Το 2023 θεωρήθηκε έτος ανάκαμψης για την Ευρωπαϊκή Ένωση μετά από δύο χρόνια πανδημίας covid-19, που «αποσυντόνισε» τους δημογραφικούς δείκτες, προκαλώντας πτώση στο προσδόκιμο ζωής. Δύο ισπανικές, δυο ιταλικές και μία φινλανδική περιφέρεια έχουν το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής στην ΕΕ (από 85 έως 86,1 έτη), ενώ στον αντίποδα συναντάμε τρεις βουλγαρικές περιφέρειες μεταξύ των πέντε που βρίσκονται στον πάτο της πυραμίδας.
Το κατώτατο όριο ανήκει στο Severozapaden, στη βορειοδυτική πλευρά της χώρας, όπου το προσδόκιμο ζωής περιορίζεται στα 73,9 έτη. Μάλιστα ο δείκτης των μόλις 68,7 ετών στους άνδρες παραπέμπει σε περασμένες δεκαετίες (στις γυναίκες είναι στα 76,4 χρόνια).
Τι συμβαίνει όμως στη Βουλγαρία και δη στη συγκεκριμένη περιφέρεια που κάνει τους ανθρώπους να ζουν τόσο λίγα χρόνια;
Η Βουλγαρία είναι η πιο φτωχή χώρα της ΕΕ. Και το Severozapaden, των περίπου 730.000 κατοίκων, η πιο φτωχή περιοχή της Βουλγαρίας, άρα και της Ευρώπης. Με €9,300 έχει το χαμηλότερο κατά κεφαλή εισόδημα στην Ένωση, όταν ο μέσος όρος είναι 55.370€.
Η χώρα είναι σταθερά στην πρώτη θέση της ΕΕ σε ότι αφορά το κάπνισμα. Περίπου το 32% των παιδιών ηλικίας 13 έως 15 ετών (!) και το 40% του γενικού πληθυσμού καπνίζουν. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Προφίλ Υγείας της Βουλγαρίας που εκπόνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το κάπνισμα επιδρά κατά 18% στις αιτίες θανάτου στη χώρα.
Οι αιτίες που το Severozapaden είναι η περιφέρεια με το μικρότερο προσδόκιμο ζωής στην ΕΕ είναι σύνθετες και πολυπαραγοντικές. Όλα βέβαια ξεκινούν από το υποανάπτυκτο προφίλ της περιοχής και καταλήγουν στον επιβλαβή τρόπο ζωής.
1. Οικονομική υποβάθμιση
Η ανεργία στο Severozapaden είναι υψηλή και οι ευκαιρίες για απασχόληση περιορισμένες. Η φτώχεια οδηγεί σε κακές συνθήκες διαβίωσης, μειωμένη πρόσβαση σε ποιοτική τροφή και ιατρική φροντίδα, γεγονός που επιβαρύνει την υγεία του πληθυσμού.
2. Ελλιπής πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη
Η περιοχή αντιμετωπίζει σοβαρές ελλείψεις σε γιατρούς και ιατρικές υποδομές. Οι κάτοικοι πρέπει συχνά να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις για να λάβουν βασικές ή εξειδικευμένες ιατρικές υπηρεσίες. Αυτό οδηγεί σε καθυστερημένες διαγνώσεις και μειωμένη πρόληψη.
3. Γήρανση του πληθυσμού και μετανάστευση
Πολλοί νέοι εγκαταλείπουν την περιοχή αναζητώντας καλύτερες ευκαιρίες σε άλλες πόλεις ή χώρες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη γήρανση του πληθυσμού, κάτι που συνδέεται άμεσα με αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα.
4. Ανθυγιεινός τρόπος ζωής και χαμηλό μορφωτικό επίπεδο
Παρατηρούνται υψηλά ποσοστά καπνίσματος, αλκοολισμού και κακής διατροφής. Το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης περιορίζει την ενημέρωση για θέματα υγείας και μειώνει τη συμμετοχή σε προληπτικές εξετάσεις.
5. Ανεπαρκής κρατική υποστήριξη και υποδομές
Η περιοχή έχει δεχθεί περιορισμένες επενδύσεις σε κοινωνικές υπηρεσίες και υποδομές υγείας. Οι τοπικές αρχές και το κράτος δεν έχουν καταφέρει να αναστρέψουν την αρνητική πορεία της περιοχής, κάτι που αντανακλάται και στα δημογραφικά και υγειονομικά δεδομένα.
Πηγή: menshouse.gr
