Όταν στις εκλογές του 2015, ο Ντέιβιντ Κάμερον έθετε στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας του τη διενέργεια δημοψηφίσματος για την παραμονή της Βρετανίας στην ΕΕ, πιθανότατα δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα έμενε στην ιστορία ως ο «μοιραίος άνθρωπος» που θα έβγαζε το Ηνωμένο Βασίλειο από την «Ένωση των 28» μετά από 43 ολόκληρα χρόνια. Ούτε βεβαίως ότι θα κατάφερνε μέσα σε έναν μόλις χρόνο να μετατρέψει ένα πρόβλημα εσωκομματικών ισορροπιών των Τόρις σε εθνικό ζήτημα αρχικά και ευρωπαϊκό πρόβλημα εν συνεχεία.
Ιδωμένο ωστόσο από μια άλλη οπτική, το αποτέλεσμα της κάλπης στη Βρετανία αποτελεί την πιο γλαφυρή και πιο συμπυκνωμένη ίσως αναπαράσταση των αντιφάσεων που διέπουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης του 2008 και εξής.
Η γερμανική επιμονή σε μια πολιτική συνταγή λιτότητας, που συνεχίζει να καταβροχθίζει -όπως έκανε ο μυθικός Κρόνος με τα παιδιά του- τη μία μετά την άλλη τις κυβερνήσεις και το πολιτικό προσωπικό που γέννησε, δημιουργώντας το αίσθημα του αναπότρεπτου και του αναπόφευκτου, η έλλειψη ευρείας δημοκρατικής νομιμοποίησης των διευθυντηρίων στα οποία λαμβάνονται οι ευρωπαϊκές αποφάσεις, η ολιγωρία και η αμφιλεγόμενη στάση ενός μέρους της ευρωπαϊκής ηγεσίας απέναντι σε ένα τεράστιο ανθρωπιστικό ζήτημα όπως είναι το προσφυγικό, ο φόβος μπροστά στη βίαιη εισβολή μιας νέου τύπου τρομοκρατίας που επιστρέφει σαν άλλο μπούμερανγκ τις συνέπειες της εξωτερικής πολιτικής της Δύσης στη Μέση Ανατολή, αποτελούν ορισμένους από τους παράγοντες που οδήγησαν στην άνθιση του ευρωσκεπτικισμού αλλά και των πάσης φύσεως εκδοχών του υπερσυντηρητισμού και της ακροδεξιάς στην Ευρώπη.
Και εάν υπάρχει ένα συμπέρασμα το οποίο θα μπορούσε κανείς να διακινδυνεύσει χωρίς ιδιαίτερο ρίσκο, αυτό θα αφορούσε δίχως αμφιβολία την ανάγκη μιας ριζικής αλλαγής στις βασικές κατευθύνσεις του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. «H Eυρώπη ή θα αλλάξει ή δεν θα υπάρξει καθόλου» για να παραφράσουμε την περίφημη ρήση μιας σπουδαίας γυναίκας των αρχών του 20ου αιώνα. 
Το Brexit ως «πολιτικό δώρο»
Ενδεικτικό των πολιτικών συνεπειών και των κινδύνων του Brexit είναι οι άμεσες εκκλήσεις στις οποίες προχώρησαν ακροδεξιοί πολιτικοί ηγέτες για διενέργεια δημοψηφισμάτων στις χώρες τους με σκοπό την αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση..
Η Μαρίν Λεπέν του γαλλικού Εθνικού Μετώπου έσπευσε να εκφράσει την υποστήριξή της στους ψηφοφόρους της Βρετανίας που στήριξαν την αποχώρηση από το μπλοκ των 28 με τη φράση «Νίκη στην ελευθερία!» την οποία ανάρτησε στο Twitter. Λίγο αργότερα, έκανε έκκληση για ένα γαλλικό δημοψήφισμα προκειμένου να επαναξιολογηθεί η θέση της χώρας της στην ΕΕ. «Όπως το έχω ζητήσει εδώ και χρόνια, τώρα πρέπει να κάνουμε το ίδιο δημοψήφισμα στη Γαλλία και στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης», είπε χαρακτηριστικά. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Γκέερτ Βίλντερς, ηγέτης του ολλανδικού ακροδεξιού κόμματος Ελευθερίας, ο οποίος ζήτησε δημοψήφισμα με σκοπό την έξοδο της Ολλανδίας από την ΕΕ. «Τώρα είναι ο καιρός για μια νέα αρχή, με εμπιστοσύνη (της χώρας) στην ίδια της τη δύναμη και την κυριαρχία», τόνισε ο πολιτικός αρχηγός σε ανακοίνωσή του.
