Ανέκαθεν τα γεωπολιτικά διαδραμάτιζαν ένα ρόλο στο διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision. Αυτό γινόταν πιο έκδηλο σε περιόδους κρίσεων- μεγάλων προκλήσεων κατά άλλη εκδοχή.
Στα «βαθειά» της οικονομικής κρίσης, για παράδειγμα, η Γερμανία με την σκληρή οικονομική πολιτική τότε και τον άτυπο διαχωρισμό της Ευρώπης στις «καλές» κεντρικές και βόρειες χώρες και τις ανυπάκουες «PIGS», είχε λάβει ένα ολοστρόγγυλο μηδενικό το 2015, ως αντίδραση ψηφοφόρων και επιτροπών από αρκετές χώρες για τη στάση της και τη «γραμμή» εκείνη, όταν στον 60ο διαγωνισμό εκπροσωπήθηκε από την Ανν Σοφί και το τραγούδι «Black smoke». Επισήμως ουδείς παραδέχθηκε το παραμικρό.
Πιο πρόσφατα η Ρωσία αποκλείστηκε από τον ευρωπαϊκό τραγουδιστικό θεσμό της EBU εξαιτίας της εισβολής της στην Ουκρανία και συνεχίζει να είναι εκτός.
Η φετινή- 68η– διοργάνωση έχει ένα «αγκάθι». Τους σχεδόν αδιάκοπους βομβαρδισμούς του Ισραήλ στη Γάζα έπειτα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου.
Η Ένωση Δημόσιων Ευρωπαϊκών Ραδιοτηλεοράσεων διατρανώνει με κάθε ευκαιρία επίσης ότι «ο διαγωνισμός παραμένει μη πολιτικό γεγονός». Επισημαίνει δε πως «ο Διαγωνισμός Τραγουδιού της Eurovision είναι ένας διαγωνισμός μεταξύ των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών φορέων και όχι των κρατών».
Οι αντιδράσεις όμως για τη συμμετοχή του Ισραήλ όχι μόνον έχουν αρχίσει από καιρό αλλά αυξάνονται.
Ψήφισμα 1000 και πλέον Σουηδών καλλιτεχνών
Προσφάτως κρίση, προκλήθηκε με την κίνηση 1.000 και πλέον Σουηδών καλλιτεχνών οι οποίοι υπογράφουν ψήφισμα το οποίο υπέβαλαν στην EBU, ζητώντας τον αποκλεισμό του Ισραήλ από τη Eurovision 2024, επειδή εξακολουθεί να βομβαρδίζει τη Γάζα και να σκοτώνει αμάχους.
Δηλαδή αντιδράσεις εκ των έσω, με μία έννοια, εφόσον ο φετινός – 68ος– διαγωνισμός της Eurovision θα πραγματοποιηθεί στο Μάλμε της Σουηδίας, τη φετινή διοργανώτρια χώρα και περσινή νικήτρια (με την Λορίν και το τραγούδι «Tatoo»).
«Αυτό που συμβαίνει στη Γάζα είναι μια ανθρωπιστική καταστροφή και το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης αποφάσισε πρόσφατα να προχωρήσει στη διαδικασία στην οποία το Ισραήλ κατηγορείται για παραβίαση της Σύμβασης για τη Γενοκτονία.
Παρόλα αυτά, η Ευρωπαϊκή Ένωση Ραδιοτηλεοπτικών Σταθμών EBU σκοπεύει να επιτρέψει τη συμμετοχή του Ισραήλ στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision το 2024.
Η EBU δικαιολογεί τη θέση της λέγοντας ότι ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision είναι ένας διαγωνισμός μεταξύ εταιρειών δημοσίων υπηρεσιών και όχι κρατών.
