Οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας συγκρούστηκαν ανοιχτά και εφ' όλης της ύλης μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες και τους δημοσιογράφους μέσα στο Προεδρικό Μέγαρο του Ταγίπ Ερντογάν βάζοντας στο τραπέζι όλη την ατζέντα της αντιπαράθεσης.
Στον αέρα τίναξε τις κοινές δηλώσεις με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος έβγαλε στη… φόρα τις συζητήσεις που συνήθως γίνονται πίσω από τις κλειστές πόρτες.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών ζήτησε το λόγο αμέσως μετά τις δηλώσεις του Νίκου Δένδια τις οποίες χαρακτήρισε προκλητικές αναφορικά με τις θέσεις που εξέφρασε ο κ. Δένδιας για το Αιγαίο αλλά και τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης.
Η Ελλάδα είναι έτοιμη να ξεκινήσει σιγα-σιγά μια θετική ατζέντα με την Τουρκία. Αυτό δεν σημαίνει την εγκατάλειψη του Διεθνούς Δικαίου, του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Η ΕΕ δεν είναι τρίτος. Είναι η οικογένειά μας, το πιο υπερήφανο παράδειγμα συνύπαρξης κρατών στην ιστορία. @MFATurkey
— Nikos Dendias (@NikosDendias) April 15, 2021
Δεν υπήρχε ποτέ τέτοια ιστορική στιγμή να βρεθεί Έλληνας υπουργός εξωτερικών και να καθηλώνει τους Τουρκαλαδες μέσα στο σπίτι τους!
— ΝίκοςΣωτηρόπουλος (@nisotiropoulos) April 15, 2021
Μας έκανες υπερήφανους @NikosDendias #Δένδιας pic.twitter.com/bYSHYl2b8z
«Δεν μπορούμε να αποδεχτούμε τέτοιες δηλώσεις» είπε ο κ. Τσαβούσογλου και εξαπέλυσε μια πρωτοφανή επίθεση υπερασπιζόμενος το casus belli στο Αιγαίο αλλά και χαρακτηρίζοντας «ρωμιούς ορθοδόξους» την ελληνική κοινότητα.
Είχαν προηγηθεί οι δηλώσεις του κ. Δένδια που έθεσε το ζήτημα του casus belli στο Αιγαίο, αναφέρθηκε στο γεγονός ότι η Τουρκία δεν αποδέχεται το διεθνές δίκαιο της θάλασσας καθώς επίσης μίλησε και για παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ενώ αναφέρθηκε στη Συνθήκη της Λωζάνης και μίλησε για μουσουλμανική μειονότητα.
Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου παίρνοντας το λόγο έθεσε θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου. Απευθυνόμενος στο Νίκο Δένδια ανέφερε προκλητικά: «Πρέπει να αποφασίσετε αν θα συνεχίσουμε αυτό τον καβγά ή αν θα βρούμε λύσεις να συνεχίσουμε το διάλογο και να κρατησουμε ανοιχτούς τους διαύλους».
Από την πλευρά του ο Νίκος Δένδιας πήρε ξανά το λόγο και τόνισε ότι «η θετική ατζέντα σημαίνει αντίληψη της θέσης του άλλου». «Στρατός στα νησιά υπάρχει γιατί απειλούνται από κάπου. Αν δεν υπάρχει αποβατική απειλή ας μας το πουν» τόνισε με νόημα ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών.
Μάλιστα ο κ. Δένδιας υπογράμμισε ότι η Τουρκία παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο. Αναφερόμενος στα θέματα των χωρικών υδάτων αλλά και του εθνικού εναέριου χώρου στα οποία είχε αναφερθεί ο κ. Τσαβούσογλου, ο Νίκος Δένδιας τόνισε ότι αυτό το θέμα υπάρχει από τη δεκαετία του 1930, ωστόσο η Τουρκία το θυμήθηκε τη δεκαετία του 1950.
Τελικώς μετά από ένα συνεχές πινγκ πονγκ απαντήσεων και ανταπαντήσεων μεταξύ των δύο υπουργών Εξωτερικών τελικώς τα πνεύματα ηρέμησαν και οι δύο υπουργοί αποχώρησαν για να συμμετάσχουν στο δείπνο.
Η κοινή συνέντευξη του Νίκου Δένδια και του Μεβλούτ Τσαβούσογλου παρέπεμπε πολύ περισσότερο σε μια συζήτηση κεκλεισμένων των θυρών όπου οι δύο πλευρές «ανοίγουν τα χαρτιά τους» και λένε αυτά που όντως σκέφτονται. Και με αυτό τον τρόπο αυτή η συνάντηση έδειξε ότι ο ελληνοτουρκικός διάλογος κάθε άλλο παρά εύκολος θα είναι.
Η Αγκυρα, όπως κατέστη σαφές από τη χθεσινή μέρα, επιδιώκει ο ελληνοτουρκικός διάλογος να διαχωριστεί από την τις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση και να διεξαχθεί απευθείας μεταξύ των δυο χωρών και εφόλης της ύλης, κάτι που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από την Αθήνα. Σε αυτό το κλίμα, αποκτά ενδιαφέρον η επαναφορά από τον Ταγίπ Ερντογάν της πρότασης για Διάσκεψη Κορυφής για την Ανατολική Μεσόγειο, μια πρόταση που έχει υιοθετηθεί από το Συμβούλιο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με δηλώσεις του έχει δεχθεί και ο Έλληνας πρωθυπουργός. Ποια θα είναι η σύνθεση των χωρών που θα συμμετέχουν στη Διάσκεψη αυτή και ποιο το αντικείμενο που έχει να λύσει δεν είναι ακόμα γνωστό, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που και στη χώρα μας που θεωρούν πως η εξέλιξη αυτή δεν εξυπηρετεί τα ελληνικά συμφέροντα.
