Ο Πόντος κάηκε, όμως οι Πόντιοι δεν άφησαν να χαθεί.
Σε πείσμα όλων αναστήθηκαν και οι ίδιοι και ο Πόντος. Στην νέα πατρίδα, στην παλιά Ελλάδα. Και έγιναν το νέο αίμα της παλιάς πατρίδας. Έδωσαν πνοή σε περιοχές ολόκληρες, έβαλαν τη σφραγίδα τους στην ιστορία του νεώτερου ελληνικού κράτους, σε όλα τα επίπεδα, στην κοινωνία, την οικονομία και την πολιτική.
19 Μαϊου του 1919 οι νεότουρκοι με επικεφαλής τον ίδιο τον Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάστηκαν στην Σαμψούντα. Ο στόχος τους ήταν η εξολόθρευση των αλλόθρησκων μειονοτήτων, των πληθυσμών που δύσκολα θα μπορούσαν να αφομοιωθούν μέσα στο νέο κράτος – έθνος που ήθελαν να χτίσουν οι συνεχιστές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Είχαν ήδη ξεκινήσει οι απειλές, ύστερα ήρθαν οι δολοφονίες μεμονωμένων ατόμων. Πλέον οι νεότουρκοι είχαν βάλει όμως εμπρός το δεύτερο στάδιο του σχεδίου εξόντωσης.
Μαζικές εκτελέσεις, σπίτια, καταστήματα, χωριά ολόκληρα, συνοικίες πόλεων. Τα θύματα υπολογίζονται σε 353.000. Βρέφη, παιδιά, γυναίκες, άνδρες, ηλικιωμένοι.
Χιλιάδες χάθηκαν απ' το μαχαίρι,. Χιλιάδες και στο δρόμο του εκτοπισμού, αλλά και σε καταναγκαστικά έργα.
Το σχέδιο εξόντωσης διήρκεσε επτά χρόνια. Από το 1916 ως το 1923.
400.000 άνθρωποι έφτασαν στην Ελλάδα, χιλιάδες, άγνωστο πόσοι βρήκαν καταφύγιο στο βορά, στις περιοχές της τότε Σοβιετικής Ένωσης.
