Στα 73 του χρόνια, μία μέρα μετά την ονομαστική του εορτή, ο Σταύρος Παράβας άφησε την τελευταία του πνοή από καρδιακή προσβολή στο σπίτι όπου ζούσε με μοναδική συντροφιά εκείνη της αλλοδαπής οικονόμου του, σύμφωνα με το πρωτοσέλιδο αφιέρωμα της εφημερίδας ESPRESSO Η πιο... χαρωπή μορφή της κινηματογραφικής φαρσοκωμωδίας, που πέρασε στην ιστορία με την ατάκα «θα τραβήξω τις κοτσίδες μου, θα ξεσκίσω τα προικιά μου», τα τελευταία χρόνια (και κυρίως μετά τον πρόωρο θάνατο του γιου του σε ηλικία μόλις 35 χρόνων) ζούσε στη «σκιά» του παλιού καλού εαυτού του, αντιμετωπίζοντας τόσο προβλήματα υγείας όσο και οικονομικά. Το υπουργείο Πολιτισμού είχε «φρενάρει» την έγκριση της τιμητικής σύνταξης που είχε ζητήσει, με το αιτιολογικό ότι έπαιρνε σύνταξη από το ΙΚΑ, που δεν ξεπερνούσε όμως τα 600 ευρώ!
Σκληρό καρύδι όμως μέχρι το τέλος, δεν εγκατέλειπε την προσπάθεια. Το ερχόμενο Σάββατο θα συμμετείχε σε εκδήλωση του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών στο Ηρώδειο, ενώ είχε δεχτεί και πρόταση από τον Παντελή Βούλγαρη προκειμένου να κρατήσει ένα ρόλο στη νέα ταινία του. Ομως η αυλαία της ζωής του έπεσε νωρίτερα και το τελευταίο χειροκρότημα θα ακουστεί για εκείνον αύριο στο νεκροταφείο της Καισαριανής, όπου η κηδεία του θα πραγματοποιηθεί δημοσία δαπάνη.
Ο σπουδαίος ηθοποιός, που ενσάρκωσε με το δικό του, μοναδικό -και καθόλου χυδαίο τρόπο- τον gay, καθιερώθηκε στον κινηματογράφο σε πιο light ρόλους (άλλοτε ως μόδιστρος ή μεταμφιεσμένη γυναίκα και άλλοτε ως βαρύς και ασήκωτος μάγκας), ενώ στο θέατρο εκτός από την επιθεώρηση ερμήνευσε και ρόλους του κλασικού ρεπερτορίου, με κρυφό του πόθο -που ποτέ δεν πραγματοποιήθηκε- να παίξει τον Αμλετ...
Το δράμα του πατέρα
Παρ’ όλο που έκανε μεγάλη οικογένεια και βρισκόταν για πολλά χρόνια στα φώτα και τον κόσμο, ο Σταύρος Παράβας απέμεινε το τελευταίο διάστημα της ζωής του σχεδόν ολομόναχος. Ελάχιστοι συνάδελφοί του τον έπαιρναν τηλέφωνο, ενώ η οικογένειά του ζούσε στην Αγγλία. Ο ηθοποιός είχε παντρευτεί μία φορά, με την Αγγλίδα χορεύτρια Αννι, με την οποία γνωρίστηκε στην Αθήνα τον καιρό που εκείνη εργαζόταν στο μπαλέτο του Φώτη Μεταξόπουλου. Καρπός του γάμου τους ήταν δύο κορίτσια, η Μάρθα και η Βανέσσα, κι ένα αγόρι, ο Τζόναθαν, που ήταν το στερνοπούλι του. Δυστυχώς, ο γάμος τους δεν κράτησε πολύ. Η Αννι μαζί με τα τρία τους παιδιά μετακόμισε στην Αγγλία και συγκεκριμένα στο Μπέρμιγχαμ. Εκεί ο γιος του είχε ανοίξει μπαρ. Ολα έδειχναν ότι πήγαιναν καλά στη ζωή του. Είχε φτιάξει τη δική του οικογένεια αποκτώντας ένα γιο, στον οποίο είχε δώσει το όνομα του πατέρα του. Δυστυχώς, σε ηλικία 35 χρόνων (περίπου πριν από δέκα χρόνια) ο Τζόναθαν έφυγε ξαφνικά από τη ζωή από πνευμονικό οίδημα.
