Καθώς κορυφωνόταν η προεκλογική εκστρατεία στην Τουρκία, μόλις τρεις εβδομάδες πριν ανοίξουν οι κάλπες, ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Ρώσος ομόλογός του, Βλαντίμιρ Πούτιν, εγκαινίασαν το πρώτο πυρηνικό εργοστάσιο σε μία ενέργεια που θα μπορούσε να οδηγήσει στην περαιτέρω σύσφιξη των διμερών σχέσεων.
Με τα εγκαίνια του εργοστασίου στο Ακουγιού, στην Μερσίνα, η Τουρκία διεύρυνε την ενεργειακή εξάρτησή της από την Μόσχα, την ώρα που οι σύμμαχοί της στο ΝΑΤΟ μειώνουν την εξάρτηση από την Ρωσία. Επιπλέον εδραίωσε την μακροπρόθεσμη παρουσία της Μόσχας στην Τουρκία, ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει τις εκλογές.
Η περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεων Ερντογάν-Πούτιν έχει προκαλέσει ανησυχίες στην Δύση, όπου πολλοί στοιχηματίζουν στην έξοδο του Ερντογάν από το πολιτικό προσκήνιο.
Ο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας το γνωρίζει. Όταν ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Άγκυρα, Τζεφ Φλέικ επισκέφθηκε τον Μάρτιο τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο Ερντογάν εξαπέλυσε επίθεση κατά του Αμερικανού διπλωμάτη, προειδοποιώντας ότι η Τουρκία πρέπει «να δώσει ένα μάθημα στις ΗΠΑ με αυτές τις εκλογές».
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η κούρσα μεταξύ Ερντογάν και Κιλιτσντάρογλου είναι οριακή και πιθανώς θα κριθεί στο δεύτερο γύρο.
Οι αναλυτές ωστόσο λένε ότι ακόμα κι αν οι εκλογείς δείξουν την πόρτα εξόδου στον Ερντογάν δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη μία ριζική αλλαγή στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας.
Στελέχη της αντιπολίτευσης λένε πως αν κερδίσουν τις εκλογές θα επιδιώξουν βελτίωση των σχέσεων της χώρας με την Δύση. Όμως πολλοί εκτιμούν ότι τα βασικά θέματα στην εξωτερική πολιτική θα παραμείνουν ίδια.
Ο… γκρινιάρης, αλλά και χρήσιμος εταίρος
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες η Τουρκία του Ερντογάν δεν είναι πλέον το κοσμικό, στραμμένο προς τη Δύση κράτος, αλλά ένα πιο συντηρητικό κράτος με θρησκευτικό χαρακτήρα. Η Τουρκία είναι ένα μέλος του ΝΑΤΟ με το δεύτερο σε μέγεθος στράτευμα, που παράλληλα έχει ενισχύσει τις σχέσεις με την Ρωσία και το 2019 έφτασε να αγοράσει ρωσικά όπλα, παρά τις αμερικανικές αντιδράσεις. Η Τουρκία εξακολουθεί να διατηρεί άριστες σχέσεις με την Ρωσία του Πούτιν παρά την εισβολή στην Ουκρανία και έχει προκαλέσει πονοκέφαλο στους επιτελείς του ΝΑΤΟ με την στάση της στη διεύρυνση της συμμαχίας, με την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας.
Η Τουρκία ωστόσο εξακολουθεί να είναι ένας χρήσιμος εταίρος, ακόμα και υπό τον Ερντογάν, όπως σημειώνει το CNN, υπενθυμίζοντας την συμβολή της Άγκυρας στην επίτευξη συμφωνίας για τις εξαγωγές σιτηρών. Ενώ σημειώνεται και η πώληση μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Ουκρανία, που αποδείχτηκαν πολύ χρήσιμα για την απόκρουση των ρωσικών επιθέσεων.
«Νομίζω ότι υπάρχουν τομείς όπου θα δούμε ριζικές αλλαγές αν κερδίσει η αντιπολίτευση και πολλοί συνάδελφοί μας και Ευρωπαίοι διπλωμάτες στην Άγκυρα αναρωτιούνται σε ποιο βαθμό θα αλλάξει θέση η Τουρκία πλησιάζοντας τους δυτικούς συμμάχους», δήλωσε ο Ονούρ Ιστσί, επίκουρος καθηγητής διεθνών σχέσεων στο πανεπιστήμιο Μπιλκέντ της Άγκυρας, προσθέτοντας ότι αν κερδίσει η αντιπολίτευση το πρώτο που αναμένεται να συμβεί είναι να βελτιωθούν οι σχέσεις με τη Δύση. Αλλά και σε αυτή την περίπτωση υπάρχουν όρια ως προς τα βήματα που μπορεί να κάνει η Τουρκία, δεδομένης της αλληλεξάρτησης της τουρκικής με την ρωσική οικονομία, ιδιαίτερα στον τομέα της ενέργειας. Πολλές από τις επιλογές του Ερντογάν στην εξωτερική πολιτική υπαγορεύτηκαν από την οικονομία, δήλωσε ο Ιστσί και αυτό αναμένεται να συνεχιστεί και με την επόμενη κυβέρνηση.
Η Τουρκία είναι στρατηγικός εμπορικός εταίρος για την Ρωσία και χιλιάδες Ρώσοι κατέφυγαν στην Τουρκία μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ρίχνοντας κεφάλαια στην κτηματαγορά και σε άλλους τομείς.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά παραμένει ωστόσο ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας, με διμερείς εμπορικές σχέσεις που φθάνουν στα 219 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι εμπορικές συναλλαγές με τις ΗΠΑ ανέρχονται στα 33,8 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι ρωσο-τουρκικές εμπορικές συναλλαγές ανήλθαν το 2022 στα 62 δισεκατομμύρια δολάρια.
