Το 14% του πληθυσμού στη Γη - ή τουλάχιστον ο ένας άνθρωπος στους επτά - έχει ή είχε τη νόσο Lyme ή βορρελίωση, η οποία μεταδίδεται από τσιμπούρια, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική μελέτη, που βάσισε τις εκτιμήσεις της στην παρουσία αντισωμάτων στο αίμα. Η Κεντρική και Δυτική Ευρώπη, καθώς και η Ανατολική Ασία είναι οι περιοχές με τη μεγαλύτερη εξάπλωση της νόσου, η οποία πλήττει κυρίως άνδρες άνω των 50 ετών σε μη αστικές περιοχές.
Οι ερευνητές, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση (συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση) στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό "BMJ Global Health", ανέλυσαν στοιχεία από 137 έρευνες έως το 2021, οι οποίες αφορούσαν συνολικά 158.287 ανθρώπους. Η παρουσία αντισωμάτων κατά της νόσου στο αίμα εκτιμήθηκε στο 14,5%, ένα ποσοστό υψηλότερο του αναμενομένου.
Τι είναι η νόσος Lyme
Η λοίμωξη από το βακτήριο Borrelia, γνωστότερη ως νόσος Lyme, είναι η συχνότερη μορφή νόσου μεταδιδόμενης από τα τσιμπούρια. Η νόσος Lyme εκδηλώνεται αρχικά με συμπτώματα σαν εκείνα της γρίπης. Στην πορεία, επηρεάζει πιο συνολικά τον οργανισμό και μπορεί να εκδηλωθεί με συμπτώματα στο μυοσκελετικό, τις αρθρώσεις, νευρολογικά ή και καρδιολογικά. Χαρακτηριστικό σημάδι είναι η ένα κόκκινο ερεθισμένο σημείο, με πιο ανοιχτόχρωμο κέντρο. Το σημάδι αυτό ονομάζεται μεταναστευτικό ερύθημα και μπορεί να μεγαλώνει.
Ποια είναι τα ύποπτα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσετε;
Τα συμπτώματα για τη νόσο του Lyme ποικίλουν και συνήθως εκδηλώνονται σταδιακά, ενώ το πλέον χαρακτηριστικό από αυτά είναι ένα εξάνθημα που εμφανίζεται στο σώμα σε διάστημα τριών με τριάντα ημερών από το τσίμπημα.
Το εξάνθημα εμφανίζει περιμετρικά ερυθρότητα και έχει καθαρό κέντρο (θυμίζοντας το σχήμα ματιού), μεγαλώνει με αργό ρυθμό όσο περνούν οι μέρες, ενώ η συνολική του έκταση μπορεί να φτάσει τα 30 εκατοστά.
Συνήθως, δεν συνοδεύεται από φαγούρα και πόνο, αν και μπορεί να νιώσετε ζεστό το σημείο κατά την επαφή.
Το συγκεκριμένο εξάνθημα, αν και είναι το πλέον χαρακτηριστικό της νόσου του Lyme, μπορεί και να μην εμφανιστεί στο φορέα, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών που παρουσιάζουν τέτοιου τύπου σημάδια σε παραπάνω από ένα σημεία στο σώμα τους.
Άλλα συμπτώματα της νόσου μπορεί να είναι ο πυρετός, ρίγη, κρυάδες, κόπωση, πόνος στο σώμα, πονοκέφαλος, δυσκαμψία του αυχένα και πρησμένοι λεμφαδένες, ενώ, εάν τα πρώτα συμπτώματα δεν αντιμετωπιστούν άμεσα, μπορούν να προκαλέσουν πόνο στις αρθρώσεις, νευρολογικά και καρδιακά προβλήματα, (όπως ακανόνιστος καρδιακός παλμός), φλεγμονή στα μάτια και το ήπαρ (ηπατίτιδα).
Πώς αντιμετωπίζεται
Η νόσος του Lyme συνήθως αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με αντιβιοτικά. Η θεραπεία είναι αποτελεσματική εάν δοθεί στο ξεκίνημα της νόσου. Η παρουσίαση της νόσου ποικίλει και μπορεί να περιλαμβάνει συμπτώματα γρίπης στα αρχικά στάδια και έπειτα εκδηλώνεται με μυοσκελετικά, αρθριτικά, νευρολογικά, ψυχιατρικά και καρδιακά συμπτώματα. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η νόσος θεραπεύεται με αντιβιοτικά, ειδικά εάν η θεραπεία ξεκινήσει στα αρχικά στάδια της ασθένειας. Καθυστερημένη θεραπεία συχνά οδηγεί σε "προχωρημένη" βορρελίωση η οποία είναι δύσκολο να θεραπευτεί.
Μεγάλη εξάπλωση
Η νόσος συνεχίζει να εξαπλώνεται διεθνώς, αλλά δεν υπήρχε έως τώρα συμφωνία των επιστημόνων σχετικά με το πόσο συχνή είναι παγκοσμίως ή ποιοί είναι οι βασικοί παράγοντες κινδύνου (όποιος πάντως έχει τσιμπηθεί από τσιμπούρι στη ζωή του, ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου). Η νέα μελέτη δείχνει ότι οι περιοχές μεγαλύτερης εξάπλωσης είναι η Κεντρική Ευρώπη (21% του πληθυσμού), η Ανατολική Ασία (16%) και η Δυτική Ευρώπη (13,5%), ενώ η μικρότερη εξάπλωση καταγράφεται στην Καραϊβική (2%), στη Νότια Ασία (3%) και στην Ωκεανία (5,5%).
Η εξάπλωση της νόσου - με βάση την παρουσία των αντισωμάτων στον πληθυσμό - ήταν μεγαλύτερη κατά την τελευταία δεκαετία 2010-2021 από ό,τι την προηγούμενη 2001-2010. Πιθανές εξηγήσεις γι' αυτό είναι τα μακρύτερα και πιο ζεστά καλοκαίρια, οι λιγότερες βροχοπτώσεις, οι ολοένα συχνότερες μεταναστεύσεις των ζώων, η ολοένα πιο κατατμημένη καλλιεργήσιμη γη και ο περισσότερος χρόνος επαφής των ανθρώπων με τα όλο και περισσότερα κατοικίδια ζώα.
Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι "η παγκόσμια εξάπλωση της νόσου είναι σχετικά μεγάλη, αλλά η Lyme δεν έχει τύχει της δέουσας προσοχής παγκοσμίως".
