Κάποτε θεωρήθηκε η τέλεια λύση για στέγες και υπόστεγα. Φθηνό, ανθεκτικό, εύκολο στην τοποθέτηση. Σήμερα όμως, το ελενίτ έχει περάσει στην ιστορία ως ένα από τα πιο επικίνδυνα οικοδομικά υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ποτέ. Ο λόγος; Ο αμίαντος, η ύπουλη ουσία που κρύβεται μέσα του και μπορεί να προκαλέσει θανατηφόρες ασθένειες δεκαετίες μετά την έκθεση.
Τι είναι το ελενίτ
Ο όρος προέρχεται από εμπορική ονομασία εταιρείας που παρήγαγε φύλλα τσιμέντου ενισχυμένα με ίνες αμιάντου. Τα γνωστά «κυματιστά φύλλα» χρησιμοποιήθηκαν ευρέως στην Ελλάδα για στέγες αποθηκών, αγροτικών κτισμάτων, εργοστασίων ή γκαράζ, κυρίως τη δεκαετία του ’70 και του ’80.
Η αντοχή του σε φωτιά και υγρασία, η χαμηλή τιμή και η ευκολία τοποθέτησης το κατέστησαν εξαιρετικά δημοφιλές. Κανείς τότε δεν γνώριζε πως με τον χρόνο, η φθορά του μπορεί να απελευθερώσει ίνες που σκοτώνουν.
Γιατί είναι επικίνδυνο
Ο αμίαντος αποτελείται από πολύ λεπτές, αόρατες ίνες. Όσο το ελενίτ παραμένει άθικτο, δεν προκαλεί πρόβλημα· όμως όταν σπάσει, τρυπηθεί ή φθαρεί, απελευθερώνει σωματίδια που εισπνέονται και παραμένουν στους πνεύμονες για δεκαετίες.
Οι ασθένειες που συνδέονται με τον αμίαντο είναι γνωστές και σοβαρές:
- Αμιάντωση: χρόνια πάθηση των πνευμόνων με δύσπνοια και βήχα.
- Καρκίνος του πνεύμονα: συχνός σε όσους εκτίθενται για χρόνια.
- Μεσοθηλίωμα: σπάνιος, επιθετικός καρκίνος του υπεζωκότα ή του περιτόναιου.
Αρκεί ακόμα και μικρή ποσότητα ινών για να υπάρξει κίνδυνος, ενώ τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν 20–40 χρόνια μετά.
Τι προβλέπει ο νόμος
Η χρήση αμιάντου έχει απαγορευτεί πλήρως στην Ε.Ε. και στην Ελλάδα από το 2005. Τα ελενίτ θεωρούνται επικίνδυνα απόβλητα, και η απομάκρυνσή τους επιτρέπεται μόνο από πιστοποιημένα συνεργεία.
Οι τεχνικοί εργάζονται με ειδικές στολές, μάσκες και φίλτρα αέρα ώστε να μην απελευθερωθούν ίνες στον χώρο. Η μεταφορά και τα απόβλητα παραδίδονται σε εγκεκριμένες μονάδες διαχείρισης.
Τι να κάνετε αν έχετε ελενίτ στο σπίτι
1. Μην το αγγίζετε και μην προσπαθήσετε να το αφαιρέσετε μόνοι σας.
Το τρίψιμο, το σπάσιμο ή ο καθαρισμός μπορεί να απελευθερώσει σκόνη αμιάντου.
2. Καλέστε εξειδικευμένη εταιρεία για έλεγχο και καταγραφή.
Οι ειδικοί θα εκτιμήσουν αν χρειάζεται επικάλυψη, σφράγιση ή πλήρης αντικατάσταση.
3. Αποφύγετε εργασίες πάνω στη στέγη ή κοντά στο υλικό χωρίς προστασία.
Αν τα φύλλα είναι σε καλή κατάσταση, συχνά επιλέγεται σφράγιση με ειδικό υλικό ώστε να μην απελευθερώνονται ίνες.
Ο σχολιασμός του συντάκτη
Το ελενίτ είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική απόδειξη ότι η τεχνολογία της μίας εποχής μπορεί να γίνει ο εφιάλτης της επόμενης.
Είναι ευθύνη όλων μας να ενημερωθούμε, να μην αδιαφορούμε για ό,τι υπάρχει «πάνω από τα κεφάλια μας» και να ζητάμε πάντα τη γνώμη ειδικού.
Η πρόληψη και η σωστή ενημέρωση σώζουν ζωές — κυριολεκτικά.
Διαβάστε ακόμα: Πώς να καθαρίσετε κάθε λεκέ από το χαλί – Το σωστό κόλπο για κρασί, λάδι και σάλτσα χωρίς τρίψιμο
