Σειρά αντιδράσεων αλλά και σοβαρών ανησυχιών προκαλούν οι ανησυχητικές εξελίξεις στον Κόλπο του Ομάν, μετά τις φερόμενες «επιθέσεις» σε δύο τάνκερ, οι οποίες σημειώνοντα σχεδόν ένα μήνα μετά από άλλα παρόμοια περιστατικά στην περιοχή. Ειδικότερα, στις 12 Μαΐου, 5 πλοία είχαν δεχθεί επιθέσεις στα Στενά του Ορμούζ δύο από την Σαουδική Αραβία, ένα από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και ένα από την Νορβηγία.
Τότε, η Ουάσινγκτον είχε κατηγορήσει την Τεχεράνη για τις επιθέσεις, ενώ μετά τις εξελίξεις της Πέμπτης ο Λευκός Οίκος κρατάει στάση αναμονής, διαμηνύοντας πως “αξιολογεί την κατάσταση”. Από τη μεριά της, η Ρωσία, παραδοσιακός σύμμαχος του Ιράν, κάλεσε τον διεθνή παράγοντα να μην σπεύσει να κατηγορήσει την Τεχεράνη για την επίθεση.
Σημειώνεται ότι μερικές εβδομάδες πριν το περιστατικό του Μαίου, ο διοικητής του ιρανικού γενικού επιτελείου Μοχάμεντ Μπαγκερί είχε απειλήσει να κλείσει εντελώς τα στενά του Ορμούζ για τη ναυσιπλοΐα εφόσον "ενταθούν οι εχθρότητες", εννοώντας τις αμερικανικές κυρώσεις λόγω του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης. Ο Μπαγκερί φέρεται να είχε δηλώσει στο πρακτορείο Isna: "Εάν δεν μπορούμε να μεταφέρουμε το πετρέλαιό μας μέσω των στενών, ούτε και άλλες χώρες θα μπορούν να μεταφέρουν το πετρέλαιό τους μέσω των στενών".
Η ένταση στις σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν ξεκίνησε πριν από περίπου έναν χρόνο, όταν η Ουάσινγκτον την αποχώρησή της από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, επαναφέροντας τις κυρώσεις σε βάρος της Τεχεράνης, η οποία τελευταία έχει προχωρήσει στην αύξηση των στρατιωτικών δυνάμεων στον Περσικό Κόλπο.
Σημειώνεται ότι μόλις χθες, η Μόσχα κάλεσε την Ουάσιγκτον να επανεξετάσει τη στάση της για την πυρηνική συμφωνία, καθώς αν αυτή καταρρεύσει, οι ΗΠΑ θα είναι η μόνη χώρα που θα ευθύνεται, όπως δήλωσε ο μόνιμος εκπρόσωπος της Ρωσίας στους διεθνείς οργανισμούς στη Βιέννη Μιχαήλ Ουλιάνοφ.
Η ανησυχία για τις εξελίξεις στον Κόλπο του Ομάν είναι όμως ιδιαίτερα έντονη και στις Βρυξέλλες και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που μιλούν για γεγονότα τα οποία μπορεί να κλιμακώσουν την κατάσταση. Από τη μεριά της, η Τεχεράνη δηλώνει πάντως ότι η ασφάλεια των Στενών είναι πολύ σημαντική για την ίδια.
Τα στενά του Ορμούζ
Σύμφωνα με στοιχεία των αμερικανικών αρχών από τα στενά του Ορμούζ περνάει περίπου το 30% των πετρελαιοειδών που διακινούνται σε όλον τον κόσμο, δηλαδή 17,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Εξίσου σημαντική είναι η διαδρομή και για τη μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από το Κατάρ.
Όπως ανέφερε η Deutsche Welle, τα στενά του Ορμούζ χωρίζουν τις αραβικές χώρες της περιοχής από το Ιράν, αλλά κατά κάποιον τρόπο συνδέουν κιόλας χώρες τόσο διαφορετικές μεταξύ τους όπως η Σαουδική Αραβία, το Ιράν, τα Εμιράτα, το Κουβέιτ και το Ιράκ. Σε κάποιο σημείο το πλάτος της θαλάσσιας οδού είναι μικρότερο από 50 χλμ.
Σύμφωνα με την DW, είναι τόσο νευραλγική η σημασία των στενών, που κάθε τόσο δίνει αφορμή για ρητορικές αντιπαραθέσεις ή ακόμη και σενάρια συγκρούσεων ανάμεσα σε αντίπαλες δυνάμεις της περιοχής.
Ιράν: Η ασφάλεια έχει για εμάς σημασία
Η ασφάλεια στον Κόλπο έχει μεγάλη σημασία για το Ιράν, δήλωσε σήμερα ο πρόεδρος Χασάν Ροχανί, μερικές ώρες μετά την εκκένωση δύο δεξαμενόπλοιων στον κόλπο του Ομάν έπειτα από επιθέσεις που πιστεύεται ότι δέχθηκαν.
