Την πλήρη εφαρμογή των νομοθετημένων παρεμβάσεων για το 2019 (μείωση συντάξεων) και το 2020 (μείωση αφορολόγητου) ζητά στην έκθεση του για την ελληνική οικονομία το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Συγκεκριμένα αναφέρει «Υποστηρίζουμε τη στροφή προς έναν φιλικότερο για την ανάπτυξη μίγμα δημοσιονομικής πολιτικής και καλωσορίζουμε τη δέσμευση των αρχών για πλήρη εφαρμογή των νομοθετημένων μέτρων για το 2019 και το 2020»
Παράλληλα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τάσσεται υπέρ της διατήρησης της ευελιξίας της αγοράς εργασίας, το «πάγωμα» των επικείμενων αλλαγών στις συλλογικές συμβάσεις και το κατώτατο μισθό, αλλά και το περαιτέρω περιορισμό της συνταξιοδοτικής δαπάνης.
Αξίζει να αναφερθεί ότι τα συμπεράσματα της έκθεσης προέκυψαν μετά την επίσκεψη του κλιμακίου του Ταμείου στην Αθήνα αμέσως μετά το κλείσιμο της τέταρτης αξιολόγησης.
Βιώσιμο το ελληνικό χρέος ως το 2038
Παράλληλα, στην έκθεση του Ταμείου γίνεται αναφορά στο ελληνικό χρέος, το οποίο αναμένεται να καταστεί βιώσιμο μέχρι το 2038 σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης.
Συγκεκριμένα, στην ανάλυση βιωσιμότητας χρέους το ΔΝΤ αναφέρει ότι ενώ «αναγνωρίζει πως οι μακροπρόθεσμες υποθέσεις υπόκεινται σε υψηλή αβεβαιότητα, εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες ότι η δέσμευση για παροχή πρόσθετης βοήθειας, εάν χρειαστεί, ενδέχεται να μην επαρκεί για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας».
Εξηγεί ότι αυτό συμβαίνει γιατί «δεδομένης της μεγάλης αβεβαιότητας σχετικά με τις μακροπρόθεσμες παραδοχές, η δέσμευση για παροχή πρόσθετης βοήθειας, η οποία εξαρτάται από τη μελλοντική επανεξέταση της κατάστασης, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως εγγύηση» έναντι μίας σειράς από κινδύνους που καταγράφει στο ΑΕΠ, στα πλεονάσματα και σε άλλα πεδία. Εξηγεί ότι «η άνευ προηγουμένου χρηματοδότηση και η ελάφρυνση του χρέους που παρέχεται μέχρι σήμερα από τους Ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας προσδίδει σημαντική αξιοπιστία σε μια τέτοια μελλοντική δέσμευση εκ μέρους των κρατών μελών».
Ωστόσο, προσθέτει ότι «ταυτόχρονα τα προβλήματα εφαρμογής που αντιμετώπισαν οι διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις και η πιθανότητα πολιτικών αλλαγών στα κράτη μέλη που θα μπορούσαν να μειώσουν τον βαθμό δέσμευσης να στηρίξουν την Ελλάδα στο μέλλον θα μπορούσαν να επηρεάσουν το κλίμα στους επενδυτές, ειδικά όσο θα πλησιάζει η περίοδος υψηλών χρηματοδοτικών αναγκών».
Ασφαλιστικό και Πρόνοια
Ιδιαίτερα υψηλές παραμένουν οι δαπάνες που καταβάλει το κράτος για τις συντάξεις, παρά τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, όπως επισημαίνει στην έκθεση του το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Συγκεκριμένα στην παράγραφο με τίτλο «Μεταρρυθμίσεις Κοινωνικής Πρόνοιας στην Ελλάδα», το Ταμείο αναφέρει ότι το σύστημα κοινωνικής στήριξης στην Ελλάδα ήταν αναποτελεσματικό και με κακή στόχευση.
«Ήταν επικεντρωμένο και πολύ γενναιόδωρο κυρίως στην καταβολή συντάξεων γήρατος κ όχι στην στήριξη των οικονομικά ασθενέστερων και των ανέργων», με αποτέλεσμα να τα ποσοστά φτώχειας να αυξηθούν δυσανάλογα, όπως επισημαίνεται.
Ωστόσο, το ΔΝΤ αναφέρει ότι παρά τις μεταρρυθμίσεις που ελήφθησαν στο πλαίσιο του προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας, τα ποσά που δαπανούνται παραμένουν υπερβολικά λόγω των παροχών για τις συντάξεις γήρατος.
