Τι και γιατί γίνεται στη Συρία; Στις ακτές της Συρίας βρίσκεται διαπιστωμένο κοίτασμα υδρογονανθράκων το οποίο υπολογίζεται ότι είναι δεκαπλάσιο από το αντίστοιχο (χαρακτηρισμένο γιγαντιαίο) κοίτασμα που βρίσκεται στην Ισραηλινή ΑΟΖ και έχουν αρχίσει οι διαδικασίες εκμετάλλευσής του. Ταυτόχρονα η Συρία βρίσκεται σε μια γεωγραφική περιοχή η οποία είναι κρίσιμη για τους δρόμους που μπορούν να τραβήξουν οι αγωγοί μεταφοράς Φυσικού Αερίου άλλων ενεργειακών δεξαμενών (είτε του Κατάρ είτε του Ιράν). Επιπρόσθετα, η Συρία έχει στενούς συμμαχικούς και σε στρατιωτικό επίπεδο δεσμούς με τη Ρωσία η οποία διατηρεί στο έδαφος της χώρας ναύσταθμο και άλλα στρατιωτικά προγεφυρώματα.
Με πιο απλά λόγια: ο έλεγχος της περιοχής είναι κρίσιμης σημασίας για τη διατήρηση και διαιώνιση της δυτικής ηγεμονίας σ ότι αφορά τη διαχείριση (εκμετάλλευση και διανομή) των τεράστιων ενεργειακών πόρων ολόκληρης της περιοχής.
Αυτός ήταν ο σκοπός (ο έλεγχος της περιοχής) της επιχείρησης ανατροπής του καθεστώτος Ασαντ η οποία ξεκίνησε από το 2003 τουλάχιστον (κυρώσεις) και κορυφώθηκε από το 2011 όταν οι δυτικοί υποκίνησαν τον εμφύλιο χρηματοδοτώντας, εξοπλίζοντας και εκπαιδεύοντας κάθε ομάδα (συμπεριλαμβανομένων και του isis) που θα μπορούσε να στραφεί κατά της Συριακής κυβέρνησης.
Με αυτόν τον τρόπο ξεκίνησε ένας «παγκόσμιος πόλεμος» δια αντιπροσώπων: από τη μια μεριά ο ISIS και λοιπές «συριακές δημοκρατικές δυνάμεις» και από την άλλη το «αιμοσταγές καθεστώς Ασαντ». Πίσω από τους άμεσα εμπλεκόμενους ωστόσο ήταν η Δύση (ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία) από την μια και Ρωσία, Ιράν από την άλλη. Εδώ και καιρό Ιρανοί φρουροί της επανάστασης και Ρώσοι στρατιωτικοί βρίσκονται στο έδαφος της Συρίας βοηθώντας την κυβέρνηση της χώρας να αντιμετωπίσει τις οργανωμένες από τη Δύση επιθέσεις.
Δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει ότι η Συρία έχει τοποθετηθεί στον «άξονα του κακού» μαζί με τη Λιβύη το Ιράκ το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα από τον Μπους τον νεότερο. Είναι γνωστό τι συνέβη στη Λιβύη και το Ιράκ. Στην Συρία, ωστόσο, η άμεση εμπλοκή της Ρωσίας (και του Ιράν) υποχρέωσε τους Δυτικούς να εγκαταλείψουν τα προσχήματα και να εμφανιστούν χτες με τα βομβαρδιστικά τους στο πεδίο της μάχης. Οι δικαιολογίες που χρησιμοποίησαν οι «ευαίσθητοι» Δυτικοί (χημικές επιθέσεις του καθεστώτος Ασαντ) δύσκολα πια πείθουν ακόμη και τους πιο αφελείς καθώς το έργο έχει ξαναπαιχτεί στο πρόσφατο παρελθόν όταν με ένα τέτοιο πρόσχημα ξεκίνησε ο πόλεμος για την κατάληψη του Ιράκ.
Μέχρι που μπορεί να τραβήξει αυτή η ιστορία; Ο πόλεμος στη Συρία θα συνεχιστεί με διάφορους τρόπους μέχρι τη στιγμή που θα αποτιμηθούν οι στρατιωτικές επιλογές και δυνατότητες της κάθε πλευράς, ώστε με βάση την ισχύ να πραγματοποιηθεί η διανομή των πόρων, να χαραχτούν στον χάρτη οι διαδρομές των αγωγών και να κλειστούν τα συμβόλαια για την ανοικοδόμηση της χώρας που έχει καταστραφεί ήδη ολοσχερώς.
Δυστυχώς, υπάρχει πολύς και μακρύς δρόμος μέχρι να φτάσουμε σ αυτό το σημείο…
Συρία: Επτά χρόνια αιματοχυσίας - Τα στοιχεία ενός πολέμου που σοκάρουν
Ο πόλεμος στη Συρία προκάλεσε τον μαζικό εκτοπισμό σχεδόν του μισού από τον προπολεμικό πληθυσμό του, περισσότερους από 11 εκατ. ανθρώπους, και τον θάνατο 350.000 έως 500.000 -στην πλειοψηφία τους αμάχων.
Έχουν περάσει πλέον 7 χρόνια από τότε που ξεκίνησε η σύγκρουση στη Συρία, στις 17 Μαρτίου 2011, μετά από μια μαζική διαδήλωση μπροστά στο δικαστήριο της Ντέρα, στο νότιο τμήμα της χώρας. Την ημέρα εκείνη, οι διαδηλωτές εξεγέρθηκαν εναντίον του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ, που βρίσκεται στην εξουσία από το 2000. Στις 18 Μαρτίου, μετά από μια νέα διαδήλωση, η αστυνομία αντιμετώπισε τους πολίτες με σφαίρες .
