ε. τουλάχιστον για την διετία 2020 – 2021.
Οι "ιδέες” που συζητούνται αφορούν στην συνδυασμένη παρέμβαση, τόσο σε επίπεδο επιχορηγήσεων με πιθανή ενδυνάμωση του SURE (πριν καν αυτό αρχίσει να λειτουργεί...), την ενίσχυση της δανειακής χρηματοδότησης μέσω του ΕSM και της – για όσο χρειασθεί - στήριξης της ρευστότητας από την ΕΚΤ.
Τεχνικές προετοιμασίες
Οι σχετικές συζητήσεις, παρά τις "διακοπές” του Αυγούστου, βρίσκονται σε εξέλιξη σε "τεχνικό επίπεδο” και θα προχωρήσουν ταχύτερα μέσα στον Σεπτέμβριο, ιδιαίτερα με τις χώρες, ειδικά εκείνες του ευρωπαϊκού Νότου, που αδυνατούν να καλύψουν τις σχετικές ανάγκες στήριξης της απασχόλησης με εγχώριους πόρους.
Στην κορυφή αυτής της λίστας προς το παρόν βρίσκονται η Ιταλία και η Ισπανία με την Πορτογαλία να ακολουθεί και την Ελλάδα να... αναμένει την σειρά της, δεδομένου ότι το οικονομικό επιτελείο στην Αθήνα επιμένει στην τακτική της διατήρησης αποστάσεων από τον πυρήνα του προβλήματος στον ευρωπαϊκό νότο.
Το πλεονέκτημα του οικονομικού επιτελείου στην Αθήνα ήταν και παραμένει ο συνδυασμός των πολύ χαμηλών απαιτήσεων για την αναχρηματοδότηση του χρέους την διετία 2020 – 21 και η διαθεσιμότητα των πόρων του μαξιλαριού των 30-32 δισ. ευρώ.
Το πρόβλημα όμως που παραμένει ιδιαίτερα έντονο είναι η πρόβλεψη της διάρκειας των προγραμμάτων στήριξης της απασχόλησης, η οποία μετά την σχετική ανακοίνωση Σόλτς για τη γερμανική οικονομία αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα.
Στο πλαίσιο αυτό η τακτική” που προς το παρόν έχει υιοθετηθεί είναι αφενός ο αυστηρότερος δυνατός έλεγχος στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους όσον αφορά το σκέλος των δαπανών και αφετέρου η μεγαλύτερη δυνατή διεύρυνση της άντλησης ευρωπαϊκών πόρων τόσο στο κομμάτι των επιχορηγήσεων όσο και στο κομμάτι του "αντι - covid” δανεισμού.
Όσον αφορά το σκέλος των επιχορηγήσεων ο σχεδιασμός προβλέπει την εισροή 1,5 δισ. ευρώ μέχρι τον Νοέμβριο από το SURE με την προοπτική αύξησης του ποσού εφ' όσον το Ταμείο αυτό ενισχυθεί περαιτέρω στην συνέχεια.
Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος, ήτοι την πρόσβαση στον χωρίς δεσμεύσεις και προϋποθέσεις δανεισμό από τον ESM, το οικονομικό επιτελείο προσβλέπει αφενός στο διαθέσιμο ποσό των 4 περίπου δισ. ευρώ, αλλά πολύ περισσότερο στο γεγονός οτι η χρηματοδότηση από τον ESM "τεχνικά” θα μπορούσε να επιτρέψει την ένταξη της Ελλάδα και στο κανονικό QE της ΕΚΤ (το PSPP), πέραν της αγοράς ελληνικών ομολόγων μέσω του έκτακτου QE (το PEPP).
Τα τελευταία στοιχεία της ΕΚΤ δείχνουν ότι έχουν ξοδευτεί από το PEPP περί τα 468 δισ. ευρώ από τον Μάρτιο, από τα οποία τα 9,9 δισ. ευρώ έχουν "πάει” για αγορές ελληνικών ομολόγων (περί τα 5,2 δις ευρώ το δίμηνο Ιουνίου – Ιουλίου).
Αντίστοιχα μέσω του PSPP η ΕΚΤ έχει ξοδέψει ήδη από το περασμένο φθινόπωρο μέχρι σήμερα 3,680 τρις ευρώ...
Σε κάθε περίπτωση το οικονομικό επιτελείο, πριν από τις ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού στην Θεσ/νίκη εκτιμάται ότι θα έχει μία αρκετά σαφή εικόνα για τα όρια στήριξης στα οποία θα μπορεί να προσβλέπει από Βρυξέλλες, Λουξεμβούργο και Φρανκφούρτη για το μείζον ζήτημα της απασχόλησης το 2021