Σύμφωνα με την έκθεση, οι κοινωνικές δαπάνες ανέρχονταν στο 27% του ΑΕΠ (το 2017), υψηλότερες από το μέσο όρο στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με το μεγαλύτερο ποσοστό να φορά τις συντάξεις.
Σχετικά με το δίκτυο πρόνοιας και κοινωνικής προστασίας το Ταμείο αναφέρει ότι εξακολουθεί να είναι ανεπαρκές. Ωστόσο, επισημαίνει ότι προχωρούν δυο σημαντικές παρεμβάσεις, η καταβολή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης το 2017, αλλά και η καταβολή του επιδόματος στέγασης σε ενοικιαστές και δανειολήπτες από το 2019.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επισημαίνει ότι το κράτος θα πρέπει να ενισχύσει περαιτέρω τις δαπάνες που διαθέτει για την κοινωνική πρόνοια, λαμβάνοντας ωστόσο μέτρα ώστε να μην ανακυκλώνεται η φτώχεια.
Μάλιστα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το ρυθμό γήρανσης του πληθυσμού στην Ελλάδα, επισημαίνοντας ότι «πρόκειται να βιώσει δραματική γήρανση του πληθυσμού τις επόμενες δεκαετίες». Στην έκθεση 2018 για τη γήρανση του πληθυσμού, η ΕΚ προβλέπει ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας σε ηλικία εργασίας θα μειωθεί περίπου 35% μεταξύ του 2020 και του 2060, εξαιτίας της συρρίκνωσης και της ταχείας γήρανσης του πληθυσμού.
Εργασιακά
Αρνητική στάση κρατά το ΔΝΤ στην επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και στην επικράτηση των κλαδικών συμβάσεων έναντι των επιχειρησιακών σε συνδυασμό με την επέκτασή τους σε όλες τις επιχειρήσεις ενός κλάδου.
Το Ταμείο επιμένει ότι η Ελλάδα χρειάζεται περαιτέρω ευελιξία στην αγορά εργασίας, προκειμένου να μειωθεί η ανεργία και να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα. Οι μεταρρυθμίσεις που έγιναν (2010-14), αναφέρει το ΔΝΤ, βελτίωσαν την ανταγωνιστικότητα του κόστους σημαντικά.
Ωστόσο θεωρεί ότι οι δρομολογούμενες αλλαγές το Σεπτέμβριο θα αποσυνδέσουν τους μισθούς με την παραγωγικότητα με αποτέλεσμα να υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στις επιχειρήσεις.
Και για την αύξηση του κατώτατου μισθού, το Ταμείο επισημαίνει στην έκθεσή του ότι ορισμένοι κοινωνικοί εταίροι φοβούνται ότι απειλείται η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων τους.
Η θέση του οικονομικού επιτελείου απέναντι στις θέσεις του ΔΝΤ ήταν ότι η αποκατάσταση των συλλογικών διαπραγματεύσεων είναι κρίσιμη για την καλύτερη ευημερία των πολιτών και την υποστήριξη της συνολικής ζήτησης.
Η κυβέρνηση εκτιμά ότι ένα μεγάλο μέρος της ανεργίας είναι κυκλικής φύσης και θα διαλυθεί εάν η οικονομία ενισχυθεί. Άλλο ένα επιχείρημα του οικονομικού επιτελείου ήταν ότι οι πόροι από τους υψηλότερους μισθούς που θα συμφωνηθούν θα διοχετευτούν στην αγορά και θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας.
Κόκκινα δάνεια
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο καλεί τις ελληνικές τράπεζες να επιταχύνουν τα σχέδιά τους με στόχο την μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων με πιο φιλόδοξους στόχους.
Πρέπει να προχωρήσουν σε μεγαλύτερες διαγραφές, σε περισσότερες πωλήσεις, τιτλοποιήσεις αλλά και σε μακροπρόθεσμου χαρακτήρα ρυθμίσεις.
Κινήσεις που θα στηρίξουν και στον απώτερο σκοπό του τραπεζικού συστήματος, αυτόν της χρηματοδότησης της οικονομίας.
Ωστόσο, οι συντάκτες της Έκθεσης παρατηρούν ότι η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, παρά τις βελτιώσεις που έχουν γίνει στο θεσμικό πλαίσιο, θα πάρει χρόνο να αποτυπωθούν στα αποτελέσματα των τραπεζών.
Μάλιστα, τα μεγάλα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα θα συνεχίσουν να βαραίνουν τις τράπεζες επηρεάζοντας αρνητικά την κερδοφορία και την κεφαλαιακή επάρκειά τους.
Τέλος, το Ταμείο καλεί τις αρχές να συνεχίσουν να βελτιώνουν το νομοθετικό και θεσμικό πλαίσιο για την ενεργή διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