Ο θάνατός του πόνεσε πολύ τον διάσημο πατέρα του, ενώ από τότε άρχισε και ο ίδιος να παρουσιάζει τα πρώτα προβλήματα υγείας. Τότε ξεκίνησε το μεγάλο του δράμα, κάτι που διέκριναν στα γεμάτα θλίψη μάτια του και οι στενοί του φίλοι.
Ο θάνατος του γιου του σηματοδότησε μια καινούργια, πλην όμως «βουβή» διαδρομή στην πορεία του. Τα οικονομικά του πήγαιναν απ' το κακό στο χειρότερο, γεγονός που δεν διέψευδε και ο ίδιος σε συνεντεύξεις του - το αντίθετο μάλιστα. Κάποιες θεατρικές δουλειές που έκανε δεν πήγαιναν καλά κι έτσι κατέφυγε ακόμη και στην τηλεόραση προκειμένου να βοηθηθεί. Παρ’ ότι στο παρελθόν ήταν γνωστό ότι είχε μεγάλη περιουσία, η οικονομική του κατάσταση όλο και χειροτέρευε. Παραλίγο να κατασχεθεί το σπίτι του στο Λυγουριό, όπου και διέμενε τα τελευταία επτά χρόνια ζώντας μόνο με 600 ευρώ. Τόσο ο Σταύρος Παράβας όσο και ο Ανδρέας Μπάρκουλης είχαν κάνει αίτηση προκειμένου να τους καταβληθεί τιμητική σύνταξη. Συνάντησαν όμως τεράστια εμπόδια, καθώς ο νόμος προέβλεπε ότι εφόσον υπάρχει έστω και μικρή σύνταξη του ΙΚΑ δεν δικαιούνταν τιμητική. Ο Ανδρέας Μπάρκουλης μόλις πριν από μερικές μέρες πήρε το «πράσινο φως». Ο Σταύρος Παράβας όμως δεν έμελλε να προλάβει...
Τα προβλήματα με την υγεία του άρχισαν γύρω στο 1998. Ο κωμικός ηθοποιός τα τελευταία χρόνια υπέφερε από την καρδιά του. Το Φεβρουάριο του 2007 είχε νοσηλευτεί στη μονάδα εμφραγμάτων του νοσοκομείου «Ερυθρός Σταυρός».
Μετά το θάνατο του γιου του, που ήρθε πριν από δέκα χρόνια, η υγεία του κλονίστηκε. Αν και καταβεβλημένος, ο Σταύρος Παράβας ηρεμούσε στο σπίτι του στο Λυγουριό, όπου διέμεινε την τελευταία επταετία ζώντας απομονωμένος και δεχόμενος μόνο λίγους φίλους. Ενα από τα πρόσωπα που στάθηκαν στο πλευρό του ως το τέλος ήταν η ανιψιά του Καίτη. Ο ίδιος ερχόταν συχνά στην Αθήνα για να διεκπεραιώσει κάποιες υποθέσεις του και επέστρεφε στο Λυγουριό - που βρίσκεται λίγο έξω από την Επίδαυρο.
Οι Λυγουριώτες, μάλιστα, τον Ιούνιο του 2007 και μετά την περιπέτεια με την υγεία του, που τελικά δεν είχε τελειώσει, τον τίμησαν μέσω του Πολιτιστικού Συλλόγου Λυγουριού «Ο Καββαδίας». Καλεσμένοι στη δική του βραδιά ήταν φίλοι και συνάδελφοι ηθοποιοί από το θέατρο και τον κινηματογράφο. Κοντά του εκείνη τη μεγάλη βραδιά για εκείνον ήταν η οικογένειά του, η πρώην σύζυγός του, οι δύο κόρες του και ο εγγονός του Σταύρος ο νεότερος, αλλά και πολλοί συνάδελφοί του.