Το Brexit φαίνεται ότι γίνεται αντιληπτό εδώ και καιρό από την ευρωπαϊκή ακροδεξιά σαν ένα είδος «πολιτικού δώρου». Ενός «δώρου» που θα της επιτρέψει να κεφαλαιοποιήσει τον γενικευμένη δυσαρέσκεια απέναντι σε μια σειρά από ευρωπαϊκές πολιτικές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τον περασμένο Ιανουάριο, πλήθος ηγετών της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς συναντήθηκαν στο Μιλάνο της Ιταλίας για να συμμετάσχουν στο πρώτο συνέδριο της νέας πολιτικής ομάδας που συνέστησαν τον Ιούλιο του 2015 στο ευρωκοινοβούλιο ονόματι «Η Ευρώπη των Εθνών και της Ελευθερίας». Εκπεφρασμένος στόχος των συμμετεχόντων να «σώσουν την Ευρώπη από τον εαυτό της». Πέραν των μεγαλόστομων διακηρύξεων, οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον αλλά και άκρως επικίνδυνο ζήτημα πολιτικής στρατηγικής.
Ήδη από τότε, η ακροδεξιά έβλεπε τις συσσωρευμένες κρίσεις που έπλητταν την Ευρωπαϊκή Ένωση -και ειδικότερα το ενδεχόμενο κατάρρευσης της ζώνης Σένγκεν και τις συζητήσεις γύρω από το Brexit- ως μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία όχι πια μόνο για να μετατοπίσει την πολιτική συζήτηση σε μια υπερσυντηρητική κατεύθυνση, αλλά και για να μετατρέψει την αυξανόμενη δημοφιλία της σε πραγματική πολιτική εξουσία.
Το Brexit φαίνεται ότι γίνεται αντιληπτό εδώ και καιρό από την ευρωπαϊκή ακροδεξιά σαν ένα είδος «πολιτικού δώρου».
Το Brexit φαίνεται ότι γίνεται αντιληπτό εδώ και καιρό από την ευρωπαϊκή ακροδεξιά σαν ένα είδος «πολιτικού δώρου».
Η Ευρώπη και το τέλος των ψευδαισθήσεων
Ο τρόπος με τον οποίο θα αρθρώσει την απάντησή της η Ευρωπαϊκή Ένωση απέναντι στην πρόκληση που φέρει το όνομα Brexit θα αποτελέσει έναν από τους βασικούς παράγοντες που θα κρίνουν εάν το εγχείρημα αυτό θα κερδίσει τελικώς νέο έδαφος ή όχι.
Οι εξελίξεις στη Βρετανία έρχονται σε μια στιγμή που βρίσκεται σε εξέλιξη μια ολόκληρη συζήτηση για το αν η Ένωση θα πρέπει να προχωρήσει προς ένα ομοσπονδιακό μοντέλο ή να αναδιπλωθεί και να επιστρέψει κάποιες εξουσίες στις κεντρικές κυβερνήσεις των κρατών-μελών. Περισσότερη ή λιγότερη Ευρώπη; Και τι είδους Ευρώπη; Με τι θα επιχειρήσουν να απαντήσουν οι ευρωπαίοι ηγέτες στο σοκ του Brexit; 
Περισσότερη ή λιγότερη Ευρώπη; Με τι θα επιχειρήσουν να απαντήσουν οι ευρωπαίοι ηγέτες στο σοκ του Brexit;
Αν κρίνει κανείς από την ολιγωρία με την οποία αντιμετώπισε την τελευταία περίοδο τις προκλήσεις που βρέθηκαν στο δρόμο της, η Ευρώπη είναι πολύ πιθανόν να προχωρήσει για ακόμη μια φορά σε μια αμφιταλάντευση μεταξύ των δύο επιλογών. Κάτι που προφανώς δεν πρόκειται να λύσει το πρόβλημα.
thetoc
Brexit: Τα φορολογικά προνόμια που χάνουν οι εταιρείες με έδρα την Αγγλία
Διχασμένος ο βρετανικός Τύπος μετά το διαζύγιο με την Ε.Ε.
Ελληνας υπουργός εξομολογήθηκε ότι φοβάται τώρα Grexit
Πυρετός συσκέψεων στο Λευκό Οίκο για Brexit και Τραμπ
Σούλτς για Κάμερον: Πήρε όμηρο ολόκληρη την Ευρώπη, να παραιτηθεί άμεσα
