Η Ευρώπη πήρε ανάσα την Παρασκευή χάρη στη σημαντική πτώση του υδράργυρου, ο οποίος κατέρριψε μια σειρά ρεκόρ, σκαρφαλώνοντας πάνω από τους 40 βαθμούς Κελσίου στη Γαλλία, στο Βέλγιο, στην Ολλανδία και τη Γερμανία.
Το τέλος του 2019 είναι ακόμη μακριά, όμως έχει ήδη καταγράψει καύσωνες και ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών από την Ευρώπη μέχρι το Βόρειο Πόλο, γεγονότα που προκαλούνται από τις συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη προϊόντος των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων. Οι επαναλαμβανόμενοι καύσωνες αποτελούν αναμφίβολα σύμπτωμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη, ακόμη και αν οι επιστήμονες είναι ορισμένες φορές διστακτικοί να αιτιολογήσουν ένα εξαιρετικά ειδικό μετεωρολογικό φαινόμενο, όσο σημαντική και αν είναι η κλιματική απορρύθμιση.
Πάντως η επιστημονική κοινότητα εκφράζει ανοιχτά την ανησυχία της καθώς, σύμφωνα με τις προβλέψεις, η ατμοσφαιρική ροή θα μεταφέρει τη θερμότητα προς τη Γροιλανδία, με αποτέλεσμα τις υψηλές θερμοκρασίες και συνεπώς την αυξημένη τήξη των πάγων.
Ενδεικτικό είναι ότι στα μέσα του Ιουλίου, ο υδράργυρος έφθασε τους 21°C στο Αλερτ, την βορειότερη κατοικημένη περιοχή του πλανήτη, που βρίσκεται σε απόσταση 90 χιλιομέτρων από τον Βόρειο Πόλο, καταγράφοντας το απόλυτο ρεκόρ. Το προηγούμενο ρεκόρ των 20°C είχε μετρηθεί τον Ιούλιο 1956 αλλά, από το 2012, έχουν μετρηθεί πολλές ημέρες με θερμοκρασίες ανάμεσα στους 19°C και τους 20°C στον σταθμό αυτόν που βρίσκεται στην ακτή του Ατλαντικού Ωκεανού.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό του ΟΗΕ η επίμονη υψηλή τήξη και η απορροή των τελευταίων εβδομάδων, δείχνει πως η συνολική σεζόν του τρέχοντος θα καταγράφει υψηλές απώλειες. Σύμφωνα με τους επιστήμονες αυτό θα έχει επίσης αντίκτυπο στον πάγο της Αρκτικής Θάλασσας, όπου η απώλεια πάγου κατά το πρώτο εξάμηνο του Ιουλίου αντιστοιχούσε στα ποσοστά απώλειας που παρατηρήθηκαν το 2012, το έτος που είχε την χαμηλότερη έκταση πάγου τον Σεπτέμβρίο, όπως καταγράφηκε από τον δορυφόρο.
Ο πρώτος απολογισμός του νέου κύματος καύσωνα
Πέραν των 42,6 βαθμών Κελσίου που καταγράφηκαν στο Παρίσι και το Λίνγκεν στην Κάτω Σαξονία της Γερμανίας, το Βέλγιο και η Ολλανδία γνώρισαν επίσης ιστορικά ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών με 41,8 βαθμούς Κελσίου στο Μπέγκιζνεντιζκ, στο βόρειο Βέλγιο και 40,4 βαθμούς Κελσίου στη νότια Ολλανδία.
Update on the Europe #heatwave with new temperature records. pic.twitter.com/DSZIOWyYb9
— WMO | OMM (@WMO) July 26, 2019
Η σφοδρή άνοδος της θερμοκρασίας προκάλεσε στη Γαλλία μεγάλες πυρκαγιές, μετατρέποντας σε στάχτη χιλιάδες στρέμματα καλλιεργήσιμης γης στη Νορμανδία (δυτικά) και σε άλλες περιοχές. Σχεδόν 20.000 στρέμματα γεωργικών εκτάσεων καταστράφηκαν επίσης χθες στον γαλλικό βορρά από πυρκαγιές που προκάλεσε ο καύσωνας.
Εντούτοις, οι αρχές ήραν τον «κόκκινο συναγερμό για καύσωνα» ενώ ο «πορτοκαλί συναγερμός επιφυλακής» παραμένει σε ισχύ σε 31 διαμερίσματα.
Παρά τη σχετική πτώση του υδράργυρου, που κυμαίνεται πλέον γύρω στους 30 βαθμούς Κελσίου, στο μεγαλύτερο μέρος της βόρειας και δυτικής Ευρώπης, τα προβλήματα παραμένουν στην κυκλοφορία των τρένων Thalys, που εκτελούν δρομολόγια μεταξύ της Ολλανδίας, του Βελγίου, της Γαλλίας και της Γερμανίας.
