Οι απολύσεις στις ΗΠΑ είναι γρήγορες και χωρίς αναισθητικό: σε καλούν στο γραφείο τους και σου λένε πως πρέπει να τα μαζέψεις και να φύγεις μέσα σε λίγες ώρες.
Αλλού πάλι μια τέτοια πρακτική θεωρείται παράλογη ή ακόμα και βάναυση. Με την πτώχευση της Thomas Cook και τις χιλιάδες θέσεις εργασίας που χάνονται, μάθαμε πως οι Βρετανοί δικαιούνται περισσότερων επιδομάτων από τους Αμερικανούς, αλλά και περισσότερου χρόνου παραμονής σε μια φαλιρισμένη εταιρία.
Η Erin Meyer, καθηγήτρια οικονομικών της γαλλικής σχολής INSEAD, είναι λοιπόν εδώ για να μας ξεναγήσει στην πολιτική των απολύσεων σε διάφορες γωνιές του κόσμου.
«Οι απολύσεις στην Αμερική είναι σαν να βγάζεις ένα τσιρότο: έχεις ένα πρόβλημα, τραβάς το τσιρότο, πονάει πολύ, αλλά το πρόβλημα πάει. Στην Ευρώπη είναι περισσότερο σαν να βράζεις έναν αστακό: βάζεις μέσα τον αστακό και τον σιγοβράζεις και περνάει τελικά η ώρα», λέει χαρακτηριστικά.
Στη Βρετανία λοιπόν υπάρχει ακόμα ο βάσιμος λόγος της απόλυσης. Ο εργοδότης πρέπει να έχει καλό λόγο για να σε διώξει, καθώς όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη οι συμβάσεις είναι συνήθως αορίστου χρόνου. Η συνήθης πρακτική υποδεικνύει ότι πρώτα απολύονται οι μεγαλύτεροι ηλικιακά υπάλληλοι, όπως κατέληξε και η σχετική μελέτη του περιοδικού «Harvard Business Review».
Στις ΗΠΑ, από την άλλη, επικρατεί μια απρόσωπη προσέγγιση στις απολύσεις. Ο υπάλληλος συναντιέται με τον διευθυντή του ή το τμήμα ανθρώπινου δυναμικού, μαθαίνει ότι απολύεται και έχει στη διάθεσή του μερικές ώρες για να μαζέψει τα μπογαλάκια του, όπως μας λέει η Meyer.
Το ακριβώς αντίθετο από τη Γερμανία δηλαδή, όπου ο απολυμένος υπάλληλος συνεχίζει να δουλεύει για βδομάδες και βδομάδες ώσπου να τελειώσει τις εκκρεμότητες που αφήνει πίσω του. Ακόμα και να ψάξει νέα θέση εργασίας από το γραφείο του μπορεί, φτάνει να βγαίνει η δουλειά.
Η Meyer αποδίδει αυτή τη χαλαρότητα στις φιλικότερες στον εργαζόμενο πολιτικές της Γερμανίας, αλλά και στις ισχυρές διαπροσωπικές σχέσεις που αναπτύσσονται στο εργασιακό περιβάλλον.
Στην Ιαπωνία πάλι οι μαζικές απολύσεις παραμένουν ταμπού. Το εργατικό Δίκαιο της χώρας δίνει τη δυνατότητα στον υπάλληλο να απορρίψει πακέτα πρόωρης συνταξιοδότησης. Κάτι που σημαίνει πως απολυμένοι υπάλληλοι που δεν έχουν πια ρόλο στην εταιρία συνεχίζουν κάποιες φορές να πηγαίνουν κανονικά στην εργασία τους, κάνοντας πια άλλα πράγματα. Μέχρι να αποχωρήσουν εθελοντικά.
Αυτό, μας λέει η καθηγήτρια, οφείλεται στη δέσμευση των Ιαπώνων για «διά βίου απασχόληση», εκεί δηλαδή όπου οι υπάλληλοι πλήρους απασχόλησης παραμένουν στην ίδια εταιρία για σειρά δεκαετιών. Το μόνιμο αυτό καθεστώς απασχόλησης έχει να κάνει τόσο με την εργασιακή ηθική της Ιαπωνίας, όσο και με τα αντικίνητρα του κράτους που αποτρέπουν λίγο-πολύ τις εταιρίες να διώχνουν τον κόσμο τους.
Όσο για το Χονγκ-Κονγκ, όποιος χάσει τη δουλειά του λαμβάνει για πολλούς μήνες αποζημίωση απόλυσης. Ειδικά στον τραπεζικό κλάδο, αυτές οι παροχές υπογράφονται από το συμβόλαιο πρόσληψης ακόμα και η Meyer παρομοιάζει την απόλυση με «καλοπληρωμένες διακοπές».
Η Σουηδία, από την άλλη, έχει μια από τις πιο προωθημένες εργασιακές κουλτούρες του κόσμου. Οι εταιρίες πληρώνουν ακόμα και συμβουλευτικές φίρμες ώστε να εκπαιδεύσουν τον απολυμένο σε νέες θέσεις και καθήκοντα, την ίδια ώρα που υποστηρίζεται οικονομικά για όλη την περίοδο της μαθητείας.
Γι’ αυτό και, σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Ανάπτυξης και Συνεργασίας (ΟΟΣΑ), το 85% των απολυμένων Σουηδών βρίσκει νέα δουλειά μέσα στον πρώτο χρόνο. Χωρίς να αγχωθεί καθόλου…
