Αλλαγές στο σύστημα προσλήψεων στο Δημόσιο, μέσω ΑΣΕΠ, αλλά και στην επιλογή διοικήσεων φέρνουν τα δύο νομοσχέδια που παρουσιάστηκαν τη Δευτέρα στο υπουργικό συμβούλιο.
Οσον αφορά τις προσλήψεις οι προτεινόμενες ρυθμίσεις αφορούν μεταξύ άλλων την καθιέρωση τεστ προσωπικότητας, ενός ετήσιου γραπτού διαγωνισμού για το σύνολο των μόνιμων θέσεων υποψηφίων πανεπιστημιακής και τεχνολογικής εκπαίδευσης και σύντμηση των διαδικασιών πρόσληψης.
Οι ρυθμίσεις στηρίζονται στις προτάσεις που κατέθεσε επιτροπή που συστάθηκε από το υπουργείο Εσωτερικών με συμμετοχή στελεχών του ΑΣΕΠ και εκπροσώπων του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και των υπουργείων Εσωτερικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Πηγές του υπουργείου Εσωτερικών κάνουν λόγο για μια «εμβληματική μεταρρύθμιση που θα ενισχύσει επί το δικαιότερο και λειτουργικότερο τη μεγάλη μεταρρύθμιση του νόμου Πεπονή».
Το νομοσχέδιο θα τεθεί σε δημόσιο διάλογο και η κατάθεσή του στη Βουλή αναμένεται να γίνει εντός του Οκτωβρίου.
Συγκεκριμένα προβλέπονται:
1. Καθιέρωση στις διαδικασίες ΑΣΕΠ, υποχρεωτικής γραπτής γνωστικής δοκιμασίας προκειμένου να διασφαλισθεί η ύπαρξη των απαραίτητων, γενικών και ειδικών γνώσεων.
2. Το σύστημα εξετάσεων να γίνει λειτουργικότερο, ώστε τελικά να τοποθετείται ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση. Σήμερα η έμφαση δίδεται στα τυπικά προσόντα.
3. Ηλεκτρονικοποίηση διαδικασιών και ανάπτυξη διαλειτουργικότητας μεταξύ ΑΣΕΠ και εμπλεκομένων στις επιμέρους διαδικασίες φορέων που παρέχουν «στοιχεία - εισροές» στις διαδικασίες ΑΣΕΠ, τόσο για το τακτικό προσωπικό, όσο και για το προσωπικό ορισμένου χρόνου.
4. Μείωση του διοικητικού βάρους ΑΣΕΠ μέσα από τη δόμηση μιας στιβαρής, ενιαίας και προγραμματισμένης διαδικασίας, σε αντίθεση με το ισχύον σύστημα που ενθαρρύνει την κατά τρόπο αποσπασματικό έναρξη διαδικασιών πρόσληψης και την ως εκ τούτου μη στοχοθετημένη κατανομή των ανθρώπινων πόρων της Ανεξάρτητης Αρχής.
5. Ενίσχυση-ενδυνάμωση του ΑΣΕΠ, τόσο ως προς το στελεχικό δυναμικό, όσο και τους συμβούλους (αύξηση του αριθμού τους) προκειμένου να καταστεί δυνατή η με όρους αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας άσκηση του έργου της Αρχής, στο πλαίσιο του οράματος για επιτέλεση κομβικού ρόλου από το ΑΣΕΠ, σε όλη τη διάρκεια και τις εκφάνσεις του κύκλου ζωής ενός υπαλλήλου.
6. Σύντμηση χρόνου ολοκλήρωσης διαδικασιών πρόσληψης προσωπικού μέσω ΑΣΕΠ, ώστε ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ υποβολής αιτήματος του φορέα και ανακοίνωσης του πίνακα διοριστέων να μην υπερβαίνει το ένα έτος.
7. Ανάπτυξη ειδικά παραμετροποιημένου και προσαρμοσμένου στις απαιτήσεις της ελληνικής δημόσιας διοίκησης επιστημονικού εργαλείου για τη διακρίβωση δεξιοτήτων και στοιχείων προσωπικότητας των υποψηφίων δημοσίων υπαλλήλων.
Αξιοποιώντας τη διαλειτουργικότητα του Δημοσίου, φιλοδοξείται να περιοριστεί κατά πολύ η γραφειοκρατία και πλέον στόχος είναι ο χρόνος ολοκλήρωσης της διαδικασίας από την υποβολή των αιτημάτων για πρόσληψη έως και την έκδοση του πίνακα διοριστέων να μην υπερβαίνει το ένα έτος.
Κάθε χρόνο, και με βάση τον καθορισμό των αναγκών που θα καταγράφουν οι φορείς και υπηρεσίες του δημοσίου κάθε Μάιο (και θα εγκρίνονται από το υπουργικό συμβούλιο του Σεπτεμβρίου), θα προκηρύσσονται θέσεις και θα διεξάγεται διαγωνισμός όπου θα εξετάζονται:
1. Το γνωστικό πεδίο του κάθε υποψηφίου
2. Οι δεξιότητές του για να εξετασθεί η αναλυτική και επαγωγική ικανότητα των υποψηφίων
3. Το προφίλ των υποψηφίων μέσα από τεστ προσωπικότητάς τους.
