Στο βίο της αναφέρεται ότι η Αγία Βαρβάρα ήταν ένα όμορφο κορίτσι που έζησε στην πόλη της Νικομήδειας στη Μικρά Ασία, επί Ρωμαίου Αυτοκράτορα Μαξιμιανού.
Ο Διόσκορος ή Διόσορος, ο φανατικός εθνικός "ειδωλολάτρης" πατέρας της, την είχε κλεισμένη σε ένα πύργο προκειμένου να τη διαφυλάξει από μνηστήρες. Η Αγία Βαρβάρα παρόλο που ήταν κλεισμένη στον πύργο, κατάλαβε ότι τα είδωλα ήταν ψεύτικα και έγινε χριστιανή. Μάλιστα για να τιμήσει την Αγία Τριάδα, διέταξε να φτιάξουν τρία παράθυρα στο νέο λουτρό ενώ το σχέδιο του πατέρα της προέβλεπε δυο παράθυρα. Μόλις ο πατέρας της, αντιλήφθηκε αυτή την αλλαγή, εξεμάνη και διέταξε να φονευθεί.
Η Αγία κατέφυγε στα όρη, αλλά ο πατέρας της την συνέλαβε.
Τελικά ο Έπαρχος διέταξε τον αποκεφαλισμό της και όρισε την ποινή να εκτελέσει ο ίδιος ο πατέρας της που ήταν και επιθυμία του. Σύμφωνα με τον βιογράφο αυτής Συμεών, ο ίδιος ο πατέρας της την αποκεφάλισε ως "πατρικαίς χερσί τω πατρικώ ξίφει την τελείωσιν δέχεται". Την στιγμή όμως που είχε αποτελειώσει το έγκλημά του, έπεσε νεκρός χτυπημένος από κεραυνό κατά θεία δίκη.
Ο τόπος αλλά και ο χρόνος του μαρτυρίου της Αγίας Βαρβάρας δεν είναι γνωστός.
Η Εκκλησία ανακήρυξε την Βαρβάρα Αγία και την θεωρεί ως μία από τις μεγαλομάρτυρές της.
Προστατεύει ακόμη το πυροβολικό και η μνήμη της εορτάζεται την 4η Δεκεμβρίου.
Εκτός από το Πυροβολικό, η Αγία Βαρβάρα θεωρείται προστάτιδα Αγία των μεταλλείων και των ορυχείων απανταχού της επικράτειας.
Απολυτίκιο της Αγίας Βαρβάρας
«Της Τριάδος την δόξαν ανακηρύττουσα, εν τω λουτρω τρεις θυρίδας υπεσημήνω σοφως, κοινωνίν πατρικήν λίπουσα πάνσεμνε όθεν ηγώνισαι λαμπρώς, ως παρθένος ευκλεής, Βαρβάρα Μεγαλομάρτυς. Αλλά μη παύση πρεσβεύειν, ελεηθηναι τας ψυχάς ημών».
Η Κάρα της Αγίας Βαρβάρας βρίσκεται στο ρωμαιοκαθολικό Ναό του Montecotini Ιταλίας. Μέρος της Κάρας της Αγίας βρίσκεται στη Μονή Μεγ. Σπηλαίου Καλαβρύτων.
