Ήταν ένα από τα παντελώς άγνωστα κάποτε sites που έκαναν δειλά-δειλά τα πρώτα τους βήματα, σε εποχές που το ίντερνετ ήταν ακόμα στα γεννοφάσκια.
Το 1994 διαδίκτυο σήμαινε Yahoo και Amazon, μόνο που μία ακόμα πολύ διακριτική επανάσταση ήταν προ των πυλών, μια από αυτές τις ιστοσελίδες που θα άλλαζαν τα καταναλωτικά μας ήθη.
Τον Σεπτέμβριο του 1995 λοιπόν ένας προγραμματιστής, ονόματι Pierre Omidyar, ανέβασε online την ιστοσελίδα του. AuctionWeb την έλεγε και κανείς δεν συνειδητοποιούσε τι δύναμη πυρός ερχόταν να σαρώσει τον Παγκόσμιο Ιστό.
Απλή στη χρήση και δαιμόνια στη σύλληψη, η ιστοσελίδα έδειξε την πραγματική δύναμη του ίντερνετ, το γεγονός ότι οι ηλεκτρονικές κοινότητες μπορούσαν να αυτορυθμιστούν δηλαδή.
Μέσα σε όλα, το eBay έφτιαξε και μια νέα επαγγελματική κατηγορία, καθημερινούς ανθρώπους που έβγαζαν τον επιούσιο πουλώντας προϊόντα στο ίντερνετ. Κάθε νοικοκυριό μπορούσε ξαφνικά να μετατραπεί σε επιχειρηματία.
Το eBay ήταν από αυτές τις ιστοσελίδες που σφυρηλάτησαν το ίντερνετ, δημιουργώντας ένα τελείως δικό τους momentum.
Αυτή είναι η ιστορία του ανθρώπου που τα εμπνεύστηκε και τα έχτισε όλα αυτά…
Ποιος είναι ο Pierre Omidyar
«Ξεκίνησα το eBay ως πείραμα, ως ένα δευτερεύον χόμπι βασικά, έχοντας την κανονική καθημερινή μου δουλειά», λέει και ξαναλέει για την εμβληματική σήμερα σύλληψή του.
Γεννημένος στο Παρίσι τον Ιούνιο του 1967 από ιρανούς μετανάστες στη Γαλλία, ο Omidyar μεγάλωσε τελικά στις ΗΠΑ. Εκεί μετακόμισαν οι γονείς του όταν ο γιατρός πατέρας του έπιασε δουλειά στο Johns Hopkins University και η μητέρα του ολοκλήρωσε το διδακτορικό της στη γλωσσολογία στη Σορβόννη.
Ο Pierre αγαπούσε όμως περισσότερο τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Μαγεύτηκε κυριολεκτικά από τον κόσμο της πληροφορικής όταν ήρθε σε επαφή μαζί του στα γυμνασιακά του χρόνια.
Κι έτσι δεν είχε να σκεφτεί τι θα γίνει όταν μεγαλώσει: το 1988 αποφοίτησε από το Tufts University με το πτυχίο του πληροφορικού ανά χείρας.
Πιάνει αμέσως δουλειά σε μια θυγατρική της Apple (Claris) και βρίσκεται να αναπτύσσει προγράμματα για τον Macintosh. Το 1991 συνυπογράφει με τρεις φίλους την ίδρυση της Ink Development Corp., ενός υποσχόμενου startup.
Το οποίο, εκτός των άλλων, είχε και ένα κομμάτι για ψώνια στο ίντερνετ. Αυτό το τμήμα έγινε ξεχωριστή εφαρμογή, eShop Inc. το ονόμασαν, και το εξαγόρασε τελικά το 1996 η Microsoft έναντι 50 εκατ. δολαρίων.
Γεγονός που έκανε τον Omidyar εκατομμυριούχο (πήρε 1 εκατ. δολάρια από την εξαγορά).
Η ιδέα του ενός δισεκατομμυρίου
Ο Omidyar συνέχισε να εργάζεται ως πληροφορικός στο eShop ως τα τέλη του 1994, όταν και πήγε να δουλέψει σε μια άλλη εταιρία τεχνολογίας (General Magic).
Πλέον τον ενδιέφεραν οι τεχνικές προκλήσεις του ηλεκτρονικού εμπορίου και είχε βαλθεί να λύσει τα επίμονα προβλήματα. Και τότε μπαίνει στη ζωή του η Pamela Wesley.
Ζώντας και δουλεύοντας στο Σαν Φρανσίσκο, ο Omidyar γνώρισε και παντρεύτηκε την Pamela, μια βιολόγο που θα ασχολιόταν αργότερα με τη διοίκηση επιχειρήσεων. Η σύζυγός του ήταν συλλέκτρια συσκευασιών από καραμέλες και ο Omidyar της έφτιαξε ένα site για να μπορεί να τις ανταλλάσσει.
