WikiLeaks: Διπλωμάτες και πράκτορες "ένα" πράγμα

Μικρή απόσταση αποδείχθηκε ότι υπάρχει ανάμεσα στις έννοιες «διπλωμάτης» και «πράκτορας», τουλάχιστον για το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Αυτό αποδεικνύει η διαρροή νέων απόρρητων εγγράφων από το Wikileaks.

Οι «New York Times», ο «Guardian» και το «Der Spiegel» είναι ορισμένα από τα έντυπα που αποκαλύπτουν ότι ανάμεσα στα 250.000 διπλωματικά τηλεγραφήματα υπάρχουν πολλά μέσω των οποίων η Ουάσινγκτον ζητεί από τις αμερικανικές πρεσβείες να αναλάβουν αποστολές που συνδέονται με τη δραστηριότητα της CIA. Ζητείται δηλαδή από τους διπλωμάτες να γίνουν πράκτορες.

Μεταξύ αυτών είναι απόρρητη οδηγία που υπέγραψε τον Ιούλιο του 2009 η Χίλαρι Κλίντον, ζητώντας τεχνικές λεπτομέρειες για το σύστημα επικοινωνίας που χρησιμοποιούν αξιωματούχοι του ΟΗΕ, δηλαδή κωδικούς πρόσβασης και μυστικούς κώδικες. Η «εθνική οδηγία για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με ανθρώπους» εστάλη σε διπλωματικές αποστολές των ΗΠΑ στον ΟΗΕ καθώς και σε πρεσβείες και προξενεία στη Μέση Ανατολή, την ανατολική Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική και την Αφρική.

Συγκεκριμένα, ζητείται από τους Αμερικανούς διπλωμάτες στη Νέα Υόρκη να συγκεντρώσουν «βιογραφικά και βιομετρικά στοιχεία για ανώτατους αξιωματούχους». Πρακτικά αυτό σημαίνει αριθμούς τραπεζικών καρτών, ηλεκτρονικές διευθύνσεις, αριθμούς τηλεφώνων, ακόμα και αριθμούς καρτών αεροπορικών εταιρειών. Ο «Guardian» διευκρινίζει ότι ζητούνται πληροφορίες ακόμα και για τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν, για «τον τρόπο που εργάζεται και παίρνει αποφάσεις».

Σε τηλεγράφημα που απευθύνεται στην αμερικανική πρεσβεία στη Σόφια, η Ουάσινγκτον ζητάει λεπτομέρειες για «τις σχέσεις ανάμεσα στους Βούλγαρους αξιωματούχους και σε Ρώσους επιχειρηματίες ή αξιωματούχους». Από τις πρεσβείες των ΗΠΑ στην κεντρική Αφρική έχει ζητηθεί να συγκεντρώνουν  στοιχεία για τις σχέσεις των χωρών της περιοχής με την Κίνα, τη Λιβύη, τη Βόρεια Κορέα, το Ιράν και τη Ρωσία, ειδικά σε ό,τι αφορά τη διακίνηση όπλων και ουρανίου.


Υποτονικές αντιδράσεις

Αυτές οι αποκαλύψεις προκάλεσαν, αν μη τι άλλο, αμηχανία στον διπλωματικό κόσμο. Για «παγκόσμια διπλωματική κρίση» κάνει λόγο η εφημερίδα «Guardian». Οι κύκλοι όμως του ΟΗΕ, όπως και οι ηγέτες των κρατών που είδαν τα χειρότερα γι’ αυτούς στα απόρρητα αμερικανικά έγγραφα, προτίμησαν τη χλιαρή έως απαθή στάση στις αντιδράσεις τους.

Σε ανακοίνωσή τους τα Ηνωμένα Εθνη διεμήνυσαν πως θεωρούν δεδομένο τον σεβασμό της ασυλίας τους από την πλευρά των κρατών-μελών τους. «Ο ΟΗΕ δεν μπορεί να σχολιάσει την αυθεντικότητα των εγγράφων που ζητούν συλλογή πληροφοριών για τους εργαζομένους στον ΟΗΕ και τις δραστηριότητές τους» αναφέρεται χαρακτηριστικά, ενώ ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Φίλιπ Κρόουλι, σε μήνυμά του στο Twitter διαβεβαίωσε πως οι συνάδελφοί του δεν είναι κατάσκοποι.

Η Γαλλία, που είδε τον πρόεδρο της να χαρακτηρίζεται «γυμνός αυτοκράτορας» από τους Αμερικανούς διπλωμάτες, χαρακτηρίζει «απειλή» τη δημοσιοποίηση των απόρρητων εγγράφων και δηλώνει την «αλληλεγγύη της στην αμερικανική κυβέρνηση». Ωστόσο, ο Γάλλος πρόεδρος είναι ενοχλημένος και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός πως η Γαλλική Προεδρία ανακοίνωσε ότι δεν θα εκδώσει επίσημη ανακοίνωση. Εξάλλου, ο Ιταλός υπουργός Αμυνας, Ιγκνάτσιο λα Ρούσα, έκανε λόγο για «αξιοθρήνητα κουτσομπολιά» για τα έγγραφα που διέρρευσαν και περιέχουν χαρακτηρισμούς όπως «ανεύθυνος» για τον Μπερλουσκόνι. Στη Βρετανία, πρωθυπουργικό γραφείο και ανάκτορα απέφυγαν να σχολιάσουν τα περί «ρηχού» πρωθυπουργού Κάμερον και «κακομαθημένου» πρίγκιπα Αντριου, αντίστοιχα.


«Κόψτ το κεφάλι του φιδιού»

Ο Σαουδάραβας βασιλιάς Αμπντάλα ήταν ο πλέον ένθερμος οπαδός μιας ενδεχόμενης ανάληψης στρατιωτικής δράσης κατά του Ιράν. «Κόψτε το κεφάλι του φιδιού» φέρεται να είπε ο βασιλιάς σε συνάντησή του με τον Αμερικανό αρχιστράτηγο Ντέιβιντ Πετρέους. Ανάλογες προθέσεις, όπως αποκαλύπτουν τα έγγραφα που διέρρευσε το Wikileaks, είχαν και οι Ισραηλινοί.

Στα τέλη Μαΐου του 2009 ο Ισραηλινός υπουργός Αμυνας Εχούντ Μπαράκ έστειλε μήνυμα στον Μπαράκ Ομπάμα, όπου του τόνιζε ότι ο κόσμος είχε διορία 6 έως 18 μήνες για να εμποδίσει το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Από άλλο έγγραφο δε, προκύπτει ότι ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Ρόμπερτ Γκέιτς είχε εκτιμήσει ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να πραγματοποιήσει μια στρατιωτική επιχείρηση κατά του Ιράν χωρίς τη συνδρομή των ΗΠΑ, ωστόσο δεν ήταν εγγυημένο το αποτέλεσμα.

Για το Ιράν, τέλος, αποκαλύπτεται ότι ο ανώτατος πνευματικός ηγέτης Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ έχει καρκίνο σε τελικό στάδιο. Η πληροφορία προκύπτει από έναν μη Ιρανό επιχειρηματία που ταξιδεύει συχνά στη χώρα για δουλειές.