Τα προβλήματα αυτά οφείλονται στις ζημιές που προκλήθηκαν στις υποδομές του δικτύου από τη ζέστη, με τη θερμοκρασία στις ράγες να υπερβαίνει κατά 10-15 βαθμούς Κελσίου εκείνη της ατμόσφαιρας. Οι αμαξοστοιχίες που κυκλοφορούν κινούνται με μειωμένη ταχύτητα και πολλά δρομολόγια ακυρώνονται.
Η θυγατρική εταιρεία SNCF υποσχέθηκε την αποκατάσταση του δικτύου μέσα στο Σαββατοκύριακο, όμως τα τρένα Thalys και Eurostar προς το Λονδίνο πραγματοποιούν τα δρομολόγιά τους με καθυστερήσεις.
Στη Βρετανία, μετά τους 38,1 βαθμούς Κελσίου στο Κέιμπριτζ, η θερμοκρασία κατέγραψε πτώση, όμως τα τρένα, στα περίχωρα του Λονδίνου, εκτελούσαν τα δρομολόγιά τους με πολύ αργούς ρυθμούς, ενώ ορισμένα εξ αυτών ακυρώθηκαν εξαιτίας μιας πυρκαγιάς που ξέσπασε στη χαμηλή βλάστηση κατά μήκος των ραγών. Ακυρώσεις πτήσεων υπήρξαν και στα αεροδρόμια Γκάτγουικ και Χίθροου.
Εντούτοις, η μετεωρολογική υπηρεσία της Βρετανίας επισήμανε ένα παράδοξο στην περιοχή του Λινκολνσάιρ (ανατολικά): σε διάστημα μιας ώρας, ο υδράργυρος αυξήθηκε, κατόπιν μειώθηκε κατά 10 βαθμούς: από τους 22 βαθμούς Κελσίου στους 32 βαθμούς Κελσίου και τούμπαλιν. «Γουάου» έγραψε σε μήνυμα στο Twitter το Met Office, που απέδωσε το φαινόμενο στις καταιγίδες που ξέσπασαν στην περιοχή.
Στη Σκανδιναβία, τα θερμόμετρα έδειξαν μεταξύ 30 και 35 βαθμούς Κελσίου κυρίως στη Φινλανδία, όπου οι μετεωρολογικές υπηρεσίες διατηρούν τον συναγερμό ενόψει του Σαββατοκύριακου. Οι κάτοικοι δυσφορούν βλέποντας τις λίμνες και τις παραλίες να έχουν κατακλυστεί από κυανοφύκη, αποτέλεσμα της ζέστης.
Στη Νορβηγία, οι 30 βαθμοί Κελσίου, θεωρούνται επίσης υψηλή θερμοκρασία: «Δεν είμαστε συνηθισμένοι στις θερμοκρασίες της ηπειρωτικής Ευρώπης» υπογραμμίζει ο μετεωρολόγος Τέρζε Άλσβικ Βαλόε.
Το ίδιο και στην Ολλανδία, όπου οι πολίτες ξύπνησαν την Παρασκευή γεμάτοι αγωνία: «Ξυπνάς στις 04.30 το πρωί και σκέφτεσαι ότι θα μπορέσεις να αναπνεύσεις λίγο: λάθος. Εξακολουθεί να κάνει ζέστη άνω των 28 βαθμών Κελσίου!» ήταν το tweet ενός άνδρα. Ένας άλλος θα ήθελε πολύ να βρεθεί σε ένα χιονισμένο τοπίο, γι' αυτό ανήρτησε μια φωτογραφία με αυτό: «Να, τι θέλω», έγραψε χαρακτηριστικά.
Ο πιο θερμός Ιούνιος που έχει καταγραφεί ποτέ
Ο Ιούνιος 2019 ήταν ο πιο θερμός Ιούνιος που έχει καταγραφεί ποτέ, εκθρονίζοντας τον Ιούνιο 2016.
Το ρεκόρ αυτό οφείλεται σε έναν εξαιρετικού χαρακτήρα καύσωνα στην Ευρώπη, όπου η θερμοκρασία ήταν 2°C υψηλότερη από την κανονική, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus για την κλιματική αλλαγή. Η νότια Αμερική έζησε επίσης τον πιο θερμό της Ιούνιο, σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία της Ατμόσφαιρας.
Από το 2015, βλέπουμε κύματα ακραίας ζέστης κάθε χρόνο κάπου στην Ευρώπη, είτε στην νότια Ευρώπη είτε στην βόρεια Ευρώπη, σχολιάζει ο Ρομπέρ Βοτάρ, κλιματολόγος του Εργαστηρίου Επιστημών του Κλίματος και του Περιβάλλοντος.
Ο ερευνητής και οι συνάδελφοί του δικτύου World Weather Attribution υπολόγισαν στις αρχές του Ιουλίου ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει καταστήσει τον καύσωνα του Ιουνίου στην Γαλλία «τουλάχιστον πέντε φορές πιθανότερο» σε σχέση με τις συνθήκες που θα ίσχυαν αν ο άνθρωπος δεν είχε μεταβάλει το κλίμα. Τις επόμενες ημέρες θα μελετήσουν τον καύσωνα αυτής της εβδομάδας που πλησιάζει στο τέλος του.
