Είναι τα αυγά καλά για την υγεία; Οι επιστήμονες μελετούν αυτό το διχαστικό ερώτημα εδώ και χρόνια. Κάποιοι έχουν διαπιστώσει ότι η πρόσληψη αυγών αυξάνει την LDL-χοληστερόλη, την επονομαζόμενη «κακή» χοληστερόλη και τους φλεγμονώδεις δείκτες που σχετίζονται με καρδιακές παθήσεις και διαβήτη. Άλλοι επισημαίνουν τα οφέλη της κατανάλωσης αυγών χάρη στη διατροφική τους αξία.
Τα αυγά αναγνωρίζονται ως η πιο οικονομικά αποδοτική ζωική πηγή πρωτεϊνών και πολυάριθμων μικροθρεπτικών συστατικών. Είναι μια πλούσια πηγή βιοδραστικών θρεπτικών συστατικών και διαιτητικών ενώσεων. Ενώ οι υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνες και βιταμίνες του συμπλέγματος Β παρέχονται τόσο από το ασπράδι (10,9 γραμμάρια πρωτεΐνη στα 100 γραμμάρια) όσο και από τον κρόκο (15,9 γραμμάρια πρωτεΐνης στα 100 γραμμάρια), οι κρόκοι χρησιμεύουν επιπρόσθετα ως μια πλούσια πηγή υδατοδιαλυτής χολίνης, λιπαρών οξέα (34,7% κορεσμένα, 48,7% μονοακόρεστα και 16,7% πολυακόρεστα), χοληστερόλης και των άλλων βιταμινών -εκτός από τη βιταμίνη C. Η πλειονότητα των βιταμινών Β υπάρχουν επίσης, σε μικρότερες ποσότητες, στα ασπράδια των αυγών.
Επιπλέον, τα αυγά είναι πλούσια σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία, με τους κρόκους να παρέχουν περισσότερο ασβέστιο, χαλκό, ιώδιο, σίδηρο, μαγγάνιο, φώσφορο, σελήνιο και ψευδάργυρο. Οι κρόκοι περιέχουν και αντιοξειδωτικά καροτενοειδή, συμπεριλαμβανομένης της λουτεΐνης και της ζεαξανθίνης. Είναι σημαντικό ότι τα αυγά παρέχουν βιταμίνη D και ωμέγα-3 λιπαρά όπως είναι το α-λινολενικό οξύ, και το εικοσιδυοεξανοϊκό οξύ (DHA). Ένα μεγάλο αυγό περιέχει 125 mg χολίνη στον κρόκο του -η χολίνη είναι ένα απαραίτητο διατροφικό συστατικό. Από την άλλη μεριά τα αυγά περιέχουν χοληστερόλη που έχει συνδεθεί με την αθηροσκλήρωση και τις καρδιακές προσβολές.
Νέα έρευνα παρέχει μια ευρύτερη προοπτική για τις διατροφικές επιπτώσεις της κατανάλωσης αυγών σε νέους, υγιείς ενήλικες. Η μελέτη διερεύνησε τα αποτελέσματα της κατανάλωσης μιας διατροφής χωρίς αυγά, τριών ασπραδιών αυγών την ημέρα και τριών ολόκληρων αυγών την ημέρα επί τέσσερις εβδομάδες σε ολοκληρωμένα κλινικά μεταβολικά, ανοσολογικά και αιματολογικά προφίλ.
Αυτή η τυχαιοποιημένη, διασταυρούμενη παρέμβαση δοκιμής διάρκειας 16 εβδομάδων περιέλαβε 26 άνδρες και γυναίκες ηλικίας κάτω των 35 ετών. Η Catherine J. Andersen, αναπληρώτρια καθηγήτρια Διατροφικών Επιστημών στο Κολέγιο Γεωργίας, Υγείας και Φυσικών Πόρων, επικεφαλής της μελέτης, δημοσίευσε τα ευρήματα στο περιοδικό Nutrients.
Οι περισσότερες μελέτες που αξιολόγησαν τις επιπτώσεις των αυγών στην υγεία τείνουν να επικεντρώνονται σε ένα περιορισμένο εύρος τυπικών κλινικών μετρήσεων, εξετάζοντας βιοδείκτες για καρδιακές παθήσεις, διαβήτη, σύνθεση σώματος, φλεγμονή, υγεία του ανοσοποιητικού και αναιμία μεμονωμένα, και όχι όλα μαζί.
