Επιφυλακτικότητα και καχυποψία επικρατεί στην κυβέρνηση μετά την απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν να αποσύρει το "Oruc Reis" και τον τουρκικό στόλο από την ανατολική Μεσόγειο. Είναι ενδεικτικό πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις ερωτήσεις που δέχθηκε στην συνέντευξη Τύπου για την κίνηση του Τούρκου προέδρου ήταν ιδιαιτέρως διστακτικός.
Χρησιμοποίησε αρκετές φορές τις λέξεις "ελπίζω" και "εμπιστοσύνη" δείχνοντας πως δεν έχει πειστεί ακόμα για τις ειλικρινείς προθέσεις της Άγκυρας. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά, που η γειτονική χώρα δείχνει να επιδιώκει την αποκλιμάκωση και λίγες ώρες μετά η ίδια να την "πυρπολεί". Όπως, δηλαδή, συνέβη στο Βερολίνο με τις δύο χώρες, να συμφωνούν να ξεκινήσουν τις διερευνητικές επαφές και τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να τις ακυρώνει.
Τι ζητά η Αθήνα
Στην Αθήνα επικρατεί συγκρατημένη αισιοδοξία για το πρώτο θετικό βήμα της Τουρκίας και εκείνο που αναμένει πλέον από τον Ταγίπ Ερντογάν είναι η αποκλιμάκωση της έντασης να διαρκέσει. Ο πρωθυπουργός ζήτησε να υπάρξουν "έμπρακτες και ειλικρινείς" κινήσεις από την Άγκυρα προς αυτή την κατεύθυνση, προκειμένου η Ελλάδα να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου.
Σε ένα τραπέζι που υπάρχουν ήδη αρκετά "αγκάθια" πριν καν συνομιλήσουν οι δύο πλευρές. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέτει ως μοναδικό θέμα συζήτησης τον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών και ο Ταγίπ Ερντογάν ζητά διάλογο χωρίς προϋποθέσεις.
Παράλληλα, η ελληνική πλευρά επιθυμεί η συζήτηση γίνει σε ορισμένα στάδια και η αρχή να γίνει με τις διερευνητικές επαφές, να ακολουθήσουν τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και στην συνέχεια να υπάρξουν επαφές σε ανώτατο επίπεδο. Το Βερολίνο, αλλά και η Άγκυρα δείχνουν να επιθυμούν πιο γρήγορες διαδικασίες και όχι σε υπηρεσιακό επίπεδο.
Όλα τα παραπάνω θα εξαρτηθούν από το κλίμα που θα υπάρξει τα επόμενα 24ωρα από την Άγκυρα, καθώς ήδη τόσο ο Χουλουσί Ακάρ όσο και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου συνέχισαν τις "εμπρηστικές" δηλώσεις, απειλώντας με νέες έρευνες στην ανατολική Μεσόγειο.
Η διπλωματία κέρδισε τις απειλές
Το βέβαιο είναι πως κυβέρνηση βγαίνει ενισχυμένη από αυτή την κρίση. Απέφυγε να ρίξει "λάδι στην φωτιά" της έντασης, πόνταρε στην διπλωματία και κέρδισε χρόνο και συμμάχους απέναντι στην Τουρκία. "Ασκήσαμε εξαιρετικά ενεργή διπλωματία τους τελευταίους μήνες. Χτίσαμε καινούργιες συμμαχίες, φέραμε την Ευρώπη με το μέρος μας, πράγμα το οποίο δεν ήταν κατ’ ανάγκη αυτονόητο", είπε ο πρωθυπουργός που δεν έκρυψε την ικανοποίηση του για τα μέχρι τώρα αποτελέσματα. Η κυβέρνηση κατάφερε μία ελληνοτουρκική κρίση, κάτι που βόλευε τον Ταγίπ Ερντογάν, να την μετατρέψει σε ευρωτουρκικό πρόβλημα, καλώντας όλους να πάρουν θέση για τις απειλές που δέχονται δύο κράτη μέλη της Ε.Ε.