«Η ασφάλεια έχει μεγάλη σημασία για το Ιράν στην ευαίσθητη περιοχή του Κόλπου, στη Μέση Ανατολή, στην Ασία και σε όλο τον κόσμο. Προσπαθούμε πάντα να διασφαλίσουμε την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή», ανέφερε ο Ροχανί σε μια ομιλία που μεταδόθηκε απευθείας από την κρατική τηλεόραση.
Ρωσία: Μην σπεύσετε να κατηγορήσετε το Ιράν
Ο ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριαμπκόφ δήλωσε από τη μεριά του πως ο κόσμος δεν πρέπει να σπεύσει να κατηγορήσει το Ιράν για την επίθεση σε πετρελαιοφόρα στον κόλπο του Ομάν, όπως μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA.
Ο Ριαμπκόφ δήλωσε ακόμη πως το επεισόδιο με τα δύο τάνκερ δεν θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να ενισχυθούν οι εντάσεις με την Τεχεράνη.
Ο Ριαμπκόφ δήλωσε ότι «η κατάσταση είναι τόσο εκρηκτική, ώστε η πιθανότητα να γίνει κάποιο λάθος ή να μην κατανοηθούν πλήρως οι αιτίες και οι συνέπειες των διάφορων γεγονότων είναι ιδιαίτερα ανησυχητική. Συνεπώς θα ήταν λάθος να μιλάμε για ένα περαστικό επεισόδιο. Αυτό αντανακλά την γενικά εξαιρετικά οξυμένη κατάσταση στην περιοχή» δήλωσε ο Ριαμπκόφ.
Παράλληλα, ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών είπε ότι «απαιτείται να ληφθούν μέτρα για την εξομάλυνση της κατάστασής γύρω από το Ιράν, χρειάζεται με ηρεμία, απροκατάληπτα να δούμε τι συνέβη, να μην βγάλουμε βιστικά συμπεράσματα, τα οποία το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να ρίξουν λάδι στην φωτιά».
Στάση αναμονής από ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να αξιολογούν τη κατάσταση στον Κόλπο του Ομάν, εμτά την επίθεση στα δύο τάνκερ ανέφερε ο Λευκός Οίκος.
Ο αμερικανός πρόεδρος “έχει ενημερωθεί για την επίθεση στα πλοία στον Κόλπο του Ομάν. Η αμερικανική κυβέρνηση παρέχει συνδρομή και θα συνεχίσει να αξιολογεί την κατάσταση” ανέφερε η εκπρόσωπος Τύπου Σάρα Σάντερς.
Ανησυχία σε Βρυξέλλες, Παρίσι και Βερολίνο
Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι ζήτησε νωρίτερα να αποφευχθούν όλες «οι προκλήσεις» στην περιοχή, μετά τα επεισόδια στα ανοικτά του Ιράν, όπου δύο πετρελαιοφόρα έγιναν στόχοι επίθεσης, ενώ η Γαλλία κάλεσε όλα τα μέρη στον Κόλπο να αποκλιμακώσουν τις εντάσεις και ζήτησε να γίνει σεβαστή η ελευθερία της ναυσιπλοΐας στην περιοχή αυτή.
«Η περιοχή δεν έχει ανάγκη από νέες αιτίες αποσταθεροποίησης και εντάσεων και, κατά συνέπεια, η Υπάτη Εκπρόσωπος (Φεντερίκα Μογκερίνι) ανανεώνει την έκκλησή της για μέγιστη αυτοσυγκράτηση και αποφυγή κάθε πρόκλησης», δήλωσε η εκπρόσωπός της, η Μάγια Κοτσιγιάντσιτς.
«Συγκεντρώνουμε πληροφορίες για το επεισόδιο αυτό», διευκρίνισε.
Στο Παρίσι, η εκπρόσωπος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών Ανιές φον ντερ Μιλ δήλωσε: «Απευθύνουμε έκκληση για αυτοσυγκράτηση και αποκλιμάκωση προς όλους τους παράγοντες, με τους οποίους είμαστε διαρκώς σε επαφή. Υπενθυμίζουμε επίσης την προσήλωσή μας στην ελευθερία της ναυσιπλοΐας, η οποία πρέπει οπωσδήποτε να διαφυλαχθεί». Η Γαλλία διαθέτει μια ναυτική βάση στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Αλλά και στο Βερολίνο ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μας δεν έκρυψε την έντονη ανησυχία του. “Τα νέα που μόλις έλαβα είναι εξαιρετικά ανησυχητικά” ανέφερε ο Μας κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. Μια κλιμάκωση της κατάστασης είναι επικίνδυνη και αυτά είναι γεγονότα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κλιμάκωση. Χρειαζόμαστε μια αποκλιμάκωση και όλες οι πλευρές πρέπει να συνεισφέρουν σε αυτό” πρόσθεσε.
