Όλοι έχουμε ζήσει στιγμές που θα θέλαμε να σβήσουμε. Μια ντροπιαστική σκηνή στο σχολείο, ένας χωρισμός, μια απώλεια, μια εμπειρία που μας πλήγωσε. Κι όμως, όσο κι αν προσπαθούμε να τις αποφύγουμε, οι κακές αναμνήσεις έχουν έναν τρόπο να επιστρέφουν – και μάλιστα συνήθως τις πιο ακατάλληλες στιγμές.
Δεν είσαι μόνος/η σε αυτό. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι αρνητικές εμπειρίες χαράσσονται πιο έντονα στη μνήμη μας σε σχέση με τις θετικές. Όμως, παρόλο που δεν μπορούμε να διαγράψουμε το παρελθόν, μπορούμε να μάθουμε να το διαχειριζόμαστε και να το μετατρέπουμε σε κάτι λιγότερο επώδυνο.
Πώς λειτουργεί η μνήμη
Η μνήμη δεν είναι ένα «κουτί» που απλά αποθηκεύει πληροφορίες. Έχει φάσεις:
- Αισθητηριακή μνήμη: το πρώτο «φίλτρο» που καταγράφει τις εντυπώσεις από τις αισθήσεις.
- Βραχυπρόθεσμη μνήμη: κρατά τις πληροφορίες για λίγο, σαν πρόχειρο σημειωματάριο.
- Μακροπρόθεσμη μνήμη: εδώ αποθηκεύονται τα σημαντικά γεγονότα, θετικά ή αρνητικά, για χρόνια.
- Όταν βιώνουμε κάτι έντονο, το συναίσθημα «σφραγίζει» τη μνήμη και γι’ αυτό τα δυσάρεστα περιστατικά συχνά επιστρέφουν απρόσκλητα.
Τι μπορείς να κάνεις για να διαχειριστείς μια άσχημη ανάμνηση
1. Απόσπαση προσοχής με νόημα
Όταν μια ανάμνηση σε «κυνηγάει», άλλαξε δραστηριότητα. Μια βόλτα, λίγη μουσική, τηλεφώνημα σε φίλο ή ακόμα και ένα σύντομο βίντεο μπορούν να επαναφέρουν το μυαλό στο παρόν.
2. Αναγνώρισε και απέφυγε τα triggers
Ήχοι, μυρωδιές, πρόσωπα ή μέρη μπορεί να λειτουργούν σαν «κουμπιά» που σε πάνε πίσω. Αν τα εντοπίσεις, μπορείς είτε να τα αποφύγεις προσωρινά είτε να τα ξαναζήσεις συνειδητά, με νέες θετικές εμπειρίες.
3. Mindfulness και αναπνοές
Η πρακτική της ενσυνειδητότητας σε βοηθά να αποδεχθείς την ανάμνηση χωρίς να τη διώξεις με το ζόρι. Αρκεί λίγα λεπτά συγκέντρωσης στην αναπνοή για να μειώσεις την ένταση.
4. «Αντικατάσταση εικόνας»
Αν το μυαλό σου επαναλαμβάνει ξανά και ξανά την ίδια σκηνή, δοκίμασε να τη συνδέσεις με μια πιο θετική μνήμη. Είναι μια τεχνική που χρησιμοποιούν συχνά οι ψυχολόγοι.
5. Δημιούργησε καινούριες εμπειρίες
Επισκέψου ξανά μέρη που σου προκαλούν θλίψη, αλλά αυτή τη φορά με ανθρώπους που αγαπάς. Σιγά-σιγά, οι νέες μνήμες «σκεπάζουν» τις παλιές.
6. Φρόντισε τον εαυτό σου
Σωστή διατροφή, ύπνος και άσκηση βοηθούν τον εγκέφαλο να διαχειριστεί καλύτερα το στρες και να ενισχύσει την ανθεκτικότητα. Ακόμα και ένα 20λεπτο περπάτημα μπορεί να κάνει διαφορά.
7. Γράψε το συναίσθημα
Το journaling –η καταγραφή σκέψεων σε χαρτί ή στο κινητό– σε βοηθά να βάλεις σε σειρά τα γεγονότα και να τα δεις πιο ψύχραιμα.
8. Μίλα για αυτό
Μερικές φορές, η πιο λυτρωτική κίνηση είναι να μοιραστείς την εμπειρία σου. Είτε με έναν φίλο είτε με κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας, η κουβέντα μειώνει το βάρος.
Ένα τελευταίο tip
Να θυμάσαι: οι αναμνήσεις δεν εξαφανίζονται, αλλά με τον χρόνο και τη σωστή φροντίδα γίνονται πιο «ήπιες». Ο εγκέφαλος έχει την ικανότητα να μαθαίνει και να επουλώνει. Το παρελθόν δεν αλλάζει, αλλά μπορείς να αλλάξεις τη σχέση σου με αυτό.
Διαβάστε ακόμα: Χαμηλή αυτοεκτίμηση: 7 κρυφοί εθισμοί που σε κρατούν πίσω και πώς να τους σταματήσεις