Στο πρώτο εξάμηνο 2019, έντονοι καύσωνες καταγράφηκαν στην Αυστραλία, την Ινδία, το Πακιστάν και σε ορισμένες ζώνες της Μέσης Ανατολής, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, που προβλέπει ότι θα υπάρξουν και άλλα επεισόδια καύσωνα αυτό το καλοκαίρι στο βόρειο Ημισφαίριο.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, τα τέσσερα τελευταία χρόνια ήταν τα πιο θερμά που έχουν ποτέ καταγραφεί στον πλανήτη. Το 2018 κατατάχθηκε τέταρτο με μέση θερμοκρασία της επιφάνειας του πλανήτη κατά 1°C υψηλότερη σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή.
Με +1,2°C , το 2016, που χαρακτηρίσθηκε από την έντονη επίδραση του el Nino, είναι προς το παρόν η θερμότερη χρονιά, μπροστά από το 2015 και το 2017. Σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία της Ατμόσφαιρας, για το 2019, η περίοδος Ιανουαρίου-Ιουνίου είναι η δεύτερη θερμότερη στην ιστορία, ίση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017 και μπροστά από την ίδια περίοδο του 2016.
«Η Αμερικανική Υπηρεσία της Ατμόσφαιρας εκτιμά ότι το 2019 θα είναι στο τοπ των 5 θερμότερων ετών και ότι το διάστημα 2015-2019 η πιο θερμή πενταετία που έχει καταγραφεί ποτέ», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Γιοχάνες Κάλμαν, διευθυντής του τμήματος Κλίματος και Υδάτων της υπηρεσίας.
Υψηλές θερμοκρασίες και καταιγίδες στην Ελλάδα το Σαββατοκύριακο
Στο μεταξύ, μετλά το κύμα καύσωνα που έπληξε την Ευρώπη και τις υψηλές θερμοκρασίες, καλό και ζεστό καιρό σε ολόκληρη τη χώρα, περιμένουμε το Σάββατο. Ωστόσο τις θερμές ώρες της ημέρας στα ηπειρωτικά θα αναπτυχθούν νεφώσεις οι οποίες θα δώσουν όμβρους ή τοπικές βροχές και ενδεχομένως λίγες καταιγίδες σε ορεινά τμήματα της Κεντρικής και κυρίως της Βόρειας Ελλάδας.
Η θερμοκρασία θα κυμανθεί, στη Δυτική Μακεδονία από 15 έως 33 βαθμούς, στα υπόλοιπα βόρεια ηπειρωτικά από 17 έως 37, στην Ήπειρο από 18 έως 34 βαθμούς, στην Κεντρική Ελλάδα από 17 έως 38 και πιθανόν τοπικά 39 βαθμούς, στη Δυτική και Νότια Ελλάδα από 19 έως 35, στα υπόλοιπα ηπειρωτικά από 22 έως 37 βαθμούς, στα νησιά του Ιονίου από 22 έως 32 και στα νησιωτικά τμήματα του Αιγαίου από 19 έως 33 βαθμούς, αλλά στις Σποράδες, στις Κυκλάδες και στη Βόρεια Κρήτη οι μέγιστες δε θα ξεπεράσουν τους 29 βαθμούς, ενώ στο Ανατολικό Αιγαίο θα φτάσουν στους 36 με 37 βαθμούς Κελσίου.
Οι άνεμοι θα πνέουν στο Αιγαίο από βόρειες διευθύνσεις με εντάσεις έως 5 μποφόρ και στο υπόλοιπο Αιγαίο από βορειοδυτικές διευθύνσεις με εντάσεις έως 6 μποφόρ. Στο Ιόνιο οι άνεμοι θα πνέουν ασθενείς και τις θερμές ώρες της ημέρας από δυτικές διευθύνσεις με εντάσεις έως 5 μποφόρ.
Στην Αττική θα επικρατήσουν πολύ καλές καιρικές συνθήκες με λίγες μόνο τοπικές νεφώσεις τις θερμές ώρες της ημέρας. Οι άνεμοι θα πνέουν από βόρειες διευθύνσεις ασθενείς έως σχεδόν μέτριοι, 3 με 4 μποφόρ και πρόσκαιρα στα ανατολικά μέτριοι 5 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 25 έως 36 βαθμούς, αλλά στα βόρεια και ανατολικά οι μέγιστες θα είναι 2 με 3 βαθμούς χαμηλότερες.
Στη Θεσσαλονίκη αναμένονται λίγες νεφώσεις οι οποίες τις θερμές ώρες της ημέρας πρόσκαιρα θα αυξηθούν. Οι άνεμοι θα πνέουν ασθενείς και τις θερμές ώρες της ημέρας νότιοι νοτιοανατολικοί με εντάσεις έως 5 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 22 έως 33 βαθμούς.
με πληροφορίες από thetoc, απε, meteo
