«Βιομηχανία καπνού αναζητά ευάλωτο έφηβο. Εμείς αναλαμβάνουμε με επιθετικό μάρκετινγκ να τον μετατρέψουμε σε "επαγγελματία" καπνιστή».
Θα μπορούσε να είναι μια ιδιότυπη αγγελία αν δεν αποτελούσε μια πραγματικότητα: Οι έφηβοι, κυρίως αυτοί που παρουσιάζουν προβλήματα ψυχοπαθολογίας, αποτελούν το ανομολόγητο αλλά αγαπημένο «τάργκετ γκρουπ» των διαφημιστών.
*Τα παιδιά που καπνίζουν έχουν συχνότερα προβλήματα κατάθλιψης, άγχους και υπερκινητικότητας, περισσότερες επιθετικές και παραβατικές συμπεριφορές και σε μεγάλο βαθμό διάσπαση προσοχής.
Διαστάσεις επιδημίας!
«Είναι πιο εύκολο για ένα νέο με τέτοια προβλήματα να αρχίσει το τσιγάρο. Με τη συμβολή της διαφήμισης το κάπνισμα μεταξύ εφήβων έχει πάρει διαστάσεις θανατηφόρας επιδημίας. Είναι μια σύγχρονη ελονοσία» υπογραμμίζει ο Κ. Φρανσίς, παιδοψυχίατρος στο νοσοκομείο Παρκ Οξφόρδης.
Μαζί με ομάδα έγκριτων επιστημόνων, υπό την αιγίδα του Παιδοψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής και της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, εκπόνησε έρευνα σχετικά με τις καπνιστικές συνήθειες των εφήβων. Οι απαντήσεις αναζητήθηκαν σε 58 σχολεία όλης της χώρας ανάμεσα σε 3.827 μαθητές, 12-18 ετών, και τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό.
*Οι μαθητές ξεκινούν το τακτικό κάπνισμα μόλις στα 13,5 τους χρόνια. Για την ακρίβεια, τα αγόρια ξεκινούν στα 13,2 και τα κορίτσια 7 μήνες αργότερα. Το ψυχολογικό τους προφίλ διαφέρει έντονα απ' αυτό των μη καπνιστών. Πολλές φορές υπερβαίνουν σημαντικά τα κλινικά όρια σε μια σειρά από ψυχιατρικά σύνδρομα και εμφανίζουν συχνότερα τάσεις αυτοκαταστροφής. Στην ομάδα «υψηλού κινδύνου» ανήκουν παιδιά που βρίσκονται συνήθως σε κακή διάθεση, είναι οξύθυμα και έχουν αρνητική στάση απέναντι στο σχολείο και την κοινωνία.
*Σήμερα οι 13 στους 100 εφήβους δηλώνουν τακτικοί καπνιστές. Απ' αυτούς περίπου οι μισοί «κάνουν» από ένα έως εφτά πακέτα εβδομαδιαίως και το 13,5% των αγοριών υπερβαίνει τα 150 τσιγάρα! Το πρόβλημα επιτείνεται στις τελευταίες τάξεις του λυκείου.
*Η οικογένεια και οι συνομήλικοι παίζουν πρωταρχικό ρόλο στη διαμόρφωση της καπνιστικής συνήθειας. Οσο περισσότερα άτομα καπνίζουν στην οικογένεια τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες ο έφηβος να πάρει το... λάθος μήνυμα. Ετσι, για παράδειγμα, αν στο σπίτι υπάρχουν δυο γονείς καπνιστές οι πιθανότητες να γίνει και ο ίδιος τακτικός καπνιστής διπλασιάζονται. Η επιπρόσθετη παρουσία ενός μεγαλύτερου αδερφού που καπνίζει τετραπλασιάζει τον κίνδυνο.
Καπνίζουν κρυφά
*Προστατευτικό «ανάχωμα» σε περαιτέρω εθισμό και αρνητικές επιρροές από συνομιλήκους μπορεί να αποτελέσει μια σχέση φιλίας και εμπιστοσύνης με τους γονείς. Οι ερευνητές τη θεωρούν ιδιαιτέρως αποτελεσματική όταν συνδυάζεται με μια σταθερά αρνητική στάση της οικογένειας απέναντι στο τσιγάρο. Πάντως, οι περισσότεροι έφηβοι καπνίζουν κρυφά. Το 90% απ' αυτούς πιστεύει πως αν οι γονείς τους ήξεραν θα αντιτίθεντο σθεναρά.
*Παρά το βομβαρδισμό πληροφοριών, η ενημέρωση που έχουν οι μαθητές για τα θέματα καπνού δεν είναι η καλύτερη. Βρέθηκε ότι περίπου 3 στα 10 κορίτσια καπνίζουν γιατί πιστεύουν ότι έτσι θα κρατήσουν χαμηλά το σωματικό τους βάρος! Κάτι που όπως διευκρινίζουν οι ερευνητές «είναι παντελώς ανακριβές».
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
