Από το Προαύλιο της Βουλής ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε τις θέσεις της κυβέρνησης για τη Συνταγματική Αναθεώρηση
«Νέο Σύνταγμα», «Νέα Μεταπολίτευση», «Νέα Ελλάδα», είναι τα τρία συνθήματα που αναγράφονται πίσω από το βήμα από το οποίο ο Αλέξης Τσίπρας παρουσιάζει, αυτήν την ώρα, τα βασικά σημεία της πρότασης για την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, τον Σεπτέμβριο θα ανακοινωθεί η σύνθεση οργανωτικής επιτροπής για την διεξαγωγή μιας ανοιχτής διαδικασίας διαλόγου σε πανεθνική κλίμακα.
"Στόχος μας, σε πρώτη φάση, να διοργανωθούν συζητήσεις για την αναθεώρηση σε όλους τους δήμους της χώρας με τη συμμετοχή επιστημονικών και κοινωνικών φορέων, κινήσεων πολιτών και συλλογικοτήτων αλλά και μεμονωμένων πολιτών."
Οι προτάσεις
Το πρώτο μέτρο των προτάσεών μας, είναι η συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής
Το δεύτερο μέτρο είναι η λεγόμενη εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας. Η πρόταση μομφής θα πρέπει να συνοδεύεται από γόνιμη, βιώσιμη νέας κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας και πρωθυπουργού.
Άμεση εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, μόνο αν εξασφαλίζεται η μέγιστη συναίνεση 2/3 της Βουλής. Θα πρέπει να εξαντλείται σε δύο ψηφοφορίες. Η τρίτη ψηφοφορία θα ανήκει στο εκλογικό σώμα, που θα αποφασίζει με καθολική ψήφο ανάμεσα στους δύο που πλειοψήφισαν.
Αύξηση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας
Μια λελογισμένη αύξηση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας, με στόχο όπως είπε "να ενισχύσουμε το ρυθμιστικό, σταθεροποιητικό και εγγυητικό του ρόλο αλλά και για να εμπλέξουμε όποτε είναι αναγκαίο, τον ίδιο το λαό στη διαδικασία της εκλογής του, χωρίς όμως να διακόπτεται η θητεία της κυβέρνησης και να διαλύεται η Βουλή." Ο πρωθυπουργός εκτίμησε ότι η λελογισμένη αύξηση των αρμοδιοτήτων μπορεί να ενισχύσει τον ρυθμιστικό ρόλο του Προέδρου χωρίς να αγγίζεται ο πυρήνας του Πολιτεύματος. Αναφέρθηκε μάλιστα σε συγκεκριμένες αρμοδιότητες που μπορεί να δοθούν στον ανώτατο πολιτειακό άρχοντα όπως για παράδειγμα: Το δικαίωμα του Προέδρου να απευθύνεται στη Βουλή για σπουδαίο λόγο, να συγκαλεί το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών, αλλά και να παραπέμπει ψηφισμένο νόμο σε ειδικό γνωμοδοτικό όργανο, αποτελούμενο αποκλειστικά από δικαστες για να κρίνει επί της συνταγματικότητας του.
Θεσμοθέτηση θητείας για τους Βουλευτές, έτσι ώστε κανένας Βουλευτής να μην μπορεί να εκλέγεται για πάνω από δύο συνεχόμενες κοινοβουλευτικές περιόδους ή για οκτώ συνεχόμενα έτη.
Την υποχρέωση ο πρωθυπουργός, εκτός φυσικά των υπηρεσιακών, να ορίζεται αποκλειστικά αιρετός από το λαό, δηλαδή να μπορεί να είναι μόνο εν ενεργεία βουλευτής.
Δημοψήφισμα
Την υποχρέωση κύρωσης με δημοψήφισμα οποιασδήποτε συνθήκης μεταβιβάζει κυριαρχικές αρμοδιότητες του κράτους.
Τη δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω των 500.000 υπογραφών για εθνικά θέματα.
Τη δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω του 1 εκατομμυρίου υπογραφών, για ψηφισμένο νόμο, με εξαίρεση νόμους που αφορούν τα δημοσιονομικά.
