Βρισκόμαστε στη μεταβατική φάση μεταξύ καλοκαιριού και φθινοπώρου και, καθώς η μέρα μικραίνει και η θερμοκρασία πέφτει σταδιακά, η ανησυχία μας για τις ιώσεις που εμφανίζονται αυτή την περίοδο του χρόνου ενισχύονται. Ανάμεσα σε όσα προβληματίζουν τους ειδικούς, αλλά και τους πολίτες είναι η γρίπη, μια λοίμωξη του αναπνευστικού που μπορεί να εξαπλωθεί σαν «πυρκαγιά», θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο ιδιαίτερα την υγεία των ευπαθών ομάδων.
Ειδικότερα, σύμφωνα με μια μελέτη του Ιανουαρίου 2023, που δημοσιεύθηκε στο JAMA, κατά την περίοδο 2021-2022, εάν ζούσατε στο ίδιο σπίτι με κάποιον που νοσούσε, είχατε 50% πιθανότητες να κολλήσετε τον ιό. Το εύρημα αυτό αναδεικνύει την ανάγκη να γνωρίζετε ορισμένες σημαντικές πληροφορίες για τη γρίπη, τη μεταδοτικότητα και την αντιμετώπισή της, ώστε να προστατευθείτε από τον κίνδυνο νόσησης, αλλά και να προστατεύσετε τους γύρω σας σε περίπτωση που νοσήσετε.
Πώς μεταδίδεται η γρίπη
Η γρίπη είναι μια ιογενής αναπνευστική ασθένεια, που μεταδίδεται κυρίως μέσω στενής επαφής με ένα μολυσμένο άτομο, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).
Οι νοσούντες, όταν βήχουν, φτερνίζονται ή απλώς μιλούν, μεταδίδουν μικροσκοπικά σταγονίδια, γεμάτα μικρόβια. Εάν αυτά τα σταγονίδια φτάσουν στο στόμα ή τη μύτη ενός άλλου ατόμου, αυτό κινδυνεύει να μολυνθεί. Τα σταγονίδια μπορούν επίσης να προσγειωθούν σε επιφάνειες, όπως έπιπλα, χειρολαβές και άλλα. Εάν ένας υγιής άνθρωπος αγγίξει τη μολυσμένη επιφάνεια και στη συνέχεια ακουμπήσει το στόμα, τη μύτη ή τα μάτια του, ενδέχεται επίσης να κολλήσει τον ιό.
Σίγουρα, δε μπορείτε να προστατευθείτε απόλυτα κατά του κινδύνου να κολλήσετε τη γρίπη. Υπάρχουν, ωστόσο, πολλά που μπορείτε να κάνετε για να απομακρύνετε αυτό το ενδεχόμενο.
Σύμφωνα με το αμερικανικό κέντρο ελέγχου λοιμώξεων (CDC) συνιστάται να:
- αποφεύγετε τη στενή επαφή με άτομα που είναι άρρωστα και να περιορίζετε την επαφή με άλλους όταν είστε άρρωστοι.
- χρησιμοποιείτε ένα χαρτομάντηλο όταν βήχετε ή φτερνίζεστε και στη συνέχεια να το πετάτε αμέσως στα σκουπίδια.
- πλένετε συχνά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό. Όταν αυτά δεν είναι διαθέσιμα, χρησιμοποιήστε ένα απολυμαντικό χεριών με βάση το οινόπνευμα.
- αποφεύγετε να αγγίζετε τα μάτια, τη μύτη και το στόμα σας.
- καθαρίζετε και να απολυμαίνετε επιφάνειες που μπορεί να έχουν μολυνθεί από τον ιό της γρίπης.
- παραμένετε στο σπίτι για τουλάχιστον 24 ώρες μετά την υποχώρηση του πυρετού.
- κάνετε το ετήσιο εμβόλιο της γρίπης κάθε φθινόπωρο.
- παίρνετε αντιιικά φάρμακα για τη γρίπη εφόσον τα συνταγογραφήσει ο γιατρός σας.
Πώς εμφανίζεται και πόσο διαρκεί η γρίπη;
Μια λοίμωξη από γρίπη μπορεί να διαρκέσει για μέρες ή ακόμη και εβδομάδες. Σύμφωνα με το Harvard Health Publishing, οι άνθρωποι που έχουν κάνει το εμβόλιο της γρίπης θα ξεπεράσουν, κατά κανόνα, πιο γρήγορα τη λοίμωξη συγκριτικά με όσους δεν έχουν εμβολιαστεί.
