Το γεγονός ότι τα κινητά τηλέφωνα μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου συζητείται εδώ και χρόνια.
Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία. Το πρόβλημα είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις το βάρος των τελευταίων δεν υπερισχύει των πρώτων. Στην προκειμένη περίπτωση, η λαϊκή πεποίθηση είναι ότι τα κύματα που εκπέμπουν τα κινητά τηλέφωνα προκαλούν καρκίνο. Τα επιστημονικά στοιχεία, ωστόσο, απέχουν πολύ από αυτόν τον ισχυρισμό.
Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Environment International ανέλυσε τη σχέση που μπορεί να υπάρχει μεταξύ της χρήσης αυτών των συσκευών και του κινδύνου εμφάνισης όγκου στον εγκέφαλο. Τα αποτελέσματά της συμφωνούν με προηγούμενες έρευνες: δεν υπάρχει καμία σχέση. Συγκεκριμένα, οι συγγραφείς επιστράτευσαν περισσότερους από 260.000 συμμετέχοντες από τη Δανία, τη Φινλανδία, την Ολλανδία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο και τους ρώτησαν για τις συνήθειες χρήσης των συσκευών τους. Τους παρακολούθησαν επίσης για έξι χρόνια (2007-2012) για να εντοπίσουν την εμφάνιση όγκων στον εγκέφαλο, όπως γλοίωμα, μηνιγγίωμα και ακουστικό νεύρωμα.
«Οι ερευνητές μπόρεσαν να διεξάγουν μια προοπτική μελέτη κοόρτης στην οποία συλλέχθηκαν λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τη χρήση του κινητού τηλεφώνου των συμμετεχόντων. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι όσοι περνούσαν περισσότερες ώρες με αυτό δεν έχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης όγκου στον εγκέφαλο σε σχέση με άλλους», αναφέρει η Maria Feychting, επικεφαλής συγγραφέας σε ανακοίνωση του Ινστιτούτου Karolinska, το οποίο ηγήθηκε της εργασίας αυτής.
Πρόσφατα, μια άλλη διεθνής μελέτη που συντονίστηκε από το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης (ISGlobal) κατέληξε στο ίδιο συμπέρασμα: δεν διαπίστωσε αιτιώδη συσχέτιση μεταξύ της χρήσης κινητού τηλεφώνου και της ανάπτυξης όγκων στον εγκέφαλο, οι οποίοι συνδέονται συχνότερα με τους χρήστες. Ειδικότερα, είναι αυτός ο τύπος καρκίνου που προκαλεί ανησυχία λόγω του γεγονότος ότι όταν μιλάμε στο τηλέφωνο, το τηλέφωνο τοποθετείται κοντά στο κεφάλι.
Όσον αφορά τα κύματα που παράγονται από τα κινητά τηλέφωνα, πρέπει πρώτα να γίνει διάκριση μεταξύ ιονίζοντων και μη ιονίζοντων κυμάτων. Η διαφορά είναι ότι τα πρώτα αλλοιώνουν το DNA ενώ τα δεύτερα όχι. Τα κύματα από τα κινητά τηλέφωνα ανήκουν στο πεδίο των ραδιοσυχνοτήτων, οι οποίες εκπέμπουν μια σειρά από μη ιονίζουσες ενέργειες, δηλαδή δεν καταστρέφουν το DNA. Οι ιονίζουσες ενέργειες είναι αυτές που εκπέμπονται, για παράδειγμα, από τους θαλάμους υπεριωδών ακτίνων.
Αλλαγές τα τελευταία χρόνια
Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι δύο προαναφερθείσες μελέτες πραγματοποιήθηκαν πριν από 10 και πλέον χρόνια, μια περίοδο κατά την οποία η τεχνολογία έχει εξελιχθεί και τα κινητά τηλέφωνα έχουν ελάχιστη σχέση με ό,τι είχαν τότε.
Η Gemma Castaño, πρώτη συγγραφέας της μελέτης που προώθησε η ISGlobal, υπενθυμίζει ότι πριν ο τύπος του δικτύου που χρησιμοποιούνταν ήταν 2G και 3G: «Πρέπει να δούμε τι θα συμβεί με τα δίκτυα 4G και 5G, αν και ήδη γνωρίζουμε ότι η ποσότητα της ακτινοβολίας έχει βελτιωθεί». Η αλήθεια είναι ότι το επίπεδο της ακτινοβολίας που εκπέμπουν τα σημερινά κινητά τηλέφωνα δεν είναι το ίδιο με αυτό που ήταν πριν από μια δεκαετία. Η τεχνολογική πρόοδος και άλλοι παράγοντες, όπως οι νέες χρήσεις των κινητών τηλεφώνων, σήμαιναν ότι η ποσότητα αυτή είναι χαμηλότερη.
Από την άλλη πλευρά, πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη ότι οι χρήσεις αυτών των συσκευών έχουν αλλάξει. Ενώ στο παρελθόν τις χρησιμοποιούσαμε κυρίως για να κάνουμε κλήσεις, αυτό είναι σχεδόν το πράγμα που κάνουμε λιγότερο σήμερα. Ως αποτέλεσμα, η έκθεση του εγκεφάλου στην ακτινοβολία έχει μειωθεί. Ο Castaño επισημαίνει ότι, με τις νέες χρήσεις των κινητών τηλεφώνων, οι οποίες δεν περιλαμβάνουν πλέον τη μεταφορά τους κοντά στο κεφάλι, οι επιπτώσεις στο σώμα μας μπορεί να είναι διαφορετικές: «Ίσως δεν θα πρέπει να μελετήσουμε τον κίνδυνο να πάθουμε όγκους στον εγκέφαλο, αλλά μάλλον άλλες συνέπειες για την υγεία».