«Για ό,τι έλειπε φώναζαν εμένα»
Ο Σταύρος Παράβας γεννήθηκε το 1937 στο Τουρκοβούνι από πρόσφυγες γονείς. Ο πατέρας του ήταν ασθματικός και η μητέρα του, όπως έχει πει ο ίδιος, άφησε τη Μικρά Ασία «με μια ρόμπα και ένα σκόρδο στην τσέπη». Αρχικά πήγαν στο Ναύπλιο και μετά στην Αθήνα, όπου ο νεαρός Σταύρος έκανε δουλειές του ποδαριού για να στηρίξει οικονομικά την οικογένειά του. Πείνασε, βρέθηκε ανάμεσα σε πτώματα, αλλά αυτές οι εμπειρίες τον όπλισαν με δύναμη. Ακολουθώντας το όνειρό του και του καθηγητή της Μουσικής στο 5ο Γυμνάσιο όπου φοιτούσε, γράφτηκε στη δραματική σχολή του Κωστή Μιχαηλίδη, έχοντας εκλεκτούς δασκάλους που διεύρυναν τους ορίζοντές του, μεταξύ των οποίων ο αείμνηστος Γιάννης Τσαρούχης. Αυτός όμως που τον βοήθησε να μπει στη δραματική σχολή, ερμηνεύοντας το ρόλο του Σάιλοκ από τον «Εμπορο της Βενετίας» ήταν ο Θόδωρος Εξαρχος, που γνώριζε από τον καιρό που έκανε θελήματα (του πήγαινε τα ψώνια στο σπίτι).
Στη συνέχεια διέπρεψε ως φαρσοκωμωδός. Ηταν δε από τους πρώτους που έπαιξαν ρόλους gay στο σινεμά με καθόλου χυδαίο τρόπο. Είτε ως φλούφλης Πίπης είτε ως... Ντιντής έκανε τους πάντες να λύνονται στα γέλια και οι gay ποτέ δεν θεώρησαν ότι τους προσέβαλε.
Μεσουράνησε τη χρυσή εποχή του ελληνικού σινεμά, αλλά και στη δεκαετία του '70. Εποχή άφησε ως «Μάγκας με το τρίκυκλο» στην ταινία του '72 με την Τόνια Καζιάνη, τον Κώστα Ρηγόπουλο και τη Μάρθα Καραγιάννη, αλλά και στο «Κοροϊδάκι της πριγκιπέσσας» με παρτενέρ την Μπέτυ Αρβανίτη. Συνεργάστηκε επίσης με την Αννα Φόνσου και τη Ρένα Βλαχοπούλου, ενώ ως «Μόδιστρος» και στους «Μνηστήρες της Πηνελόπης» έγραψε χρυσή σελίδα στο ελληνικό σινεμά.
Με τον Γιάννη Δαλιανίδη είχε συνεργαστεί σε πάμπολλες ταινίες, μεταξύ των οποίων η ταινία «Και οι 14 ήταν υπέροχοι». Είχε πρωταγωνιστήσει επίσης σε ταινίες του Ορέστη Λάσκου, όπως «Ο εμίρης και ο κακομοίρης». Επαιξε δίπλα στον Ντίνο Ηλιόπουλο («Τρεις κούκλες κι εγώ»), στην Μπεάτα Ασημακοπούλου, την Κάκια Αναλυτή, τον Γιάννη Γκιωνάκη, την Ελένη Προκοπίου, την Ελένη Ανουσάκη, την Κλεώ Σκουλούδη, την Μπέττυ Μοσχονά, τον Ανδρέα Μπάρκουλη, την Αννα Καλουτά. Ελαμψε με το πηγαίο χιούμορ του δίπλα στους αείμνηστους Βασίλη Αυλωνίτη και Κώστα Ρηγόπουλο.
Τραγούδησε όμως και πολλά κομμάτια των Μίμη Πλέσσα («Απλωσε το χέρι σου, πριγκιπέσσα μου»), Νίκου Γκάτσου και Σταύρου Ξαρχάκου («Ο Σαμ, ο Τζόνυ κι ο Ιβάν»), αλλά και το κλασικό «Πες μου ζωή τι φταίξαμε» των Ακου Δασκαλόπουλου και Μίμη Πλέσσα, υπηρετώντας για πολλά χρόνια το μουσικό θέατρο. Συμμετείχε σε χαρακτηριστικά νούμερα, όπως ο «Ντένης ο τρομερός», ο «Τζιμ ο νέγρος», «Ντιρλαντά», ενώ σατίρισε την Αλίκη Βουγιουκλάκη σ’ ένα επεισοδιακό νούμερο που τον έφερε αντιμέτωπο με τη Δικαιοσύνη. Μία από τις καλύτερες θεατρικές στιγμές του ήταν με την Μπέτυ Βαλάση, τον Τίτο Βανδή και τον Γιάννη Διαμαντόπουλο το '88 στο έργο του Εντουάρντο Ντε Φίλιππο «Σάββατο - Κυριακή και Δευτέρα».