Αυτό έκανε εξάλλου τώρα, έψαχνε τρόπους για να γίνει απλούστερο και φιλικότερο στη χρήση το ηλεκτρονικό εμπόριο. Η ιδέα του διαμορφωνόταν σταδιακά και κάποια στιγμή συγκεκριμενοποιήθηκε: θα έφτιαχνε μια ιστοσελίδα για να μπορεί ο κόσμος να αγοράζει και να πουλά απευθείας συλλεκτικά αντικείμενα.
Έφτιαξε τον κώδικα στο προσωπικό του blog (eBay.com) και ανέβασε online την υπηρεσία τον Σεπτέμβριο του 1995. Το πρώτο αντικείμενο που πούλησε ο 28χρονος στις 3 Σεπτεμβρίου 1995 ήταν ένα χαλασμένο στιλό-λέιζερ για παρουσιάσεις. Κάποιος πλήρωσε 14,83 δολάρια για να το αποκτήσει.
Ο Omidyar ήξερε από τη γυναίκα του ότι οι συλλέκτες δεν λογαριάζουν έξοδα για να βάλουν στο χέρι τα πράγματα που αγαπούν. Αυτό του είπε και ο αγοραστής, πως ήταν συλλέκτης χαλασμένων στιλό-λέιζερ για παρουσιάσεις και τα 15 δολάρια ήταν μια λογική τιμή με βάση τη συλλογή του.
Ο Omidyar είχε συλλάβει μόλις την ιδέα για μια ιντερνετική αυτοκρατορία! Αν έφερνε κοντά όλους τους συλλέκτες, ό,τι κι αν ενδιέφερε τον καθένα, τότε θα είχε μια μεγάλη κοινότητα ανθρώπων να αγοράζουν και να πουλούν πράγματα στην ιστοσελίδα του.
Ένα μέρος δηλαδή όπου ο κόσμος θα έδινε τις προσφορές του για όλων των λογιών τα πράγματα. Ήταν όντως μια νέα αγορά και το σύστημα δημοπρασιών δεν θα αργούσε να αποδώσει.
Το AuctionWeb δεν έμοιαζε όμως καθόλου με την εταιρία που θα τον έκανε ζάπλουτο. Ο Omidyar δεν έδινε καμία εγγύηση για τα πράγματα που διαπραγματεόνταν ο κόσμος στη σελίδα του, δεν αναλάμβανε καμία ευθύνη και δεν τακτοποιούσε καμία διαμάχη. Προσέφερε απλώς ένα μέρος όπου μπορούσες να μπεις, να αλληλεπιδράσεις με τον άλλο και να δώσεις την προσφορά σου.
Μερικές παρόμοιες εκπλήξεις αργότερα, το AuctionWeb απογειωνόταν μέρα με τη μέρα. Με τρελό ρυθμό, όλοι ήθελαν ξαφνικά μια συλλεκτική Μπάρμπι. Οι άνθρωποι δημοπρατούσαν όλων των λογιών τα παράξενα πράγματα και η λίστα ήταν εδώ κυριολεκτικά ατελείωτη.
Αυτό το δευτερεύον χόμπι άρχισε να αποδίδει πλουσιοπάροχα όταν ο Omidyar άρχισε να χρεώνει τον κόσμο του μια μικρή αμοιβή. Τα λεφτά κατέφταναν με τέτοιους αστραπιαίους ρυθμούς που αναγκάστηκε να προσλάβει έναν υπάλληλο για να προλαβαίνει να εισπράττει.
«Το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν ότι τόσα πολλά τσεκ στοιβάζονταν στην πόρτα μου και έπρεπε να προσλάβω κάποιον για να με βοηθάει να τα ανοίγουμε», είπε ο ίδιος χαρακτηριστικά στους New York Times.
Αυτά που έβγαζε πια από το AuctionWeb υπερκάλυπταν τον μισθό του από την General Magic, κι έτσι η παραίτηση φάνταζε μονόδρομος. Πλέον μπορούσε να αφιερωθεί απερίσπαστος στις online δημοπρασίες, συλλαμβάνοντας και τη δεύτερη μεγάλη ιδέα του.
Feedback Forum την είπε και ήταν ένα μέρος μέσα στο περιβάλλον του AuctionWeb όπου αγοραστές και πωλητές αξιολογούσαν ο ένας τον άλλο σε όρους ειλικρίνειας και αξιοπιστίας.
Πριν καν το καταλάβει, η ιστοσελίδα του δεν πουλούσε μόνο συλλεκτικά είδη, αλλά πρακτικά τα πάντα, από έπιπλα και ηλεκτρικές συσκευές μέχρι ηλεκτρονικά και αυτοκίνητα.
Το 1996 ο Omidyar έκλεισε και μια συμφωνία για να προσφέρει online αεροπορικά εισιτήρια. Το AuctionWeb έκλεισε τη χρονιά φιλοξενώντας 250.000 δημοπρασίες. Τον πρώτο μόλις μήνα του 1997, ξεπέρασε τις 2 εκατ. δημοπρασίες. Πλέον διπλασιαζόταν σε μέγεθος και τζίρο ανά… 3 μήνες.
