Είναι γνωστός και ως κρόκος της Ινδίας από το πορτοκαλοκίτρινο χρώμα του που μοιάζει πολύ με αυτό του σαφράν. Ο κουρμουμάς είναι μία ρίζα, όπως το τζίντζερ, με καφέ φλούδα που μέσα κρύβει μια λαμπερή πορτοκαλί σάρκα.
Oι περισσότεροι έχουμε δοκιμάσει τον κουρκουμά, αν έχουμε φάει κάτι που περιέχει κάρυ. Αποτελεί βασικό συστατικό του μείγματος κάρυ (από εκεί έχει γίνει περισσότερο γνωστό), αλλά χρησιμοποιείται ευρέως στη μαγειρική, όπως στα ψητά λαχανικά και τις πατάτες ή ακόμη και για το χρωματισμό κάποιων βουτύρων και τυριών.
Ο κουρκουμάς είναι ένα μπαχαρικό που προέρχεται από το φυτό κουρκούμη (turmeric). Ο κουρκουμάς αποτελεί βασικό συστατικό της ινδικής κουζίνας, αλλά και άλλων κουζινών της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Εχει μια ζεστή, πικρή γεύση και χαρακτηρίζεται «βόμβα υγείας» και «βασιλιάς των φαρμακευτικών βοτάνων της Ανατολής».
Αυτό το μπαχαρικό έχει απασχολήσει την επιστημονική κοινότητα χάρη στα πολύ σημαντικά και ευεργετικά του οφέλη στην υγεία. Για τα περισσότερα απ' αυτά τα οφέλη «ευθύνεται» η κουρκουμίνη που είναι το βασικό συστατικό του κουρκουμά.
Ανάμεσα σε αυτά, όπως αναφέρει η διατροφολόγος Jo Lewin σε άρθρο της στο BBC, βρίσκονται η μείωση των επιπέδων του σακχάρου του αίματος σε διαβητικούς, η αντιφλεγμονώδης και αντιοξειδωτική δράση, η πρόληψη και θεραπεία κρυολογημάτων, η βελτίωση των επιπέδων της χοληστερίνης και η ανακούφιση από τα φλεγμονώδη συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Επιπλέον, η κοσμετολογία έχει εμπιστευτεί τις δράσεις του για την αντιμετώπιση του αποχρωματισμού του δέρματος και τα σημάδια της ακμής (είναι αντιβακτηριδιακό και αντιφλεγμονώδες μπαχαρικό), για τα προβλήματα της πιτυρίδας και του ξηρού δέρματος στην περιοχή της κεφαλής, για τη μείωση των ρυτίδων και των μαύρων κύκλων, για την ενυδάτωση, την αντιγήρανση, τη λάμψη του δέρματος.
Τέλος, στα υπέρ της κατανάλωσης του κουρκουμά εντοπίζεται και η βελτίωση της πέψης, γιατί βοηθάει στην καταπολέμηση του φουσκώματος, λειτουργώντας και σαν φυσικό αδυνατιστικό, μιας και μειώνει την αύξηση των λιποκυττάρων και επιταχύνει το μεταβολικό ρυθμό. Όταν προστεθεί σε πιάτα με όσπρια και ρύζι, ο κουρκουμάς μειώνει τα αέρια και το φούσκωμα και βελτιώνει την πέψη
Ο κουρκουμάς πιο συχνά χρησιμοποιείται με την μορφή σκόνης μπαχαρικών, αλλά η ρίζα μπορεί να τριφτεί και να χρησιμοποιηθεί σε συνταγές ακριβώς όπως το φρέσκο τζίντζερ, ενώ στο εμπόριο υπάρχουν συμπληρώματα διατροφής με κουρκουμά.
Καλό θα είναι όταν χρησιμοποιείς κουρκουμά σε φαγητά και ροφήματα, να προσθέτεις και λίγο μαύρο πιπέρι, καθώς η πιπερίνη αυξάνει την απορρόφηση της κουρκουμίνης.
Τips
Σαν τσάι (βράζουμε 4 φλυτζάνια νερό με 1 κουτ. του γλυκού κουρκουμά για 10 λεπτά και μετά το σουρώνουμε με λεπτό σουρωτήρι)
Προσθέστε κάρυ στα όσπρια
Κάντε νόστιμα ντιπ για σαλάτες με γιαούρτι, τυρί κρέμα ή κεφίρ, ελαιόλαδο και μυρωδικά
Ανακατέψτε τον κουρκουμά με άλλα φρούτα ή λαχανικά, ωμά, σε μπλέντερ
Δοκιμάστε το με αυγά σε μια ομελέτα
Σαν «χρυσό γάλα» (μπορούμε να βρούμε διάφορες συνταγές που έχουν ως βάση τους 1 φλυτζάνι γάλα αμυγδάλου ή ρυζιού ή καρύδας το οποίο βράζουμε με ½ κουτ. του γλυκού κουρκουμά και στη συνέχεια μπορούμε να προσθέσουμε κανέλα ή πιπέρι ή τζίντζερ ή μέλι ανάλογα με τις γευστικές μας προτιμήσεις)