Στις 18 Οκτωβρίου πριν από 96 χρόνια, μία κορυφαία φυσιογνωμία του ελληνικού κινηματογράφου και ηγετική μορφή του αντιδικτατορικού αγώνα, ήρθε στη ζωή.
Πρόκειται για την Μελίνα Μερκούρη, η οποία προσέφερε πολλά τόσο στην υποκριτική όσο και στην πολιτική, άλλωστε προερχόταν από βαθιά πολιτικοποιημένη οικογένεια.
Ο θείος της, Σπύρος Μερκούρης διατέλεσε δήμαρχος Αθηνών για περίπου είκοσι χρόνια, ενώ και ο πατέρας της, Σταμάτης, ήταν επίσης πολιτικός. Σε ηλικία δεκαοχτώ ετών έγινε δεκτή στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου ενώ τον επόμενο χρόνο παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Χαροκόπο.
Ως πρωταγωνίστρια καθιερώθηκε το 1949 με το ρόλο της Μπλανς από το έργο του Τένεσι Ουίλιαμς «Λεωφορείον ο Πόθος», ενώ χαρακτηριστικός είναι ο ρόλος της στην ταινία «Στέλλα» του Μιχάλη Κακογιάννη, ποιος άλλωστε δεν θυμάται την επική ατάκα του Γιώργου Φούντα «Στέλλα, φύγε κρατάω μαχαίρι».Οι ρόλοι ωστόσο που την έκαναν διεθνώς γνωστή ήταν στην ταινία «Ποτέ την Κυριακή» που υποδύονταν την Ίλια.
Το 1965, η Μελίνα παντρεύεται για δεύτερη φορά τον Ζυλ Ντασέν, ο οποίος και την σκηνοθέτησε στις ταινίες «Ποτέ την Κυριακή» (1960), «Φαίδρα» (1962), «Τοπκαπί» (1964) και «A Dream of Passion» (1978).
(H Mελίνα Μερκούρη με τον σύζυγό της και σκηνοθέτη Ζυλ Ντασέν)
Όταν γίνεται το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, η ηθοποιός βρίσκεται στο εξωτερικό όπου παρουσιάζει στο Μπρόντγουει το «Ίλια Ντάρλινγκ».
Η ίδια, δίνει αγώνα κατά της Χούντας των συνταγματαρχών, οι οποίοι σπεύδουν να της αφαιρέσουν την ελληνική ιθαγένεια αλλά και να κατασχέσουν την περιουσία της στην Ελλάδα.
«Γεννήθηκα Ελληνίδα και θα πεθάνω Ελληνίδα. Ο Παττακός γεννήθηκε φασίστας και θα πεθάνει φασίστας» είναι η δήλωση της Μελίνας Μερκούρη που έχει μείνει στην ιστορία.
Δύο μέρες μετά την πτώση της Χούντας η Μελίνα φτάνει στην Ελλάδα και στο αεροδρόμιο την περιμένει, πλήθος κόσμου.Η ηθοποιός πλέον αναλαμβάνει ενεργό δράση στην πολιτική και γίνεται από την Κυβέρνηση Παπανδρέου, Υπουργός Πολιτισμού.Ο Ανδρέας Παπανδρέου μάλιστα είχε δηλώσει πως ήταν η μόνη που άντεξε τους 16 ανασχηματισμούς των κυβερνήσεων του.
Η Μελίνα ξεκινάει την εκστρατεία για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, ενώ θέτει επίσημα το θέμα στη Διεθνή Διάσκεψη Υπουργών Πολιτισμού της UNESCO τον Ιούλιο του 1982 στο Μεξικό.
«Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα για μας. Είναι το καμάρι μας. Είναι οι θυσίες μας. Είναι το υπέρτατο σύμβολο ευγένειας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι η φιλοδοξία και το όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας. Αν με ρωτήσετε εάν θα ζω όταν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα επιστρέψουν στην Ελλάδα, σας λέω πως ναι, θα ζω. Αλλά κι αν ακόμη δεν ζω πια, θα ξαναγεννηθώ» είχε δηλώσει χαρακτηριστικά.
Στην δεύτερη θητεία της στο Υπουργείο Πολιτισμού, δίνει μεγάλη σημασία στην εισαγωγή του πολιτισμού και της θεατρικής αγωγής στα σχολεία, αλλά χτυπημένη από τον καρκίνο, την Κυραική 6 Μαρτίου του 1994 αφήνει την τελευταία της πνοή σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης.
Η σορός της δύο μέρες μετά, τέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στο παρεκκλήσι της Μητρόπολης Αθηνών. Παράλληλα κηρύχθηκε και τριήμερο εθνικό πένθος.
Την ώρα της κηδείας της τα θέατρα και τα μαγαζιά στο Μπρόντγουεϊ παρέμειναν κλειστά.