Δεν του άρεσαν οι ταμπέλες και έπληττε πολύ εύκολα. Αποκαλούσε τον εαυτό του «τρελό του χώρου, που αγαπούσε να δοκιμάζει και να δοκιμάζεται». Ηθελε να παίξει τον «Αμλετ» για να «τιναχτούν όλα στον αέρα», ενώ δεν του άρεσε καθόλου το σινεμά. Χαρακτηριστικά έχει δηλώσει για τον κακό κινηματογράφο, που κάποιες φορές υπηρέτησε: «Εμένα ο κινηματογράφος δεν μου πρόσφερε τίποτα. Με πήρε απ' το θέατρο. Λόγω φτώχειας έκανα πράγματα που δεν με αντιπροσώπευαν. Για ό,τι έλειπε τότε φώναζαν τον Παράβα» δήλωσε το '98 με παράπονο, οπότε και επανήλθε στην επιθεώρηση μετά από 15ετή αποχή με το «Βολπόνε» που είχε ανέβει απ' το Εθνικό.
Η ημέρα της γιορτής του ήταν σαν αποχαιρετιστήριο πάρτι
Η τελευταία του νύχτα έμοιαζε με αποχαιρετιστήριο πάρτι. Συνέπεσε χρονικά με την ονομαστική του εορτή κι έτσι το βράδυ της Κυριακής το τηλέφωνό του δεν έπαψε να χτυπά. Μίλησε με τις αγαπημένες του κόρες (που σήμερα αναμένεται να φτάσουν στην Ελλάδα για την κηδεία, που θα γίνει αύριο) και βρέθηκε συντροφιά με λίγους αλλά εκλεκτούς φίλους. Καλοντυμένος και κεφάτος έδινε την εντύπωση πως είναι στα πάνω του κι έτσι το σοκ που έζησαν λίγες ώρες αργότερα οι φίλοι του ήταν μεγάλο. Τη γιορτή του πέρασε στο σπίτι της δημοσιογράφου Ροζίτας Σώκου. Η ηθοποιός Μαίρη Βιδάλη προχθές το βράδυ είχε πάει να τον πάρει με το αυτοκίνητό της προκειμένου να πάνε στο σπίτι της φίλης τους. «Ηταν πολύ χαρούμενος ο Σταύρος» λέει στην Espresso. «Είχε κέφι και εξαιρετική διάθεση. Με το τσιγάρο του και το ποτό του, όπως πάντα. Στο σπίτι της Ροζίτας τα περάσαμε πολύ ωραία παρέα και με άλλους φίλους. Μετά τη γιορτή τον επέστρεψα στο σπίτι του, όπου τον περίμενε η κοπέλα που τον φρόντιζε. Η ίδια μου τηλεφώνησε το πρωί και μου διαμήνυσε τα άσχημα μαντάτα. Κρίμα. Εφυγε ένας λαμπρός ηθοποιός. Προσωπικά τον θαύμαζα. Πέρσι, δε, του είχα κάνει πρόταση να παίξει στη “Δόνα Ροζίτα”, το θεατρικό που έχω ανεβάσει και παίζω μέχρι τώρα. Δυστυχώς το πρόβλημα με την καρδιά του δεν του το επέτρεψε. Ετσι, τη θέση του πήρε ο Σπύρος Φωκάς». Συγκλονισμένος όμως δήλωσε στην «Εspresso» και ο καλός του φίλος Ανδρέας Μπάρκουλης, με τον οποίο έκαναν πέρυσι μαζί διακοπές στο Τολό. Παρά τα κινητικά του προβλήματα, δήλωσε πως με κάθε τρόπο θα προσπαθήσει να παραστεί στην κηδεία του.
