Με τις ερευνητικές ομάδες και τις εταιρείες να εργάζονται πυρετωδώς για το πολυπόθητο εμβόλιο κατά του κορονοϊού και την ιδιότητα που έχει ο ιός να μην αφήνει την ίδια ανοσία σε όσους προσβάλλονται, οι επιστήμονες, όπως ο καθηγητής Φαρμακολογίας του ΑΠΘ Αντώνης Γούλας, παραμένουν συγκρατημένα αισιόδοξοι αλλά και προβληματισμένοι.
Με τη διεθνή κοινότητα να αναμένει εναγωνίως την εύρεση του εμβολίου που θα τη θωρακίσει από την πανδημία του κορονοϊού συνεχίζονται οι έρευνες και οι δοκιμές εμβολίων.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, σε παγκόσμιο επίπεδο βρισκόμαστε ήδη πάνω στο δεύτερο κύμα διασποράς του κορονοϊού ενώ η αγωνία όλων είναι εάν βρεθεί το εμβόλιο κατά πόσο θα είναι ασφαλές δεδομένου ότι ο χρόνος δοκιμών και ελέγχων του θα είναι συμπιεσμένος μέσα σε λίγους μήνες, όταν για άλλα εμβόλια χρειάστηκαν δοκιμές πολλών ετών.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Φαρμακολογίας του Α' Εργαστηρίου Φαρμακολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, Αντώνη Γούλα, που μίλησε στο Sputnik, μέχρι στιγμής, υπάρχουν σε εξέλιξη τουλάχιστον 10 κλινικές μελέτες για υποψήφια εμβόλια έναντι του κορονοϊού, ενώ από αυτές τουλάχιστον οι τρεις βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο.
«Από αυτές τις δέκα, προηγείται αυτή της Οξφόρδης και ακολουθούν από κοντά της Moderna και της Pfizer. Αυτές οι τρεις συνεργασίες χρησιμοποιούν μια προσέγγιση πιο διαφορετική από αυτό που γινόταν μέχρι τώρα, πιο επαναστατικές στρατηγικές, διαφορετικές από αυτές που χρησιμοποιούσαν στο παρελθόν για την ανάπτυξη εμβολίων. Δηλαδή βάζουν το γενετικό υλικό (DNA, RNA) το οποίο είναι υπεύθυνο για τη δημιουργία της γλυκοπρωτεΐνης που χρησιμοποιεί ο ιός για να συνδέεται στα κύτταρα» είπε ο κ. Γούλας.
Τρεις φάσεις πριν την παραγωγή εμβολίου
Όπως είναι γνωστό, η κλινική δοκιμή ενός εμβολίου χωρίζεται σε τρεις φάσεις προκειμένου να καταλήξει (εφόσον όλα πάνε καλά) στην κυκλοφορία του εμβολίου.
Τι σημαίνει, λοιπόν, ότι οι έρευνες αυτών των εταιρειών βρίσκονται μπροστά;
«Σημαίνει ότι έχουν ολοκληρώσει τις μελέτες φάσης 1, δηλαδή μελέτες ασφάλειας, σε περιορισμένο αριθμό υγιών ατόμων, όπου σε αυτή τη φάση σε ενδιαφέρει να μην καταγράψεις ανεπιθύμητες ενέργειες, δηλαδή τοξική δράση και να βεβαιωθείς ότι είναι ασφαλές. Επίσης, γίνεται μια πρώιμη μελέτη αποτελεσματικής δόσης, βλέπουν δηλαδή ποια είναι η δόση που θα επάγει τα περισσότερα αντισώματα κατά του ιού.
Τέλος, αν αυτά τα αντισώματα αναγνωρίζουν και είναι σε θέση να εξουδετερώσουν τον ιό. Αυτό το στάδιο το έχουν ολοκληρώσει η Οξφόρδη και η Moderna. Έχουν βρει ότι τα δικά τους εμβόλια δεν προκαλούν σημαντικές παρενέργειες που να απαγορεύουν τη χρήση του και ότι ο οργανισμός αυτών που το λαμβάνουν παράγει όντως αντισώματα. Και κυρίως αυτά τα αντισώματα είναι και δραστικά έναντι του ιού. Άρα φαίνεται ότι τα δύο αυτά εμβόλια είναι ασφαλή, δεύτερον παράγουν αντισώματα στον οργανισμό και τρίτον αυτά τα αντισώματα φαίνονται ικανά να εξουδετερώσουν τον ιό» εξήγησε ο κ. Γούλας.
Η ρωσική R-Pharm υπόσχεται να εξάγει το εμβόλιο του κορονοϊού από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης
Όπως επισήμανε, η Οξφόρδη έχει ξεκινήσει και τη φάση 2 «όπου το ζητούμενο σε αυτή τη φάση είναι να βάλεις πολύ περισσότερα άτομα στη δοκιμή και να αξιολογήσεις τα αποτελέσματα, σε ό,τι αφορά τόσο την ασφάλεια όσο και την αποτελεσματικότητα».
Τέλος, στη φάση 3 -σύμφωνα με τον ίδιο- «ελέγχεται αν όντως αυτοί που παίρνουν το εμβόλιο θα προφυλαχθούν από τον ιό».
Ο καθηγητής Φαρμακολογίας του ΑΠΘ χαρακτήρισε σχετικά αισιόδοξα τα μηνύματα από τις μέχρι τώρα έρευνες και εκτίμησε ότι μπορεί μέχρι το τέλος του έτους, αρχές του επόμενου, να είναι διαθέσιμο κάποιο εμβόλιο.
Όσον αφορά τον χρόνο μελέτης και δοκιμών, τόνισε ότι «υπάρχει μεγάλη επιτάχυνση των γραφειοκρατικών διαδικασιών, καινούριες τεχνολογίες, συσσωρευμένη επιστημονική γνώση από τη μελέτη γνωστών κορονοϊών όπως ο SARS και ο MERS και ισχυρά κίνητρα, τόσο οικονομικά όσο και πρεστίζ».
Αποτελεσματικότητα εμβολίου
Το σημαντικότερο πρόβλημα όμως, όπως ανέφερε ο καθηγητής Φαρμακολογίας του ΑΠΘ, είναι η αποτελεσματικότητά τους, καθώς φαίνεται ότι μπορεί να μην προσδίδει την ίδια ανοσία σε όλους.
«Ένα άλλο πρόβλημα που περιορίζει κάπως την αισιοδοξία μας για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων είναι ότι ο ιός φαίνεται να μην αφήνει την ίδια ανοσία σε όσους προσβάλλονται. Αυτό σημαίνει ότι ένα εμβόλιο μάλλον δεν θα έχει την ίδια αποτελεσματικότητα σε όλους όσοι εμβολιάζονται. Ακόμη δεν ξέρουμε τους παράγοντες που το καθορίζουν αυτό, είναι από τα πράγματα που θέλουν τον χρόνο τους» κατέληξε ο κ. Γούλας.
