Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει έκθεση για την αγορά ακινήτων της Τράπεζας Πειραιώς, η οποία καταγράφει βαθιές και κυρίως δομικές ανισορροπίες μεταξύ προσφοράς και ζήτησης.
Σύμφωνα με την έρευνα το έλλειμμα κατοικιών ανέρχεται σε περίπου 212.000 γεγονός που έχει οδηγήσει, μεσοσταθμικά, σε έναν ρυθμό αύξησης των τιμών κατά 14% υψηλότερο σε σχέση με αυτόν που αναμενόταν λόγω των μακροοικονομικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας.
«Η αναζήτηση των παραγόντων που έχουν οδηγήσει σε αυτή τη σημαντική απόκλιση μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι εξελίξεις στην ελληνική οικονομία τα χρόνια της κρίσης και της ύφεσης έχουν δημιουργήσει μια σημαντική ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης οικιστικών ακινήτων, η οποία δυστυχώς θα είναι δύσκολο να γεφυρωθεί σε βραχυχρόνιο ορίζοντα», ανέφερε ο επικεφαλής οικονομικής ανάλυσης και επενδυτικής στρατηγικής της τράπεζας, Ηλίας Λέκκος.
Στον πυρήνα αυτής της ανισορροπίας φαίνεται πως βρίσκονται τρία ζητήματα: Η κατάρρευση της οικοδόμησης νέων κατασκευών την τελευταία δεκαετία (μόλις 155.000 σπίτια) και η απογείωση του φαινομένου της βραχυχρόνιας μίσθωσης, τύπου AirBnB (170.000 σπίτια).
Υπάρχει όμως και μία άλλη αιτία, που ενδεχομένως να μην έχει συζητηθεί τόσο εκτενώς όσο οι παραπάνω: Η αύξηση του αριθμού των νοικοκυριών (197.000). Δηλαδή, είναι πολλοί περισσότεροι εκείνοι που επιλέγουν να μείνουν μόνοι τους. Είτε να μην συγκατοικήσουν με τον/την σύντροφό τους, είτε φεύγουν από το πατρικό τους και μένουν μόνοι τους.
Την τελευταία δεκαετία υπολογίζεται ότι κατασκευάστηκαν 155.000 νέες κατοικίες, ενώ η ζήτηση έφτασε τις 367.000 κατοικίες (197 χιλιάδες νέα νοικοκυριά συν 170 χιλιάδες βραχυχρόνιες μισθώσεις). Ύφεση και φόροι ακινήτων οδήγησαν σε μείωση κατά 5% το ποσοστό ιδιοκατοίκησης (από 77,2% το 2010 σε 72,8% το 2022).
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έκθεσης, η αγορά ακινήτων βρίσκεται στο σημείο του οικονομικού κύκλου όπου οι δυνητικοί αγοραστές είναι ακόμα διατεθειμένοι να αποδεχθούν τις ολοένα και αυξανόμενες απαιτήσεις των πωλητών, αλλά με εμφανή σημάδια κόπωσης, προετοιμάζοντάς μας για την είσοδο στην επόμενη φάση το κύκλου όπου υψηλότερες τιμές θα συνοδεύονται από πτώση των συναλλαγών/αγοροπωλησιών.
Ενδεικτικές τις κατάστασης που επικρατεί στην αγορά ακινήτων, είναι οι τιμές πώλησης και ενοικίασης του τελευταίου τριμήνου του 2023 σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του προηγούμενο έτος. Όπως φαίνεται από τα στοιχεία που δημοσιεύει η πλατφόρμα ακινήτων Spitogatos, τα ήδη υψηλά επίπεδα του 2022 αυξήθηκαν περαιτέρω με τη μεταβολή σε πολλές περιοχές να ξεπερνάει το 10% με 15% και να φτάνει έως και 23% με 25% στον Πειραιά και τα προάστιά του.