Αλλά και τη δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω του 1 εκατομμυρίου υπογραφών για νομοθετική πρωτοβουλία από τους ίδιους τους πολίτες.
Θρησκευτική ουδετερότητα για το κράτος
Είναι ώριμο το αίτημα για την ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους, με διατήρηση όμως για ιστορικούς και πρακτικούς λόγους της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας, ανέφερε ο Πρωθυπουργός.
Ο Αλ. Τσίπρας πρόσθεσε ότι προς αυτήν την κατεύθυνση αναμένονται προτάσεις, και πρότεινε την - με αναγκαία συναίνεση - κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας του πολιτικού όρκου στις ορκωμοσίες των αιρετών του πολιτεύματος, των δικαστών και των υπόλοιπων δημόσιων λειτουργών όπου απαιτείται.
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι «η οικονομική κρίση ήταν τελικά το αποτέλεσμα της ήττας της μεταπολίτευσης, όχι της κατίσχυσής της, όπως ισχυρίζεται σήμερα το παλιό πολιτικό σύστημα, σε αγαστή συνεργασία και συμμαχία με την τεχνοκρατική ελίτ». Σημείωσε ότι προβάλλει το αμείλικτο το ερώτημα: «Τι να κάνουμε», για να υπογραμμίσει ότι η απάντηση δεν μπορεί να είναι η εθνική αναδίπλωση, ούτε η αναπόληση ενός μακρινού και ανεπίστρεπτου παρελθόντος, ούτε και η κενή περιεχομένου επίκληση της καινοτομίας για να συγκαλυφτεί η επιθυμία να συνεχίσουμε σαν να μην συνέβη τίποτα.
«Η απάντηση στα σημερινά προβλήματα, στις νέες προκλήσεις και την νέα πολιτική πραγματικότητα που διαμορφώθηκε ιδιαίτερα την τελευταία εξαετία», σημείωσε, «δεν μπορεί παρά να είναι το πέρασμα σε μια Νέα Μεταπολίτευση».
«Από εδώ, από τη Βουλή των Ελλήνων, το ναό της Δημοκρατίας», ο Αλέξης Τσίπρας κάλεσε όλους και όλες, τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις του τόπου και πρώτα απ' όλα τους ίδιους τους πολίτες, τον ίδιο τον λαό, σε έναν ευρύ, ανοικτό και γόνιμο διάλογο για ένα νέο Σύνταγμα, που θα σηματοδοτήσει τη νέα μεταπολίτευση. «Για το Σύνταγμα που θα οδηγήσει σε μια νέα Ελλάδα. Την Ελλάδα του 2021».
Κατάργηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών
Πρότεινε επίσης κατάργηση βουλευτικής ασυλίας, ίδια ποινική αντιμετώπηση με τους πολίτες, δυνατότητα εξαίρεσης μόνο με για σχετικές με την άσκηση των καθηκόντων κατηγορίες, προαναγγέλοντας ότι: "Θα τροποποιηθεί ριζικά η κατάπτυστη διάταξη που ρυθμίζει τα περί της ευθύνης των Υπουργών." Άφησε μάλιστα αιχμές κατά του Ευάγγελου Βενιζέλου που ήταν ο συντάκτης του εν λόγω άρθρου στην αναθεώρηση του 2001, λέγοντας ότι ακόμη και αυτοί που έφτιαξαν αυτή τη διάταξη αναγνωρίζουν σήμερα το λάθος τους, αν ήταν λάθος.
Θέλουμε μια διαδικασία που θα εμπλέκει, θα οργανώνει, θα κινητοποιεί τους πολίτες. Μια διαδικασία ενεργού συμμετοχής των πολιτών και όχι μια διαδικασία περιορισμένη, στους τέσσερις τοίχους της Ολομέλειας της Βουλής.
Ο κ. Τσίπρας αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην αποτυχία συγκρότησης ΕΣΡ για να προτείνει τη συγκρότηση ανεξάρτητων αρχών με μικρότερες πλειοψηφίες σε περίπτωση που τα 4/5 δεν συγκεντρωθούν σε συγκεκριμένη προθεσμία.
