Την αντοχή των υποδομών και των κτιρίων της σε τρία σενάρια σεισμών, μεγέθους από 6 έως 6,8 ρίχτερ, γνωρίζει με μεγάλο βαθμό ακριβείας η Θεσσαλονίκη, χάρη σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα που ανέπτυξε το ΑΠΘ. Το Εργαστήριο Εδαφομηχανικής, Θεμελιώσεων και Γεωτεχνικής Σεισμικής Μηχανικής του Αριστοτελείου συγκέντρωσε γύρω από ένα τραπέζι όλους τους φορείς της πόλης και δημιούργησε ένα χάρτη της Θεσσαλονίκης με όλα τα δίκτυα υποδομών.
Πάνω σε αυτόν «έχτισε» τρία εφιαλτικά σενάρια: Να σημειωθεί σεισμός 6,0 ρίχτερ, 6,5 ρίχτερ και 6,8 ρίχτερ. Αν και η δημοσιοποίηση από την πλευρά της επιστημονικής κοινότητας τέτοιων μελετών μπορεί να αποτελέσει τη βάση για να προκληθεί πανικός με σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις, η Θεσσαλονίκη γίνεται ίσως η μοναδική ευρωπαϊκή πόλη που αποκτά τέτοιου μεγέθους σεισμική μελέτη.
Για την εκπόνησή της δημιουργήθηκε λεπτομερής βάση δεδομένων για όλα τα δίκτυα, τις υποδομές και τα κρίσιμα κτίρια. Εξετάστηκαν τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης, φυσικού αερίου, ηλεκτρικής ενέργειας και τηλεπικοινωνιών, μεταφορικά δίκτυα (οδικό, σιδηροδρομικό, λιμάνι, αεροδρόμιο), πυρόσβεσης, νοσοκομεία και κέντρα υγειονομικής περίθαλψης.
Εξετάστηκαν επίσης μεμονωμένα κτίρια στρατηγικής σημασίας για τη λειτουργία των δικτύων και τη διαχείριση της κρίσης.
Η ομάδα του επικεφαλής της έρευνας, καθηγητή Κυριαζή Πιτιλάκη, μελέτησε περίπου 2.500 χιλιόμετρα υπόγειων αγωγών, από τα οποία 1.360 χιλιόμετρα δικτύων αποχέτευσης, 1.085 χιλιόμετρα ύδρευσης και 188 χιλιόμετρα αγωγών φυσικού αερίου, σε βάθος από μισό έως πέντε μέτρα.
Για κάθε φορέα έγινε ξεχωριστός χάρτης, προκειμένου να εντοπιστούν τα σημεία όπου ενδεχομένως να δημιουργηθούν προβλήματα. Σύμφωνα με τον καθηγητή, είναι δύσκολο να απαντηθεί το ερώτημα ποια δίκτυα θα θιγούν περισσότερο στην περίπτωση ενός σεισμού, καθώς, όπως είπε, δεν είναι δυνατόν να ιεραρχηθούν τα δίκτυα από απόψεως σεισμικής τρωτότητας.
Το κάθε δίκτυο, προσθέτει, συμπεριφέρεται διαφορετικά και ο βαθμός τρωτότητάς του είναι ένα σύνθετο επιστημονικό θέμα που εξαρτάται από τη μορφολογία τους εδάφους, τις τοπικές εδαφικές συνθήκες, την τυπολογία του κάθε δικτύου, καθώς και τα υλικά και τις τεχνικές που έχουν χρησιμοποιηθεί στις κατασκευές και τις υποδομές.
Επιπτώσεις
Σύμφωνα με τη μελέτη του εργαστηρίου, όταν ο φορέας κατασκευής ενός έργου έχει μια πλήρη εικόνα των διαφόρων δικτύων και του τρόπου συμπεριφοράς τους σε ένα πιθανό σεισμό, ξέρει από πριν τι τον περιμένει και τότε έχει δύο δυνατότητες για να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις. Ή να φροντίσει προσεισμικά να βελτιώσει την κατάσταση των δικτύων για να αντέχουν, αντικαθιστώντας τα υλικά τους που έχουν παλιώσει και βάζοντας περισσότερες ασφαλιστικές δικλίδες, ή μετασεισμικά να οργανώσει έτσι τα συνεργεία του σε ανθρώπινο δυναμικό, υλικά και χρόνο, ώστε να μπορέσει να αποκαταστήσει τις ζημιές το συντομότερο δυνατό.
Η Θεσσαλονίκη είναι μια από τις ελάχιστες πόλεις της Ευρώπης, ίσως και η μοναδική αυτού του μεγέθους, που διαθέτει μια τέτοιας φύσεως ολοκληρωμένη μελέτη.
Τα τρία σενάρια
6 R
Στο δίκτυο ύδρευσης εκτεταμένες ζημιές αναμένεται να προκληθούν στη Δυτική Θεσσαλονίκη. Το οδικό δίκτυο αλλά και το λιμάνι εκτιμάται ότι θα αντιδράσουν ικανοποιητικά και δεν θα σημειωθούν μεγάλες ζημιές. Στο κέντρο της πόλης δεν εκτιμάται ότι θα καταρρεύσουν πολλά κτίρια, με εξαίρεση κάποιες περιορισμένες παλιές πολυκατοικίες στις οδούς Αγίας Σοφίας και Τσιμισκή.
6,5 R
Ζημιές θα παρατηρηθούν σε κτίρια των νοτιοανατολικών προαστίων της Θεσσαλονίκης. Εκτεταμένες βλάβες προβλέπονται σε γέφυρες στην περιοχή του αεροδρομίου «Μακεδονία», αλλά και στη δυτική είσοδο. Εφιαλτικές είναι οι προβλέψεις για αποκλεισμό οδών το πλάτος των οποίων θα περιοριστεί στο μισό του κανονικού, λόγω αστοχιών και καταρρεύσεων στα παρόδια κτίρια, στην κεντρική περιοχή της Θεσσαλονίκης.
6,8 R
Ζημιές θα προκληθούν στο δίκτυο ύδρευσης όλης της πόλης. Στο οδικό δίκτυο αναμένονται εκτεταμένες βλάβες σε παλαιές γέφυρες της οδού Μοναστηρίου, της εθνικής οδού Θεσσαλονίκης – Αθηνών, καθώς και σε εκείνες που υπάρχουν στο δρόμο προς Χαλκιδική. Οι καταρρεύσεις κτιρίων θα είναι περισσότερες από τα άλλα σενάρια, καθώς η σεισμική διέγερση θα είναι πιο ισχυρή.
e-tipos