Ωστόσο, η EBU επέλεξε το 2022 να αποκλείσει τη Ρωσία από τον διαγωνισμό λόγω της εισβολής στην Ουκρανία και το 2021 απαγορεύτηκε σε εταιρείες-μέλη από τη Λευκορωσία να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό επειδή η χώρα παραβίασε τους κανόνες ελευθερίας του Τύπου της EBU», υπενθυμίζουν μεταξύ άλλων στο ψήφισμα τους οι Σουηδοί καλλιτέχνες, θέλοντας να καταδείξουν ότι η EBU εφαρμόζει δυο μέτρα και δυο σταθμά. «Πιστεύουμε ότι επιτρέποντας τη συμμετοχή του Ισραήλ, η EBU επιδεικνύει ένα αξιοσημείωτο διπλό μέτρο που υπονομεύει την αξιοπιστία του οργανισμού», αναφέρουν δεικτικά.
«Ως επαγγελματίες του πολιτισμού, είναι καθήκον μας να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να ασκήσουμε πίεση σε φορείς με επιρροή, όπως η EBU, ώστε να επιφέρουν αλλαγές και να καταπολεμήσουν το «καλλιτεχνικό ξέπλυμα». Αναμένουμε τόσο από την EBU όσο και από το φετινό κανάλι υποδοχής SVT να είναι συνεπείς στην προσέγγισή τους απέναντι στις συμμετέχουσες χώρες που παραβιάζουν τις δημοκρατικές αξίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα», υπογραμμίζουν.
Η εκδήλωση διαμαρτυρίας κινητοποίησε την STV, τον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό της χώρας, και για το ζήτημα εξέδωσε σχετική ανακοίνωση.
Η STV αποσαφηνίζει πως δεν έχει δικαίωμα εξαίρεση, γενικώς αλλά και ειδικώς της εκπροσώπησης του Ισραήλ και καθιστά σαφές σε ανακοίνωση της πως η EBU αποφασίζει.
«Η συμμετοχή του Ισραήλ στη Eurovision δημιουργεί διχογνωμίες και βλέπουμε ένα κάλεσμα από Σουηδούς καλλιτέχνες προς την EBU να αποβάλει το Ισραήλ από τον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision 2024.
Η EBU είναι αυτή που αποφασίζει ποιος συμμετέχει στο διαγωνισμό και ως φορέας της διοργανώτριας χώρας, το SVT συμμορφώνεται με ό,τι αποφασίζει η EBU.
Ο ανθρώπινος πόνος σε αυτή τη βαθιά περίπλοκη σύγκρουση είναι τρομακτικός.
Κανείς δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητος από τις συνθήκες που επικρατούν αυτή τη στιγμή στη Γάζα ή από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ. Κι εμείς ανησυχούμε για τις εξελίξεις. Κατανοούμε και σεβόμαστε τις διάφορες ομάδες που θέλουν να ακουστούν οι φωνές τους.
Ως διοργανωτής, το SVT βρίσκεται σε διάλογο με την EBU σχετικά με τις προκλήσεις που συνεπάγεται η διεξαγωγή του μεγαλύτερου τηλεοπτικού προγράμματος της Ευρώπης σε αυτούς τους καιρούς ανησυχίας.
Αισθανόμαστε ταπεινοί απέναντι στο έργο και εργαζόμαστε για να διασφαλίσουμε ότι το πρόγραμμα μπορεί να διεξαχθεί με τον καλύτερο τρόπο, με το όραμα της ένωσης μέσω της μουσικής (United by music)».
Η αντίδραση των Σουηδών καλλιτεχνών εκτιμάται ότι ήταν η αφορμή και πως έπαιξαν ρόλο ανάλογες αντιδράσεις και κινητοποιήσεις που είχαν προηγηθεί από σωματεία καλλιτεχνών αλλά και φαν του Διαγωνισμού σε άλλες Σκανδιναβικές χώρες, όπως η Νορβηγία και η Ισλανδία, αλλά και στην Ιρλανδία. Τίποτα δεν προμηνύει ότι οι «φωνές» διαμαρτυρίας και οι αντιδράσεις θα καταλαγιάσουν.
Όμως καθώς απομένουν περίπου 100 ημέρες ως το τριήμερο του διαγωνισμού στη σουηδική ραδιοτηλεόραση έχει αναπτυχθεί ανησυχία για τυχόν συνέπειες στο κλίμα και κυρίως την ασφάλεια του Διαγωνισμού από την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί.
