Ρίγη συγκίνησης προκαλούν το απαράμιλλο κάλλος και το αθάνατο ελληνικό μεγαλείο που αποπνέουν οι δύο πανέμορφες Καρυάτιδες, οι οποίες βρέθηκαν στις ανασκαφές στην Αμφίπολη και αποκαλύφθηκαν στις πλήρεις διαστάσεις τους. Τα δύο γλυπτά βρίσκονται πλέον ολόκληρα στο φως, αντανακλώντας την υψηλή τέχνη που έμεινε αναλλοίωτη στο διάβα των αιώνων και γίνονται επίκεντρο παγκόσμιου θαυμασμού.
Οι ολόσωμες φωτογραφίες που δόθηκαν στη δημοσιότητα από το υπουργείο Πολιτισμού εντυπωσιάζουν με τη ζωντάνια και τη λεπτομέρεια που τις χαρακτηρίζει, ενώ αποτυπώνουν την άψογη δουλειά του καλλιτέχνη που σμίλεψε τις Καρυάτιδες. Ακόμη και τα ακροδάχτυλα των ποδιών τους έχουν αποδοθεί με εξαιρετικό τρόπο, κόβοντας την ανάσα όχι μόνο των αρχαιολόγων που ήταν οι πρώτοι που τα αντίκρισαν, αλλά και όλου του κόσμου που παρακολουθεί με αγωνία τις ανασκαφές στον τύμβο Καστά.
Οι Καρυάτιδες αποκαλύφθηκαν με την αφαίρεση τριών σειρών από τους πωρόλιθους του τοίχου σφράγισης, μπροστά από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο. Με ύψος 2,27 μέτρα, οι κόρες που αναπαριστούν τα γλυπτά φορούν ποδήρη χιτώνα και μακρύ κροσσωτό ιμάτιο με πλούσιες πτυχώσεις. Φέρουν κοθόρνους (υποδήματα), διακοσμημένους με κόκκινο και κίτρινο χρώμα και στέκονται πάνω σε μαρμάρινα βάθρα μήκους 1,33 μέτρων και πλάτους 0,68 μέτρων, η όψη των οποίων είναι διαμορφωμένη με στέψεις και ορθοστάτες, ακολουθώντας δηλαδή τον τύπο της μαρμάρινης επένδυσης των τοίχων όλων των θαλάμων.
Ούτε η απόσταση μεταξύ των δύο βάθρων είναι τυχαία, αφού απέχουν 1,68 μέτρα, όσο και το θυραίο άνοιγμα του πρώτου διαφραγματικού τοίχου με τις Σφίγγες! Στην επιφάνεια του βάθρου της ανατολικής Καρυάτιδας διακρίνεται κόκκινο χρώμα, ενώ έκπληκτοι οι αρχαιολόγοι κατά την αφαίρεση των χωμάτων κοντά στα γλυπτά βρήκαν τμήματα των χεριών τους! Οι Καρυάτιδες βρίσκονται σε ένα προστατευμένο περιβάλλον, όπως προκύπτει από τις μετρήσεις που έκαναν ειδικοί επιστήμονες μέσα στο μνημείο.
Η περιεκτικότητα του αέρα σε οξυγόνο και μονοξείδιο του άνθρακα βρίσκεται σε κανονικά επίπεδα. Αυξημένη είναι μόνο η σχετική υγρασία (87%), ενώ η θερμοκρασία κυμαίνεται από 21,5 έως 22,7 βαθμούς Κελσίου. Σύμφωνα με τους αρμοδίους του υπουργείου Πολιτισμού, το μικροκλίμα του τρίτου χώρου δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα στους εργαζομένους στο εσωτερικό του και μπορούν να συνεχίσουν απρόσκοπτα το ανασκαφικό έργο τους.
Τα συνεργεία συνέχιζαν χθες τις τεχνικές εργασίες μέσα στο μνημείο, προσπαθώντας να προετοιμάσουν το έδαφος για την πρόσβαση στον τρίτο χώρο του μνημείου, τοποθετώντας παράλληλα υποστυλώματα στους υπόλοιπους χώρους.