Όσον αφορά στις σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας, ο πρωθυπουργός παραδέχθηκε: "Γνωρίζουμε όλοι καλά ότι πρόκειται για εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα" και πρότεινε ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του Κράτους με διατήρηση όμως για ιστορικούς και πρακτικούς λόγους της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας.
Πρότεινε επίσης υποχρεωτικό πολιτικό όρκο των δημόσιων λειτουργών.
Τελευταίος και ιδιαίτερα ενδιαφέρον άξονας της πρότασης Τσίπρα για τη συνταγματική αναθεώρηση ήταν αυτός που αφορά στα κοινωνικά δικαιώματα.
Ο πρωθυπουργός πρότεινε σχετικά:
*Ρητή απαγόρευση άρσης του δημόσιου ελέγχου των αγαθών του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας.
*Σαφή και αποτελεσματική κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων ως του μοναδικού μέσου για τον προσδιορισμό του μισθού.
*Συνταγματική κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας της διαιτησίας.
Ο πρωθυπουργός τόνισε πως το ζητούμενο για παραγωγική ανασυγκρότηση προϋποθέτει την πολιτική ανασυγκρότηση της χώρας. Είπε ότι οι ευθύνες του πολιτικού συστήματος για την οικονομική και ηθική χρεοκοπία, είναι τεράστιες και πως ο μόνος τρόπος για να βγούμε από την κρίση, μια και καλή, είναι να τελειώνουμε με το παλιό. «Αυτή την πάνδημη απαίτηση του λαού μας και ταυτόχρονα την ξεκάθαρη εντολή του», τόνισε, «καμιά κυβέρνηση δεν μπορεί να την υπηρετήσει, αν δεν έχει σύμμαχό της τους ίδιους τους πολίτες, τον ίδιο το λαό».
«Στην πραγματικότητα απευθύνουμε σήμερα κάλεσμα σε όλους τους πολίτες για μια επανάσταση της δημοκρατίας. Για πρώτη φορά. Από το λαό με το λαό, για το λαό να ορίσουμε το νέο μας Σύνταγμα. Για πρώτη φορά. Να αποφασίσουμε, όλοι μαζί ποια Ελλάδα θέλουμε», τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας.
Επισήμανε ότι «αυτή η επανάσταση δημοκρατίας, σε τίποτα δεν παραβιάζει, όπως κάποιοι ενδεχομένως θα σπεύσουν να πουν, το άρθρο 110 του Συντάγματος που ορίζει συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις για την αναθεωρητική διαδικασία». Αντίθετα, πρόσθεσε, «η αντίληψη αυτή κινούμενη απολύτως μέσα στο πνεύμα των συνταγματικών επιταγών, διευρύνει και εξασφαλίζει τη λαϊκή νομιμοποίηση της».
Στο ίδιο πνεύμα, υπογράμμισε ότι ρόλος των πολιτών δεν είναι απλώς να εγκρίνουν ή να απορρίπτουν εμμέσως με την ψήφο τους το περιεχόμενο μιας αναθεώρησης, αλλά «είναι κύριος και στην ίδια τη διαμόρφωση των προτάσεων».
Στο νότιο προαύλιο της Βουλής, στον χώρο που βλέπει το εντευκτήριο των βουλευτών, ο τρόπος που έχουν τοποθετηθεί τα καθίσματα για τους προσκεκλημένους της εκδήλωσης παραπέμπει σε διάταξη αντίστοιχη με ενός βουλευτηρίου.
Στην ομιλία προσκλήθηκαν εκπρόσωποι της εκτελεστικής, νομοθετικής και δικαστικής εξουσίας, οι αρχηγοί των κομμάτων, το προεδρείο της Βουλής, βουλευτές, ανώτατοι δικαστικοί λειτουργοί, εκπρόσωποι των κοινωνικών εταίρων, εκπρόσωποι εργοδοτικών, συνδικαλιστικών και επιστημονικών φορέων και εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
