Στις 16 – 17 Ιουλίου θα πραγματοποιηθεί στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, στη Νέα Υόρκη, η άτυπη πενταμερής συνάντηση για την επίλυση του Κυπριακού, με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας. Ο Γιώργος Γεραπετρίτης θα έχει την ευκαιρία να τα πει με τον Χακάν Φιντάν, ο οποίος σύμφωνα με τα τουρκικά ΜΜΕ δείχνει διατεθειμένος να τορπιλίσει τις συνομιλίες.
Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν θα έχουν την ευκαιρία να συνομιλήσουν στη Νέα Υόρκη των ΗΠΑ, όπου στις 16 και 17 Ιουλίου θα διεξαχθεί η άτυπη Πενταμερής, υπό τον Γ.Γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουντέρες και τη συμμετοχή του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη, τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων Ερσίν Τατάρ και τον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών αρμόδιο για την Ευρώπη, Στίβεν Ντάουτι,
Οι συνομιλίες έχουν ως στόχο την εξεύρεση κοινών διαύλων επικοινωνίας με στόχο την επανέναρξη του διαλόγου για την επίλυση του Κυπριακού.
Μόνο που η συνάντηση γίνεται ενώ η Τουρκία ναρκοθετεί την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, σε Λιβύη και Συρία. Ενώ σε ό, τι αφορά το ζήτημα της κατοχής ευρωπαϊκού εδάφους προκρίνει ως μόνη λύση την καταπάτηση του διεθνούς δικαίου και των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και την αναγνώριση δύο διαφορετικών κρατών.
Η ελληνική πλευρά προσέρχεται με την πρόταση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, που φαίνεται να υιοθετεί και ο ΟΗΕ.
Οι συνομιλίες επιβλέπονται από τη Μαρία Άντζελα Ολγκίν Κουεγιάρ, η οποία διορίστηκε από τον Γκουτέρες ως απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για την Κύπρο και ανέλαβε τα καθήκοντά της στις 12 Μαΐου. Η Κουεγιάρ είχε ξεκινήσει μια διπλωματική επιχείρηση έκτοτε, συναντώντας Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους ηγέτες, καθώς και τους Φιντάν, Γεραπετρίτη και Ντάουτι, πριν από τις συνομιλίες με τον επικεφαλής του Συμβουλίου της ΕΕ, Αντόνιο Κόστα, στις 2 Ιουλίου.
Ο προηγούμενος γύρος συνομιλιών πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη τον Μάρτιο, όταν τα πέντε μέρη συμφώνησαν να συστήσουν τεχνικές επιτροπές για συνεργασία σε μια σειρά θεμάτων.
Ενώ είχε σημειωθεί κάποια πρόοδος στη σύσταση επιτροπών για την κλιματική αλλαγή, την αποκατάσταση νεκροταφείων και τη συνεργασία των νέων, οι προσπάθειες σταμάτησαν σε πολιτικά ευαίσθητα ζητήματα – νέα σημεία διέλευσης, απομάκρυνση ναρκοπεδίων και ηλιακή ενέργεια στην ουδέτερη ζώνη – λόγω αυτού που η τουρκική πηγή χαρακτήρισε ως αδιαλλαξία της ελληνοκυπριακής πλευράς. Δεν είναι όμως τα μόνα αγκάθια.
Η Λιβύη
Η συνάντηση πραγματοποιείται στον απόηχο της διπλής επίσκεψης του Γιώργου Γεραπετρίτη στη Λιβύη, όπου συναντήθηκε αρχικά στις αρχές του μήνα με τον Στρατάρχη Χάφταρ και χθες με αξιωματούχους της υπηρεσιακής κυβέρνησης της Τρίπολης. Κύριος στόχος η μη κύρωση από το λιβυκό κοινοβούλιο το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο και η έναρξη του διαλόγου Ελλάδας – Λιβύης για την οριοθέτηση ΑΟΖ.
Το κοινοβούλιο της Λιβύης, με έδρα την ανατολική Λιβύη που ελέγχεται από τον Στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, εξετάζει το ενδεχόμενο επικύρωσης της συμφωνίας που υπέγραψε η Τουρκία με την διεθνώς αναγνωρισμένη πλην όμως υπηρεσιακή κυβέρνηση της χώρας το 2019 και τον τότε υπηρεσιακό πρωθυπουργό Αλ Σάρατζ, τον οποίο διαδέχθηκε ο ΝτΜπέιμπα.
Η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία απορρίπτουν έντονα τη συμφωνία, ισχυριζόμενες ότι παραβιάζει τα θαλάσσια σύνορά τους.
Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κήρυξαν τη συμφωνία νομικά άκυρη τον Ιούνιο, μετά από μια συντονισμένη διπλωματική πίεση από την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία να εμποδίσουν την επικύρωσή της από το Λιβυκό Κοινοβούλιο.