Τα κοινά συμπτώματα της γρίπης, όπως ο πυρετός, τα ρίγη και οι πόνοι στο σώμα εμφανίζονται συνήθως ξαφνικά, κορυφώνονται και στη συνέχεια υποχωρούν σταδιακά. Η μέση περίοδος επώασης της γρίπης είναι δύο ημέρες. «Η περίοδος μεταξύ της δεύτερης και της τέταρτης μέρας είναι συνήθως οι χειρότερες», διευκρινίζει ο Nikhil Bhayani, λοιμωξιολόγος στο Texas Health Resources. «Ξέρετε ότι η λοίμωξη πλησιάζει στο τέλος όταν ο πυρετός αρχίζει να υποχωρεί -χωρίς την επίδραση αντιπυρετικού- και το σώμα σας δεν πονάει πια τόσο. «Αυτό συνήθως σημαίνει ότι ο ιός τίθεται υπό έλεγχο», εξηγεί ο δρ. Bhayani. Παρ’ όλα αυτά, άλλα συμπτώματα, όπως ο βήχας, η καταρροή και η κόπωση μπορεί να εξακολουθούν να σας ταλαιπωρούν για μερικές ακόμη ημέρες.
Για πόσο καιρό είναι μεταδοτική η γρίπη;
Ένα μολυσμένο άτομο είναι μεταδοτικό μια μέρα πριν εμφανιστούν συμπτώματα, δηλαδή σχεδόν αμέσως αφότου εκτεθεί στον ιό. Κατά την περίοδο αιχμής των συμπτωμάτων ο ασθενής βρίσκεται ταυτόχρονα και στην πιο μεταδοτική του φάση, όπως διευκρινίζει η Cleveland Clinic. Παρ’ όλα αυτά, μπορεί να συνεχίσει να μεταδίδει τον ιό μέχρι να εξαφανιστούν εντελώς τα συμπτώματά του.
Η λήψη ενός αντιιικού φαρμάκου μπορεί να μειώσει τη διάρκεια των συμπτωμάτων και, κατ’ επέκταση, τον χρόνο μετάδοσης κατά μία ή δύο ημέρες. Τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, από την άλλη, όπως η ιβουπροφαίνη ή η ακεταμινοφαίνη, μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση από τον υψηλό πυρετό, όχι όμως να αντιμετωπίσουν ταχύτερα τη γρίπη, σύμφωνα με την Cleveland Clinic.
Πότε η επίσκεψη στο γιατρό κρίνεται απαραίτητη
Οι περισσότεροι άνθρωποι που θα κολλήσουν γρίπη δε θα χρειαστεί να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια, ειδικά εάν δεν αντιμετωπίζουν άλλο πρόβλημα υγείας. Εάν ωστόσο ανήκετε σε ευπαθείς ομάδες, που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο επιπλοκών, όπως η πνευμονία, τότε καλό θα είναι να απευθυνθείτε στο γιατρό σας, προτείνει η κλινική Mayo.
Ιδιαίτερα ευαίσθητες ομάδες θεωρούνται οι άνθρωποι κάτω των 12 ή άνω των 65 ετών, οι έγκυες, τα άτομα με χρόνιες ιατρικές παθήσεις, οι άνθρωποι με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, όσοι έχουν δείκτη μάζας σώματος >40 και, τέλος, τα άτομα που ζουν σε οίκο ευγηρίας ή μονάδα φροντίδας. Σε αυτή την περίπτωση, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει ένα αντιικό φάρμακο, ώστε να σας βοηθήσει να διατηρήσετε τα συμπτώματά σας υπό έλεγχο.
Πηγαίνετε επειγόντως στον γιατρό εάν αντιμετωπίζετε συμπτώματα όπως προβλήματα στην αναπνοή, πόνο στο στήθος, ζάλη ή σύγχυση, μελάνιασμα στα χείλη ή το πρόσωπο, σοβαρή αδυναμία, συμπτώματα που παρουσιάζουν έξαρση ενώ είχαν υποχωρήσει, πυρετό >40 βαθμών