Μέχρι τα μέσα εκείνης της χρονιάς, η ιστοσελίδα του φιλοξενούσε 800.000 αγοραπωλησίες τη μέρα…
Καλωσόρισες eBay
Ο Pierre Omidyar άλλαξε το όνομα της εταιρίας σε eBay το 1997 και άρχισε να τη διαφημίζει επιθετικά. Ως τώρα, τα νέα για το site δημοπρασιών διαδίδονταν κυριολεκτικά από στόμα σε στόμα.
Ο Omidyar ήταν στις αρχές τα πάντα, πρόεδρος, γενικός διευθυντής και επικεφαλής των οικονομικών. Σιγά σιγά άρχισε όμως να αποδεσμεύεται από τις θέσεις ευθύνης. Ήδη από το 1998 μετέτρεψε σε πρόεδρο της εταιρίας τον πρώτο του υπάλληλο, τον καναδό μηχανικό Jeffrey Stuart Skoll, που είναι σήμερα δισεκατομμυριούχος από τον ρόλο του στο eBay.
Την ίδια χρονιά έφερε για γενική διευθύντρια τη Meg Whitman, μεγαλοστέλεχος της Hasbro. Η νέα αφεντικίνα είχε μια ομάδα μόλις 30 υπαλλήλων να διαχειριστεί, κάπου μισό εκατομμύριο χρήστες και έσοδα της τάξης των 50 εκατ. δολαρίων.
Όταν το eBay μπήκε στο χρηματιστήριο εκείνο το φθινόπωρο (Σεπτέμβριος του 1998), η μετοχή του τριπλασιάστηκε κατά την αρχική δημόσια προσφορά και ο Omidyar έγινε μέσα σε μία μέρα εκατομμυριούχος.
Τα 18 δολάρια της μετοχής ξεπέρασαν όμως τα 300 δολάρια μέσα σε 4 μήνες, κάνοντας τον πολυεκατομμυριούχο πια Omidyar, δισεκατομμυριούχο. Μέχρι τα τέλη του 1999, το eBay είχε 8 εκατ. εγγεγραμμένα μέλη, ενώ περισσότερα από 33 εκατ. αντικείμενα άλλαξαν χέρια εκείνη τη χρονιά.
Το 2002 το eBay εξαγόρασε το PayPal και το έκανε τον προτιμώμενο τρόπο online πληρωμών. Τα υπόλοιπα ανήκουν στις χρυσές σελίδες της σύγχρονης επιχειρηματικής ιστορίας.
To eBay έχει σήμερα κεφαλαιοποίηση 47,8 δισ. δολαρίων (σύμφωνα με το Forbes) και απασχολεί πάνω από 12.500 υπαλλήλους σε 30 χώρες. Όσο για το χρυσό του παιδί, ο Pierre Omidyar έχει προσωπική περιουσία 25,5 δισ. δολαρίων. Περιλαμβάνεται στη λίστα του 2021 με τους 100 πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου (θέση 83).
Το όνομα του Omidyar θα το δει κανείς σήμερα να συνδέεται με τις μεγαλύτερες φιλανθρωπίες. Ήδη από το 1998, όταν το εισηγμένο eBay τον έκανε δισεκατομμυριούχο, ήξερε τι θα έκανε με τα πλούτη του: θα τα χάριζε!
Το 2010 προσχώρησε στο Giving Pledge των Μπιλ Γκέιτς και Γουόρεν Μπάφετ, ως ένας από τους πρώτους 40 δισεκατομμυριούχους που έχουν υποσχεθεί να δωρίσουν τουλάχιστον τη μισή τους περιουσία για καλό σκοπό.
Οι Pierre και Pamela Omidyar δεν ένιωθαν όμως απόλυτα ικανοποιημένοι με αυτό και σκέφτηκαν κάτι άλλο: να τα δώσουν πρακτικά όλα σε μια περίοδο 20 ετών, κρατώντας μόλις το 1% της περιουσίας τους.
Εκείνος από το 2014 ασχολείται με άλλα πράγματα, δίνοντας τώρα βάρος στη μαχητική δημοσιογραφία. Και τις χολιγουντιανές ταινίες.
Τον Σεπτέμβριο του 2020 παραιτήθηκε και από τη θέση του στο διοικητικό συμβούλιο του eBay, παραμένοντας ωστόσο ο μεγαλύτερος ιδιώτης μέτοχός του.
«Δεν είχα ποτέ στο μυαλό μου ότι μια μέρα θα ξεκινούσα μια εταιρία και θα γινόταν πραγματικά πετυχημένη. Αυτό που ήθελα ήταν να δουλεύω πάνω σε πραγματικά ενδιαφέρουσες τεχνολογίες»…