Οι συμμετέχοντες σε αυτές τις μελέτες τείνουν επίσης να έχουν προϋπάρχοντες παράγοντες κινδύνου για χρόνια νόσο. Συνήθως ακολουθούν πρόσθετες αλλαγές στο διατροφικό σχήμα, όπως πλάνα απώλειας βάρους. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να περιπλέξουν τις ερμηνείες του τρόπου με τον οποίο τα αυγά επηρεάζουν τους δείκτες υγείας στο γενικό ή νεαρό υγιή πληθυσμό.
Η Andersen και οι συνεργάτες της διεξήγαγαν μια πιο ολοκληρωμένη, κλινικά εστιασμένη μελέτη, η οποία εξέτασε πολλές μετρήσεις υγείας που εξετάσει ένας γιατρός κατά τη διάρκεια μιας συνηθισμένης φυσικής κατάστασης. «Βοηθά να παρέχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα των επιπτώσεων της πρόσληψης αυγών σε έναν νεαρό, υγιή πληθυσμό χρησιμοποιώντας τυπικούς κλινικούς βιοδείκτες ρουτίνας», λέει ο Andersen.
Η μελέτη συνέκρινε ένα γεύμα χωρίς αυγά, ένα με τρία ασπράδια αυγών την ημέρα και τρία ολόκληρα αυγά την ημέρα. Οι συμμετέχοντες μπορούσαν να ετοιμάσουν τα αυγά όπως προτιμούσαν.
Χωρίς αλλαγές σε TMAO και χοληστερόλη
Τα δείγματα αίματος έδειξαν σημαντική αύξηση στη χολίνη, ένα βασικό θρεπτικό συστατικό που βρίσκεται στους κρόκους των αυγών, όταν οι συμμετέχοντες έτρωγαν ολόκληρα αυγά καθημερινά -η βεταΐνη επίσης αυξήθηκε. Παρότι πρόκειται για ένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό, η μεγάλη πρόσληψη χολίνης έχει συσχετιστεί με αυξήσεις σε έναν μεταβολίτη που είναι γνωστός ως Ν-οξειδίου της τριμεθυλαμίνης ή TMAO (trimethylamine N-oxide) και έχει συνδεθεί με καρδιακές παθήσεις.
Αλλά η μελέτη διαπίστωσε ότι το TMAO δεν άλλαξε παρά τις αυξήσεις στη χολίνη. «Αυτό είναι το καλύτερο σενάριο», λέει η Andersen. «Θέλουμε να έχουμε πλούσιες ποσότητες χολίνης, αλλά όχι να αυξήσουμε αυτόν τον μεταβολίτη που θα μπορούσε ενδεχομένως να προάγει τις καρδιαγγειακές παθήσεις».
Οι ερευνητές δεν είδαν ανεπιθύμητες αλλαγές στη φλεγμονή ή στα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα. Η επίδραση των ολικών αυγών στην LDL-χοληστερόλη και την HDL-χοληστερόλη δεν ήταν στατιστικά σημαντική. Κι αυτό παρότι η πρόσληψη χοληστερόλης με τη δίαιτα των αυτών ήταν 657 ± 125 mg έναντι 224 ± 286 mg στη δίαιτα χωρίς αυγά. Από την άλλη μεριά, τα πλήρη αυγά αύξησαν ένα υποσύνολο μεγάλων σωματιδίων της HDL και μείωσαν την αναλογία της ολικής χοληστερόλης προς την HDL-χοληστερόλη σε ορισμένες γυναίκες.
Η κατανάλωση ολόκληρων αυγών είχε μικρότερο αρνητικό αντίκτυπο στους δείκτες που σχετίζονται με τον κίνδυνο διαβήτη από την κατανάλωση ασπραδιών αυγών. Η πρόσληψη ασπραδιών και ολόκληρων αυγών αύξησε την ισολευκίνη στο αίμα ενώ τα ολόκληρα αυγά μείωσαν τη γλυκίνη -δείκτες αυξημένου και μειωμένου κινδύνου αντίστασης στην ινσουλίνη, αντίστοιχα. Οι δείκτες ευαισθησίας στη γλυκόζη δεν άλλαξαν.
Συνολικά, οι συμμετέχοντες είχαν μεγαλύτερη θρεπτική πυκνότητα στη διατροφή τους όταν κατανάλωναν ολόκληρα τα αυγά, και επίσης υψηλότερο αιματοκρίτη -ένα μέτρο της πυκνότητας των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα, που μπορεί να μειωθεί στην αναιμία. Η πρόσληψη ασπραδιών και ολικών αυγών μείωσε τον αριθμό των αιμοπεταλίων.
«Το γεγονός ότι εξετάσαμε ένα ολοκληρωμένο εύρος μετρήσεων επιτρέπει μια καλύτερη αξιολόγηση των συνολικών επιπτώσεων της πρόσληψης αυγών που θα περίμενε κανείς», λέει η Andersen. «Νομίζω ότι αυτό είναι σημαντικό γιατί αν δείτε μια αλλαγή που είναι λιγότερο θετική, μπορείτε να δείτε άλλες ευεργετικές αλλαγές».