Από αυτή τη σπίθα, η Συρία εξελίχθηκε σε θέατρο ενός εμφυλίου πολέμου, πρώτα ανάμεσα στους υποστηρικτές και τους αντιπάλους τού καθεστώτος υπέρ και κατά, πριν γίνει πιο περίπλοκη. Σήμερα, η σύγκρουση έχει γίνει ένα δολοφονικό στρατιωτικό, ανθρωπιστικό και διπλωματικό παζλ.
Τι ζημιά προκάλεσε η σύγκρουση;
Από τον Μάρτιο του 2011, έχουν σκοτωθεί 350.000-500.000 άτομα, συμπεριλαμβανομένων πολλών αμάχων. Στη χώρα αυτή, η οποία είχε περίπου 23 εκατομμύρια κατοίκους πριν από τη σύγκρουση, περίπου το ήμισυ του πληθυσμού αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τα σπίτια τους.
«Τα ποσοστά προσδόκιμου ζωής μειώθηκαν περισσότερο από 20 χρόνια και υπάρχει ένα ποσοστό ανεργίας της τάξης του 60%. Το 80% των οικογενειών που ζουν σε συνθήκες φτώχειας, επιβιώνουν εν μέρει από την οικονομική βοήθεια που έρχεται από το εξωτερικό από συγγενείς», εξηγεί ο Τζότζεφ Ντάχερ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Λοζάνης.
Ποια είναι η στρατιωτική κατάσταση;
Σήμερα, το 60% περίπου της συριακής επικράτειας και το 80% του πληθυσμού της βρίσκονται υπό τον έλεγχο του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Ασαντ. Από το 2014, με την στρατιωτική υποστήριξη της Ρωσίας και του Ιράν, οι κυβερνητικές δυνάμεις έχουν ανακτήσει σταδιακά έδαφος από τα χέρια των ανταρτών, των Κούρδων ή τισισλαμικές ομάδες, όπως το ισλαμικό κράτος ή Ahrar al-Sham.
Στην πόλη της Γκούτα , η Δαμασκός εξαπέλυσε βίαιη επίθεση ενάντια στους ισλαμιστές αντάρτες από τις 18 Φεβρουαρίου. Σύμφωνα με το συριακό Παρατηρητήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OSDH), από τις αεροπορικές επιδρομές και Ρα πυρά πυροβολικού σκοτώθηκαν περίπου 1.250 άμαχοι, μεταξύ των οποίων πάνω από 250 παιδιά. Πάνω από 4.800 οι τραυματίες.
Η άλλη θερμή εστία είναι σήμερα η περιοχή Αφρίν, η οποία ελεγχόταν από τους Κούρδους πολιτοφυλακές αλλά πλέον είναι υπό τον έλεγχο της Τουρκίας μετά την στρατιωτική επέμβαση της Άγκυρας.
Ποια είναι η διπλωματική κατάσταση;
Από το 2012, οι δυτικές πρεσβείες έχουν απομακρυνθεί, με αποτέλεσμα να διακοπούν όλες οι μορφές επικοινωνίας.
Ο Νικόλα φαν Ντανιελ Νικόλαος, ένας Ολλανδός ερευνητής που ειδικεύεται στην περιοχή και πρώην πρεσβευτής στο Ιράκ και την Αίγυπτο, σημειώνει ότι «η απόφαση αυτή δικαιολογείται μεν, αλλά και η απομόνωση του καθεστώτος δεν λειτούργησε».
Στη συνέχεια, η εμφάνιση του Ισλαμικού Κράτους το 2013 και οι επιθέσεις επικεντρώθηκαν στην προσοχή των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. «Η σταθερότητα στην περιοχή έχει γίνει η κύρια προτεραιότητα», λέει ο Πολ Έντε, ο οποίος έγραψε διατριβή για την αντίδραση της Ευρώπης στη συριακή κρίση.
Τι προοπτικές υπάρχουν;
Το μεγάλο ερώτημα είναι το πώς θα επηρεάσουν τις εξελίξεις οι αμερικανό-βρετανό-γαλλικές επιχειρήσεις και τι διάρκεια θα έχουν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν διαδοχικές αποτυχίες από το 2001 με το Αφγανιστάν και το Ιράκ, αλλά και μια οικονομική κρίση και διαμαρτυρίες που αυξάνονται», λέει ο Τζοτζεφ Ντάχερ.
Στην πραγματικότητα, η μεγάλη διεθνής δύναμη σήμερα στη Συρία εκπροσωπείται από τη Ρωσία. Με στρατιωτική παρέμβαση στα τέλη του 2015, η Μόσχα, υποστήριξε ένθερμα το καθεστώς της Δαμασκού και οδήγησε τις δυνάμεις του Άσαντ στη νίκη στο Χαλέπι και τη Ράκα.
Σήμερα, η Δαμασκός υποστηρίζεται επίσης σε μεγάλο βαθμό από το Ιράν, ενώ η συριακή αντιπολίτευση δεν μπόρεσε να ενωθεί.
Τι μπορεί να λεχθεί για την μεταπολεμική περίοδο; Το κόστος της ανασυγκρότησης εκτιμάται σε περίπου 350 δισ. δολάρια. Και αυτό αν, μετά από ένα θαύμα, ο πόλεμος στη Συρία σταματήσει κατά τη διάρκεια του 8ου έτους.