Φοβού τις κυρώσεις
Το ερώτημα πλέον που τίθεται στην περίπτωση που δύο χώρες καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου είναι τι θα γίνει με τις κυρώσεις. Ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε πως, ό,τι και να γίνει, ο κατάλογος με τα μέτρα εναντίον της Τουρκίας θα είναι πάντα στο τραπέζι και θα λειτουργεί ως αποτρεπτικό μέσο προκειμένου να αποφευχθούν οι προκλήσεις από την Άγκυρα. "Η απειλή των κυρώσεων είναι πάρα πολύ σημαντική, και οι κυρώσεις εξακολουθούν να είναι - και θα είναι, θα παραμείνουν μέχρι και τις 24-25 Σεπτεμβρίου αλλά και στη συνέχεια- στο τραπέζι ως μία επιλογή της Ε.Ε." είπε χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Με την τουρκική λίρα να καταρρέει και την οικονομία να βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, το μόνο που δεν θα επιθυμούσε την συγκεκριμένη χρονική στιγμή, θα ήταν οι ευρωπαϊκές κυρώσεις που θα του δημιουργούσαν επιπλέον προβλήματα από τα όσα ήδη αντιμετωπίζει.
Ο ρόλος του Βερολίνου
Αθόρυβα το Βερολίνο όλο αυτό το διάστημα είχε αναλάβει μεσολαβητικό ρόλο, προκειμένου να αποκλιμακωθεί η ένταση στην ανατολική Μεσόγειο. Οι κινήσεις μπορεί να μην έγιναν γνωστές, ωστόσο όλοι οι αξιωματούχοι μιλούσαν για την γερμανική πρωτοβουλία.
Άλλωστε, δεν θα πρέπει να θεωρείται τυχαία η αναφορά του Μάικ Πομπέο λίγες ώρες πριν επισκεφθεί την Λευκωσία, ο οποίος εξήρε τις μεσολαβητικές προσπάθειες του Βερολίνου. "Οι Γερμανοί έχουν κάνει καλή δουλειά στο να προσπαθήσουν διπλωματικά να τους πείσουν να αρχίσουν συνομιλίες για το πώς θα προχωρήσουν. Ελπίζουμε ότι θα υπάρξουν πραγματικές συνομιλίες", είχε πει την Παρασκευή ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης το Σάββατο την ημέρα δηλαδή που έληγε η τουρκική Navtex είχε τηλεφωνική επικοινωνία με την Άνγκελα Μέρκελ, αλλά όπως τόνισε ο ίδιος δεν συζήτησαν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, παρά μόνο τις εξελίξεις στο μεταναστευτικό.
Χτύπημα από τις ΗΠΑ στην Άγκυρα
Οι ΗΠΑ, που δεν κρύβουν την δυσαρέσκεια τους για τις κινήσεις του Ταγίπ Ερντογάν, και βλέποντας τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο εξετάζουν το ενδεχόμενο να αποχωρήσουν από την βάση του Ιντσιρλί και να μεταφέρουν τις δυνάμεις τους πιθανότατα την Κρήτη.
Όπως αναφέρεται στο "Washington Examiner", οι ΗΠΑ βλέπουν το ελληνικό νησί ως εναλλακτική λύση στην τουρκική βάση, εξαιτίας των ενοχλητικών ενεργειών του Ερντογάν. Παράλληλα, τονίζεται πως σε περίπτωση που κάτι συμβεί με την Τουρκία απειλείται η αμερικανική παρουσία εκεί, οπότε αυτός είναι ένας από τους λόγους που αυξάνεται και βελτιώνεται η στρατιωτική συνεργασία με την Ελλάδα.
Η γαλλική "μέγγενη"
Σημαντικό ρόλο στην μέχρι τώρα αναδίπλωση του Ταγίπ Ερντογάν, αποτέλεσε αδιαμφισβήτητα η στάση της Γαλλίας που αποδιοργάνωσε πλήρως την στρατηγική των Τούρκων. Η έμπρακτη στήριξη που παρείχε από την πρώτη στιγμή στην Ελλάδα, αλλά και οι πρωτοβουλίες που πήρε σε διεθνές επίπεδο, άλλαξαν τις ισορροπίες στο εσωτερικό της Ε.Ε, διαμόρφωσαν την στρατηγική της Άνγκελα Μέρκελ και έφεραν σε δύσκολη θέση την Τουρκία, που δεν περίμενε να έχει η χώρα μας τόσο ισχυρές συμμαχίες.
Το γεγονός ότι ο Τούρκος Πρόεδρος έβαλε περισσότερο εναντίον του Εμμανουέλ Μακρόν παρά κατά της Ελλάδας, δείχνει πως η στρατηγική της Άγκυρας είχε βραχυκυκλώσει για τα καλά. Άλλωστε, όλα τα αιτήματα του Ταγίπ Ερντογάν προς το Βερολίνο για την απομάκρυνση της Γαλλίας από την ανατολική Μεσόγειο, έπεσαν στο κενό.