Παρά την παρακολούθηση και τις διατροφικές οδηγίες για τη διασφάλιση της διατήρησης του βάρους καθ’ όλη τη διάρκεια της δίαιτας, το σωματικό βάρος αυξήθηκε κατά μέσο όρο 0,9% κατά τη διάρκεια της περιόδου των ασπραδιών σε σύγκριση με την περίοδο της δίαιτας χωρίς αυγά, αν και αυτό δεν ισοδυναμούσε με σημαντικές αλλαγές στο λίπος ή τη μυϊκή μάζα. Είναι ενδιαφέρον ότι ενώ το σωματικό βάρος δεν διέφερε σημαντικά μεταξύ της περιόδου δίαιτας χωρίς αυγά και ολικής δίαιτας, η λιπώδης μάζα αυξήθηκε κατά 3,5% κατά μέσο όρο με τα ολόκληρα αυγά. Είναι άγνωστο αν αυτή η μεταβολή οφείλεται πράγματι στα αυγά.
Αυγά και συνδυαστικό αντισυλληπτικό χάπι
Περίπου οι μισές από τις γυναίκες που συμμετείχαν λάμβαναν συνδυαστικό από του στόματος αντισυλληπτικό χάπι. Αυτό επέτρεψε στην Andersen να εξετάσει τις πιθανές διαφορές μεταξύ των διατροφικών αποτελεσμάτων για τις γυναίκες που έπαιρναν το χάπι έναντι εκείνων που δεν το έπαιρναν. «Αυτά είναι πολύ κοινά φάρμακα και υπάρχει έλλειψη μελετών που έχουν εξετάσει την επίδραση της λήψης αυτών των φαρμάκων στον τρόπο με τον οποίο κάποιος μπορεί να ανταποκριθεί σε μια διατροφική παρέμβαση», λέει η Andersen.
Οι ερευνητές παρατήρησαν κάποιες διαφορές σε αυτήν την υποομάδα. Τα δείγματα αίματος από γυναίκες που δεν λάμβαναν το χάπι είχαν μεγαλύτερες αυξήσεις στην αναλογία της ολικής χοληστερόλης προς την HDL-χοληστερόλη, που θεωρείται παράγοντας κινδύνου για καρδιακή νόσο. «Ήταν το αντίθετο από αυτό που περιμέναμε», λέει ο Andersen. «Επειδή τα ορμονικά αντισυλληπτικά φάρμακα συνδέονται συχνά με δυσμενείς μεταβολικές αλλαγές. Αλλά σε αυτή την περίπτωση, φάνηκε να έχει περισσότερο προστατευτικό αποτέλεσμα ως απόκριση στα αυγά».
Οι γυναίκες που δεν έπαιρναν το χάπι είχαν μεγαλύτερες αυξήσεις στα μονοκύτταρα του αίματος σε σύγκριση με αυτές που έπαιρναν το χάπι. Τα μονοκύτταρα αποτελούν μέρος της πρώτης γραμμής της ανοσοποιητικής άμυνας του οργανισμού.
Αυτή η μελέτη είναι η πρώτη μιας σειράς όπου η Andersen εξετάζει μηχανιστικές οδούς που σχετίζονται με την πρόσληψη των αυγών και τη σχέση των σωματιδίων HDL και της ανοσίας. Άλλα ερωτήματα που αντιμετωπίζει το εργαστήριό της περιλαμβάνουν τη σύνθεση των σωματιδίων HDL και την ικανότητά τους να ρυθμίζουν τη δραστηριότητα των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς πρόσφατα διαπιστώθηκε ότι η HDL μπορεί να μεταφέρει εκατοντάδες πρωτεΐνες, όχι μόνο χοληστερόλη. Η Andersen σχεδιάζει επίσης να διερευνήσει τις διαφορές στα διατροφικά αποτελέσματα της κατανάλωσης αυγών σε μεγαλύτερης ηλικίας άτομα.
«Η τάση στον τομέα της διατροφής είναι να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο για εξατομικευμένες συστάσεις και να διερευνηθεί πώς οι διαφορές ηλικίας, φύλου, γενετικής, σύνθεσης μικροβιώματος και άλλα μπορούν να επηρεάσουν την απόκριση ενός ατόμου σε μια διατροφική παρέμβαση», λέει η Andersen. «Αυτό είναι κάτι που το εργαστήριό μου και άλλοι αρχίζουν να εξετάζουν περισσότερο».
Πηγή: healthyliving.gr