Το ενδιαφέρον είναι βεβαίως πώς θα αντιδράσει στο άμεσο μέλλον ο Ταγίπ Ερντογάν, το γόητρο του οποίου και των εθνικιστικών κύκλων που τον στηρίζουν, δέχτηκε ένα μεγάλο πλήγμα από τα όσα είπε ο Νίκος Δένδιας μέσα στην Άγκυρα. Αν, δηλαδή, ο Τούρκος πρόεδρος θα ξαναστείλει τα γεωτρύπανα στο Αιγαίο και την Κύπρο-ιδίως εάν αποτύχει η πενταμερής- και αν θα συνεχίσει τις προκλήσεις στο Αιγαίο με τις παραβιάσεις και τις υπερπτήσεις ή και εάν τώρα που καλυτερεύει ο καιρός θα ανοίξει και τη στρόφιγγα του προσφυγικού-μεταναστευτικού.Οι κυρίαρχες εκτιμήσεις είναι πως ο Ερντογάν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα απαντήσει στα όσα είπε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών στην Άγκυρα, καθώς ο ίδιος τα θεωρεί «μεγάλη πρόκληση».
Στο κλίμα που δημιουργείται, μάλλον απομακρύνεται και άλλο το ενδεχόμενο της συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν, ενώ καθοριστική αναμένεται η επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Αθήνα, που και αυτή όμως αναμένεται να καθυστερήσει. Αν βεβαίως ο Τσαβούσογλου παραμείνει υπουργός Εξωτερικών και δεν οριστεί μελλοντικά αντικαταστάτης του, μετά και τα όσα συνέβησαν στην Άγκυρα.
Σε αυτή τη φάση, η Τουρκία προσπαθεί να ανασυγκροτήσει τις σχέσεις με τη Δύση, άρα τις ΗΠΑ και την ΕΕ, να διαλύσει τις υποψίες ότι έχει αποφασίσει να κάνει «ευρασιατική» στροφή προς τη Ρωσία και την Κίνα (αντιθέτως, διώκει τους «ευρασιατιστές» απόστρατους που διαμαρτυρήθηκαν για ενδεχόμενη τροποποίηση του καθεστώτος των Στενών). Γι’ αυτόν τον λόγο δεν θέλει να δείξει ότι αρνείται τον διάλογο. Κάθε άλλο, θα προσπαθήσει να δείξει ότι είναι ανοιχτή σε διάλογο. Όμως, διάλογο με τους δικούς της όρους, στη δική της θεματολογία και με ορίζοντα να πετύχει βασικές δικές της επιδιώξεις.
Η Τουρκία προσέρχεται σε αυτόν τον διάλογο χωρίς να υποχωρεί από τις αξιώσεις και τις «προβολές ισχύος» της και επιμένοντας στη δική της ανάγνωση του Διεθνούς Δικαίου, ιδίως σε ό,τι αφορά το Δίκαιο της Θάλασσας.
Η δυσκολία και τα διλήμματα για την ελληνική πλευρά
Είναι σαφές ότι η ελληνική κυβέρνηση θέλει να εκμεταλλευτεί το γεγονός ότι η Τουρκία θέλει έστω και τακτικά να δείξει ότι επιστρέφει στο τραπέζι του διαλόγου. Ούτε επιθυμεί να πάρουν τα πράγματα τη μορφή ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης και θερμού επεισοδίου. Αυτό, άλλωστε, έδειξε και έστω και σιωπηρή τροποποίηση των «κανόνων εμπλοκής» σε σχέση με ενδεχόμενη παρουσία ερευνητικών σκαφών. Αυτό έδειξε η επανεκκίνηση των διερευνητικών επαφών. Αυτό έδειξε η επίσκεψη Δένδια.
Από την άλλη, η ελληνική πλευρά δεν μπορεί να συμμετάσχει στο διηνεκές σε έναν διάλογο όπου πίσω από μια ρητορική θετικής ατζέντας η Τουρκία θα επιδιώκει να προσθέτει διαρκώς επίδικα, να ανοίγει μέτωπα και να μην δείχνει καμία διάθεση συμβιβασμού και να καθιστά κάθε στιγμή αυτού του διαλόγου εκ προοιμίου ατελέσφορη.
Ομέρ Τσελίκ: Δεν είναι μέθοδος διπλωματίας η ασέβεια και η μισαλλοδοξία
Για «ασέβεια και μισαλλοδοξία» έκανε λόγο ο εκπρόσωπος του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος, Ομέρ Τσελίκ, σχολιάζοντας την ένταση που υπήρξε στις κοινές δηλώσεις Δένδια – Τσαβούσογλου.
Με ανάρτησή του στο Twitter ο Τσελίκ ανέφερε πως η ασέβεια και η μισαλλοδοξία δεν είναι μέθοδος διπλωματίας.
«Η ασέβεια και ο διάλογος δεν στέκονται παράλληλα. Δεν υπάρχει διπλωματία όπου περιπλανάται ο φανατισμός», έγραψε χαρακτηριστικά.