Μετά την απόφαση που πήραν οι επιστήμονες, η είσοδος στον τρίτο θάλαμο θα πραγματοποιηθεί από την είσοδο που υπάρχει και όχι από μία οπή στο πάνω μέρος του τρίτου διαφραγματικού τοίχου. Ετσι, πρώτα θα αφαιρεθεί η επιχωμάτωση στον δεύτερο χώρο, θα απομακρυνθεί το πεσμένο τμήμα του υπέρθυρου και θα υποστυλωθεί το θύρωμα μεταξύ δεύτερου και τρίτου χώρου, προτού επιχειρηθεί είσοδος στον τρίτο θάλαμο του μνημείου.
Και τέταρτος θάλαμος στο μνημείο;
ΥΠΑΡΧΕΙ και τέταρτος θάλαμος στο μνημείο της Αμφίπολης; Είναι πολύ πιθανό, καθώς εντοπίστηκε μαρμάρινο θύρωμα ανοίγματος 0,96 μέτρων στον βόρειο τοίχο του τρίτου χώρου του, όπου -σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού- πραγματοποιήθηκε δειγματοληπτικός έλεγχος με γεωτρύπανο!Δεν αποκλείεται λοιπόν η μαρμάρινη πόρτα που βρέθηκε να οδηγεί σε έναν τέταρτο θάλαμο του μνημείου, ο οποίος ίσως να είναι και ο νεκρικός.
Η απάντηση στο ερώτημα θα δοθεί όμως όταν γίνει η πλήρης αποχωμάτωση του τρίτου ταφικού θαλάμου.
Πάντως, σύμφωνα με τη γενική γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, όποια και να είναι η εξέλιξη των ανασκαφών, τα ευρήματα του μνημείου θα απασχολήσουν για πολλά χρόνια τη διεθνή αρχαιολογική κοινότητα.
Αναφερόμενη στην κόντρα που έχει ξεσπάσει τις τελευταίες ημέρες μεταξύ των αρχαιολόγων για τη χρονολογία του τάφου, η κυρία Μενδώνη ανέφερε ότι είναι νωρίς για να καταλήξει κανείς σε κάποιο συμπέρασμα, ωστόσο, όπως τόνισε, οι επιστήμονες έχουν κάθε δικαίωμα να λένε τις απόψεις τους προτού ακόμη ολοκληρωθεί η ερευνητική διαδικασία. Για την επικεφαλής της ανασκαφικής ομάδας Κατερίνα Περιστέρη σημείωσε πως είναι αφοσιωμένη σε ένα δύσκολο ανασκαφικό έργο και «θα πρέπει κανείς να την αφήσει στην ηρεμία της, να της δώσει τον χρόνο να αφοσιωθεί σε αυτή τη δουλειά που πρέπει να εξελιχθεί ομαλά».
Θαυμασμός Βαρθολομαίου
Στην πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της ευρύτερης περιοχής και ολόκληρης της χώρας αναφέρθηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος εκφράζοντας τον θαυμασμό του για την αρχαιολογική ανασκαφή στην Αμφίπολη, όπου έφτασε το μεσημέρι του Σαββάτου, προερχόμενος από την Ορεστιάδα. «Η γη της Θράκης και της ευρυτέρας Ελλάδος συντηρεί και κρύπτει την κληρονομιά μας, την οποία σταδιακώς μας αποδίδει, ως μετά θαυμασμού και εγκαυχήσεως παρακολουθούμεν τας ημέρας ταύτας στην ιστορική Αμφίπολη της πλησιοχώρου της Ανατολικής Μακεδονίας» τόνισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης.
Μιλώντας στον Ιερό Ναό Αγίων Θεοδώρων, όπου τελέστηκε πανηγυρική δοξολογία, ο Οικουμενικός Πατριάρχης αναφέρθηκε στην ηθική και πνευματική διάσταση της κρίσης και στη «δυσχερή αυτή περίοδο» για τη χώρα και τον λαό προτρέποντάς τον να εμπνευστεί από την «υπομονή» και την «καρτερία» που επέδειξε ο εορτάζων άγιος Ευστάθιος και να αντλήσει «δύναμη και θάρρος» από τη στάση του και από το παράδειγμα των ευσεβών προγόνων.
