Συνθετικό κύτταρο μας οδηγεί στην τεχνητή ζωή;

Ενα βήμα πιο κοντά στη δημιουργία τεχνητής ζωής ήρθαν οι επιστήμονες δημιουργώντας το πρώτο συνθετικό κύτταρο σε δοκιμαστικό σωλήνα. Το επιστημονικό αυτό επίτευγμα είναι αποτέλεσμα έρευνας της επιστημονικής ομάδας του κορυφαίου γενετιστή Κρεγκ Βέντερ, του επιστήμονα που αποκωδικοποίησε το ανθρώπινο γονιδίωμα.

Οπως ισχυρίζεται ο δρ Κρεγκ Βέντερ, ο οποίος είναι και επικεφαλής του ομώνυμου ινστιτούτου στο Μέριλαντ, αυτή η ανακάλυψη αποτελεί την έναρξη μιας νέας εποχής στην οποία μια νέα μορφή ζωής θα δημιουργηθεί για να συμβάλει στην πρόοδο της ανθρωπότητας, ξεκινώντας με βακτήρια που παράγουν βιοκαύσιμα, απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και βοηθούν ακόμα και στη δημιουργία εμβολίων.

Οι επιστήμονες δούλεψαν με μια συνθετική εκδοχή του DNA ενός υπάρχοντος βακτηρίου, το Mycoplasma mycoides, το οποίο προκαλεί μαστίτιδα στις κατσίκες. Το μικρό αυτό γονιδίωμα που προέκυψε μεταμοσχεύτηκε σε ένα άλλο βακτήριο που ονομάζεται Mycoplasma capricolum και από το οποίο είχε αφαιρεθεί προηγουμένως το γενετικό υλικό. Υστερα από πολλές αποτυχημένες προσπάθειες, το νέο αυτό μικρόβιο ήρθε στη ζωή και άρχισε να αναπαράγεται με επιτυχία μέσα στον δοκιμαστικό σωλήνα.

Ο δρ Βέντερ και η ομάδα του χρειάστηκαν δεκαπέντε χρόνια και 40 εκατομμύρια δολάρια μέχρι να ανακαλύψουν πώς μπορούν να δημιουργήσουν ένα τεχνητό χρωμόσωμα με τεχνητή γενετική αλληλουχία. Σε πρώτη φάση επιχείρησαν να καταγράψουν την αλληλουχία του γενετικού κώδικα του υπάρχοντος βακτηρίου. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, δημιούργησαν ένα αντίγραφο του κώδικά του. Η τελική αλληλουχία, μήκους περίπου ενός εκατομμυρίου βάσεων, περιείχε τις ελάχιστες δυνατές οδηγίες στις οποίες μπορεί να βασιστεί ένας οργανισμός. Μόλις ο τεχνητός αυτός κώδικας μεταμοσχεύτηκε στο εσωτερικό  του άδειου κυττάρου, αυτό μετατράπηκε στο είδος που όριζε ο γενετικός κώδικας του «εισβολέα».

Οπως υποστηρίζει ο Βέντερ, η ομάδα του συμβουλεύτηκε πολλούς ειδικούς σε θέματα ηθικής πριν ξεκινήσει το πείραμα, ενώ ενημέρωσε ακόμα και τον Λευκό Οίκο για τις τυχόν επιπλοκές σε θέματα ασφαλείας που θα μπορούσε να δημιουργήσει το συγκεκριμένο εγχείρημα, αφού η τεχνική αυτή ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί για τη σύνθεση βιολογικών όπλων.

Οι ερευνητές δεν ισχυρίζονται σε καμία περίπτωση ότι δημιούργησαν εξ ολοκλήρου συνθετική μορφή ζωής, ωστόσο στα άμεσα σχέδιά τους είναι να χρησιμοποιήσουν τον συνθετικό οργανισμό που δημιούργησαν για να προχωρήσουν στην παραγωγή του μίνιμουμ αριθμού γονιδίων που απαιτείται για την ύπαρξη ζωής. Αυτός, άλλωστε, είναι και ο στόχος της ομάδας από το 1995, που ξεκίνησε τις έρευνές της, μέχρι σήμερα. «Για μένα η σημαντικότερη παράμετρος αναφορικά με το συνθετικό κύτταρο είναι ότι το γονιδίωμά του σχεδιάστηκε στον υπολογιστή και ήρθε στη ζωή μέσω χημικών συνθέσεων, χωρίς τη χρήση στοιχείων του φυσικού DNA» εξηγεί ο Κλάιντ Χάτσισον, μέλος της επιστημονικής ομάδας. Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από δύο χρόνια η ίδια ομάδα είχε ανακοινώσει τη δημιουργία του πρώτου συνθετικού βακτηριακού γονιδιώματος, το οποίο ωστόσο δεν κατάφερε να μεταμοσχευθεί επιτυχώς σε βακτηριακό κύτταρο-λήπτη.