Σε ένα κείμενο κόλαφο, που δημοσιεύθηκε στην Ahval, Τούρκος πολιτικός -ο πρώην σύμμαχος του Ερντογάν- Haluk Özdalga ασκεί δριμεία κριτική στις κινήσεις του σουλτάνου και τον προειδοποιεί πως η ενεργοποίηση των S-400 θα αλλάξει τις ισορροπίες σε Αιγαίο και Κύπρο εις βάρος της Τουρκίας.
Το Reuters ανέφερε στις 20 Απριλίου ότι τα σχέδια της Τουρκίας για το τελικό στάδιο ενεργοποίησης των ρωσικών S-400 έχουν καθυστερήσει λόγω της πανδημίας COVID-19 και απροσδιόριστων τεχνικών προβλημάτων, επικαλούμενο έναν ανώνυμο ανώτερο τουρκικό αξιωματούχο. Η έκθεση είναι πιθανό να είναι πέρα για πέρα αληθινή καθώς δεν υπήρξε αντίδραση από την Τουρκία, αλλά και κατευθυνόμενη με τις ειδήσεις να έχουν διαρρεύσει για να επανέλθει το συγκεκριμένο εξοπλιστικό ζήτημα στην καθημερινότητα της διεθνούς κοινότητας.
Ο Ερντογάν λατρεύει τη δημοσιότητα όσο λατρεύει να δοκιμάζει τις σχέσεις του κράτους του μία με τη Ρωσία και μία με τις ΗΠΑ, τέτοιοι χειρισμοί δίνουν στην Τουρκία μία αίσθηση παντοδυναμίας, πως είναι ικανή να χειριστεί τους «μεγάλους παίχτες». Αλλά αυτό το παιχνίδι δεν μπορεί να παίζεται για πάντα.
Οι S-400 μεταφέρθηκαν στην Άγκυρα το καλοκαίρι του 2019, συνοδευόμενοι από τις πολυάριθμες ευλογίες των φιλοκυβερνητικών τουρκικών μέσων ενημέρωσης. Το σύστημα έχει εγκατασταθεί και οι δοκιμές έχουν ολοκληρωθεί. Το προσωπικό του τουρκικού στρατού που είναι υπεύθυνο για τη λειτουργία ολοκλήρωσε την εκπαίδευσή του στη Ρωσία, άρα τι ακριβώς σταματάει τον Ερντογάν από το να ολοκληρώσει την ενεργοποίηση τους; Ο σουλτάνος μπορεί να «γαβγίζει» στις ΗΠΑ αλλά δεν «δαγκώνει».
«Αρκετοί ανώτεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι δήλωναν σταθερά, αμέτρητες φορές, ότι η αγορά των S-400 αποτελεί μία τέλεια συμφωνία, η οποία θα ολοκληρωθεί χωρίς προβλήματα. Φαίνεται ότι τώρα θα πρέπει να καταπιούν τα λόγια τους.
Μιλάμε ίσως για τη χειρότερη αποτυχία αγοράς όπλων στην ιστορία της Τουρκίας. Η λανθασμένη εκτίμηση του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) για τους S-400 μπορεί να περάσει στην ιστορία ως η πιο δαπανηρή αγοραπωλησία όπλων στον κόσμο», τονίζει ο Özdalga, και συνεχίζει, «Δεδομένου ότι οι S-400 δεν μπορούν να ενσωματωθούν στα υπάρχοντα ηλεκτρονικά συστήματα επιτήρησης της Τουρκίας, η κύρια λειτουργία τους μας είναι άχρηστη. Έχουμε τα συστήματα αλλά όχι την τεχνολογία να τα υποστηρίξουμε. Αν και όλα αυτά ήταν γνωστά, η κυβέρνηση αποφάσισε για καθαρά πολιτικούς λόγους να προχωρήσει στην αγορά, χρεώνοντας σχεδόν 2,5 δισεκατομμύρια τους φορολογούμενους πολίτες».
Τέτοια οπλικά συστήματα θέλουν λεφτά, πολλά λεφτά, ακόμη και μετά την αγορά τους και η Τουρκία μετά την πανδημία θα ήταν έγκλημα να δαπανήσει εκεί τους κρατικούς πόρους.
«Ορισμένοι σχολιαστές επισημαίνουν ότι τα σχέδια για την ενεργοποίηση των πυραυλικών συστημάτων S-400 αποκλείονται λόγω των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Τουρκία, η πιθανότητα συμφωνίας ανταλλαγής με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ για την αντιμετώπισή τους, δεν αποκλείεται, αλλά είναι ξεκάθαρος όρος των ΗΠΑ πως για να βοηθήσουν την Τουρκία, πρέπει να εγκαταλείψουμε τους S-400».
S-400, F-35 και κυριαρχία στο Αιγαίο
Σε αυτό το σημείο ο Τούρκος πολιτικός αναφέρθηκε στο ντιλ που χάλασαν οι S-400 για μαχητικά F-35, «η απώλεια των μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35 του ΝΑΤΟ συνεπάγεται απαράδεκτους κινδύνους για την Τουρκία, κίνδυνοι οι οποίοι δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν από τους S-400, χάσαμε κάτι σπουδαίο για κάτι ασήμαντο. Η Ελλάδα μπορεί σύντομα να παραλάβει τα δικά της μαχητικά νέας γενιάς και τότε η υπεροχή στον αέρα είναι δεδομένη, θα έχει τον πλήρη έλεγχο στο Αιγαίο. Η ισορροπία στην ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου, μπορεί επίσης να αντιστραφεί»! Σύμφωνα με τον Özdalga η Ελλάδα θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί την ισχύ αυτή για να αυξήσει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια.
Ο Ερντογάν δεν μπορεί να αντέξει τέτοια ήττα, είμαι βέβαιος ότι οι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες έχουν δώσει αρκετές οδηγίες στους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων του AKP σχετικά με διάφορα ρεαλιστικά σενάρια, αλλά συνεχίζουμε στο ίδιο μοτίβο, σχεδόν εμμονικά».
Η λανθασμένη επέμβαση S-400 δείχνει την ικανότητα της κυβέρνησης να υπολογίσει το δεύτερο και το τρίτο βήμα της στρατηγικής της να είναι λιγότερο από τέλεια. Η επιθυμία να έχουμε ταυτόχρονα F-35 και S-400 δείχνει ότι δεν κατανοούν πλήρως τι σημαίνουν αυτά τα συστήματα για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία.»
Αν και η επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35 δεν πρέπει να αποκλείεται η ζημιά έχει ήδη γίνει. Η Τουρκία μπορεί ακόμα να επιστρέψει στο τραπέζι αλλά η “επανάστασή” της θα της στοιχίσει, σε χρόνο, σε χρήμα και σε εμπιστοσύνη. Αν η κυβέρνηση επιστρέψει στα σύγκαλά της και κάνει ό,τι πρέπει, λέει ο Özdalga, θα παραλάβει τα F-35 αλλά ίσως αυτό γίνει αργά και όχι στις ίδιες τιμές που ξέραμε. Ίσως, η Τουρκία να χρειαστεί να δώσει πολλά περιλαμβανομένων των κλειδιών της αποθήκης με τους S-400 στις ΗΠΑ και δεχόμενη την οργή και τις συνέπειες από έναν προδομένο Βλαντιμίρ Πούτιν.