Η Άγκυρα αντέδρασε στην κίνηση της ΕΕ, με τον εκπρόσωπο του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Οντζού Κετσελί, να δηλώνει: Τα συμπεράσματα καταδεικνύουν ότι η Ελλάδα και η ελληνοκυπριακή διοίκηση συνεχίζουν τις προσπάθειές τους να επιβάλουν τους μαξιμαλιστικούς τους ισχυρισμούς.
Η Τουρκία θα συνεχίσει σθεναρά να υπερασπίζεται τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντά της στην Ανατολική Μεσόγειο, πρόσθεσε.
Το κοινοβούλιο με έδρα την ανατολική Λιβύη στο Τομπρούκ, την πλειοψηφία στο οποίο έχει ο Χαλίφα Χάφταρ, είχε αρχικά αντιταχθεί ανυπόστατο και παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019 όταν αυτή υπογράφηκε. Ωστόσο, τους τελευταίου μήνες οι σχέσεις μεταξύ της Άγκυρας και της πλευράς Χάφταρ βελτιώνονται, με το κοινοβούλιο να φέρεται να έχει μαλακώσει τη στάση του σχετικά με τη συμφωνία.
Η Συρία
Δεύτερο αγκάθι που ναρκοθετεί τις συζητήσεις για την επανέναρξη του διαλόγου επίλυσης του Κυπριακού είναι η προσέγγιση της Τουρκίας με την Συρία και πιο συγκεκριμένα τον μεταβατικό ηγέτη Τζολάνι – Αλ Σάρα, που έχει την πλήρη στήριξη της Άγκυρας.
Η Άγκυρα δείχνει να απεργάζεται με το καθεστώς της Δαμασκού μία συμφωνία υπογραφής μνημονίου οριοθέτησης ΑΟΖ, στα πρότυπα του ανυπόστατου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Όπως έγινε γνωστό, μέσω της επιστολής του ίδιου του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν προς το κοινοβούλιο της χώρας του , πολλά τουρκικά ιδρύματα έχουν λάβει εντολή να συντάξουν μια συμφωνία Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) με τη Συρία. Στόχος είναι η διασφάλιση των συμφερόντων τόσο της Τουρκίας όσο και του ψευδοκράτους, του κατεχόμενου ευρωπαϊκού εδάφους που αναγνωρίζεται μόνο από την Άγκυρα.
Με την ανατροπή του καθεστώτος Μπάαθ και τη μεταφορά της εξουσίας σε μια μεταβατική κυβέρνηση, καταβάλλονται προσπάθειες σε συντονισμό με τους αρμόδιους θεσμούς μας για τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων με τη Συρία και την οριοθέτηση των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας πέραν των χωρικών υδάτων, με τρόπο που να προστατεύει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας μας, έγραψε ο Φιντάν στην επιστολή, με ημερομηνία 16 Ιουνίου, η οποία απευθύνεται στο Γραφείο του Προέδρου της τουρκικής Βουλής.
Ο Φιντάν τόνισε επίσης ότι η Τουρκία έχει δεσμευτεί να υπερασπιστεί τα δικαιώματα και τα συμφέροντα του ψευδοκράτους σε οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων περιοχών με τη Δαμασκό.
Η επιστολή αποτελεί την πρώτη επίσημη επιβεβαίωση ότι οι προετοιμασίες για μια τέτοια ναυτιλιακή συμφωνία βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη — παρά τις προηγούμενες δημόσιες δηλώσεις του υπουργού Μεταφορών της Τουρκίας που άφηναν να εννοηθεί ότι η Άγκυρα εξέταζε μια τέτοια συμφωνία μόνο ως μελλοντική πιθανότητα.
Ο Φιντάν απέρριψε επίσης τους ισχυρισμούς ότι η Τουρκία είχε δεσμευτεί να μην επιδιώξει μια θαλάσσια συμφωνία με τη Συρία κατά τη συνάντησή του στις 12 Ιανουαρίου 2025 στο Ριάντ με την Κάγια Κάλλας, την ύπατη εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας και αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Θα ήταν ωφέλιμο να ληφθούν υπόψη οι επίσημες δηλώσεις και δηλώσεις του υπουργείου μας σχετικά με αυτό το θέμα, δήλωσε ο Φιντάν στην επιστολή, προσθέτοντας: Η ΕΕ δεν έχει κανένα δικαίωμα να σχολιάσει μια πιθανή συμφωνία μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών σχετικά με τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας τους.
Διαβάστε ακόμα: Ο πρωθυπουργός αποχαιρέτησε τον Διονύση Σαββόπουλο με λάθος τραγούδι