Με δεδομένο ότι το ΑΣΕΠ θα έχει στα χέρια του την εγκριτική απόφαση του υπουργικού συμβουλίου για τις προσλήψεις του επόμενου έτους από τον Σεπτέμβριο και τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, αφού θα γίνεται χρήση του Συστήματος Διαλειτουργικότητας και τα στοιχεία (τίτλοι σπουδών κλπ) θα μπορούν να αντληθούν ηλεκτρονικά, το υπουργείο εκτιμά πως είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει χρονική σύντμηση των διαδικασιών και θα κερδηθεί πολύτιμος χρόνος για τις υπηρεσίες του Δημοσίου καθώς και για τους ίδιους τους υποψηφίους, αφού θα βρίσκονται πιο γρήγορα στις θέσεις τους.
Επιλογή διοικήσεων
Οσον αφορά το πεδίο της επιλογής των διοικήσεων, οι αλλαγές θα ισχύσουν από τον Οκτώβριο.
Το σχετικό θέμα εισηγήθηκε στο σημερινό Υπουργικό Συμβούλιο ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, ο οποίος, σύμφωνα με πληροφορίες, αναφέρθηκε στις βασικές κατευθύνσεις του νέου πλαισίου, τη διαδικασία επιλογής των νέων διοικήσεων, τη θητεία και, τέλος, το χρονοδιάγραμμα. Με τον τρόπο αυτό ολοκληρώνονται οι προϋποθέσεις για τη θεσμική επανεκκίνηση της δημόσιας διοίκησης, υπογράμμισε ο υπουργός Επικρατείας, στην κατεύθυνση εδραίωσης μιας νέας σχέσης εμπιστοσύνης με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Ξεκινώντας από τις βασικές κατευθύνσεις, η κυβέρνηση θεσπίζει ένα σύγχρονο πλαίσιο επιλογής των διοικήσεων των νομικών προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, προκειμένου να διασφαλισθεί, όπως τόνισε ο υπουργός, η ουσιαστική τήρηση των συνταγματικών αρχών της ισότητας και της αξιοκρατίας, σε εναρμόνιση προς τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές και χωρίς να παραβλάπτεται η αρμοδιότητα του οικείου υπουργού για την τελική επιλογή.
Η παρούσα ρύθμιση αποτελεί εξάλλου καίρια συμπλήρωση της νομοθετικής πρωτοβουλίας της κυβέρνησης για το επιτελικό κράτος: πιο συγκεκριμένα, η αποσύνδεση της κυβέρνησης από τη Διοίκηση, μέσω της αναγνώρισης κρίσιμων αρμοδιοτήτων στους γενικούς διευθυντές και τους υπηρεσιακούς γραμματείς των υπουργείων συμπληρώνεται τώρα με την πρόβλεψη μιας αξιοκρατικής διαδικασίας επιλογής των διοικήσεων των νομικών προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου και με τον τρόπο αυτό ολοκληρώνονται οι προϋποθέσεις για τη θεσμική επανεκκίνηση της δημόσιας διοίκησης που θα συντείνει, σύμφωνα με τη σχετική εισήγηση, τόσο στην εδραίωση μιας νέας σχέσης εμπιστοσύνης με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις όσο και στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Η διαμόρφωση της διαδικασίας έχει στηριχθεί κατά βάση στη διαδικασία επιλογής των υπηρεσιακών γραμματέων των υπουργείων, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4622/2019.
Αναφορικά με τη διαδικασία επιλογής:
-Αποκλείονται εκ των προτέρων από τη διαδικασία επιλογής όσοι δεν μπορούν να διορισθούν ως δημόσιοι υπάλληλοι σύμφωνα με τις διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα.
-Η επιλογή γίνεται βάσει ελάχιστων απαιτούμενων προσόντων συμμετοχής, χωρίς να αναγνωρίζεται εκ των προτέρων προτεραιότητα σε υποψηφίους με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, όπως στους προερχόμενους από το δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα.
-Η προεπιλογή γίνεται από ειδική πενταμελή επιτροπή επιλογής στελεχών του Δημοσίου που αποτελείται από έναν αντιπρόεδρο ή σύμβουλο του Ανώτατου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού ως πρόεδρο, ένα νομικό σύμβουλο του κράτους, τον πρόεδρο του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, το γενικό γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων της Προεδρίας της Κυβέρνησης και το γενικό γραμματέα Ανθρώπινου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα του υπουργείου Εσωτερικών. Η επιτροπή συντάσσει κατάλογο των τριών επικρατέστερων υποψηφίων.
-Η μοριοδότηση γίνεται βάσει τριών ομάδων κριτηρίων: εκπαιδευτικών, εμπειρίας και δομημένης συνέντευξης, τα οποία και μοριοδοτούνται σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της διάταξης.
-Η τελική επιλογή γίνεται με απόφαση του οικείου υπουργού, μεταξύ των τριών υποψηφίων του πιο πάνω καταλόγου.
Η θητεία είναι συγκεκριμένη, άπαξ ανανεώσιμη και με επακριβή οριοθέτηση των περιπτώσεων εκείνων υπό τις οποίες είναι δυνατή η πρόωρη λήξη της.
Η εισήγηση Γεραπετρίτη έκλεισε με το χρονοδιάγραμμα: σύμφωνα με αυτό, η ρύθμιση εντάσσεται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών για την ιθαγένεια, νομοσχέδιο που θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση ως τις 10 Σεπτεμβρίου. Το νομοσχέδιο θα ψηφισθεί μέσα στον Σεπτέμβριο, ενώ η έναρξη εφαρμογής για τις θέσεις που κενώνονται, τοποθετείται την 1η Οκτωβρίου.
