Με φούρια μπαίνει στο φθινόπωρο η κυβέρνηση, καθώς, μετά την έξοδο από το μνημόνιο, ο χρόνος για τις κάλπες μετράει και επισήμως αντίστροφα, αφού δεν υπάρχει άλλο μεγάλο πολιτικό ορόσημο το οποίο να μεσολαβεί τουλάχιστον έως την πρώτη σίγουρη κάλπη, αυτή των ευρωεκλογών τον ερχόμενο Μάιο.
Καθώς η πύρινη καταστροφή στο Μάτι της Αττικής με την εκατόμβη νεκρών δεν επέτρεψε στην κυβέρνηση να πανηγυρίσει το τέλος των τριών αλλεπάλληλων μνημονίων, προβάλλει επιτακτική η ανάγκη του κυβερνητικού στρατοπέδου να βελτιώσει το κλίμα, ιδιαίτερα στο πεδίο των δημοσκοπήσεων, οι οποίες επί μήνες αποτυπώνουν κατά μέσον όρο μια διαφορά της τάξεως των δέκα μονάδων υπέρ της Νέας Δημοκρατίας.
Σε αυτό το πολιτικό πλαίσιο ο Αλέξης Τσίπρας, κατά την παρουσία του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, θα επιχειρήσει να επιτύχει τους εξής στόχους:
1. Να διαβεβαιώσει την κοινωνία ότι πράγματι έχουμε περάσει στη λεγόμενη «μεταμνημονιακή περίοδο». Για να μπορεί να στοιχειοθετήσει έναν τέτοιο ισχυρισμό, θα πρέπει να εμφανίσει ένα πακέτο μέτρων θετικών για την κοινωνία. Χωρίς πάντως να βάλει σε ρίσκο τις σχέσεις της χώρας και της κυβέρνησης με το ευρωσύστημα, το οποίο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά κάθε κυβερνητική επιλογή και εξαγγελία.
2. Να χτυπήσει φιλικά στον ώμο όσο το δυνατόν περισσότερες και ευρύτερες κοινωνικές ομάδες, οι οποίες έχουν καταβάλει το μεγαλύτερο κόστος κατά την εφαρμογή των μνημονίων και ιδιαίτερα του τρίτου, το οποίο φέρει φαρδιά - πλατιά την υπογραφή του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛΛ.
3. Να επιτύχει μια κατ’ αρχήν συσπείρωση των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ του 2015, ώστε να μειώσει σε κάποιο βαθμό τη δημοσκοπική διαφορά και να δώσει την αίσθηση μιας πολιτικής επανεκκίνησης και της δυνατότητας του κυβερνώντος κόμματος να δώσει στην εκλογική αντιπαράθεση χαρακτήρα «ντέρμπι».
4. Να διατυπώσει ένα εύλογο και κατανοητό εκλογικό δίλημμα, το οποίο θα υψώνει τείχος μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ από τη μια και των Ν.Δ. και ΚΙΝΑΛΛ από την άλλη, ώστε να στηρίξει πάνω του τις προσδοκίες για θετικό εκλογικό αποτέλεσμα.
Κάλεσμα στους «πρώην»
Ένα από τα κρίσιμα μεγέθη όλων των ερευνών πριν από το καλοκαίρι ήταν η εξαιρετικά χαμηλή συσπείρωση των ψηφοφόρων που είχαν επιλέξει ΣΥΡΙΖΑ το 2015: ούτε καν πλησίαζε το 50%, τη στιγμή που η Ν.Δ. είχε κυριολεκτικά πιάσει ταβάνι με ποσοστά κοντά στο 95%. Να σημειωθεί ότι η Ν.Δ. έδειχνε να επωφελείται και από μια σοβαρή μετακίνηση ψηφοφόρων απευθείας από τον ΣΥΡΙΖΑ προς το δικό της δημοσκοπικό «ταμείο».
Στην πραγματικότητα, για να έχει πιθανότητες να κλείσει τη δημοσκοπική διαφορά, το κυβερνών κόμμα θα απευθυνθεί πρωτίστως σε κοινωνικές ομάδες με τις οποίες θεωρεί ότι είτε δεν έχουν διαρραγεί πλήρως οι σχέσεις του είτε ότι η παρουσία τους στην «γκρίζα» δημοσκοπική ζώνη είναι περιστασιακή. Δεδομένου ότι μια μικρή μόνο αύξηση της συσπείρωσης των δικών του ψηφοφόρων μπορεί να αλλάξει την «τάση» των ερευνών και να δημιουργήσει κλίμα αισιοδοξίας, οι κοινωνικές ομάδες αυτού του είδους θα αποτελέσουν τον πρώτο στόχο του πρωθυπουργού.
Ένα άλλο κρίσιμο στοιχείο είναι ότι το πολιτικό κλίμα έως τώρα καθοριζόταν κατά βάσιν από τις μνημονιακές πολιτικές αποφάσεις της κυβέρνησης και το εκλογικό σώμα είχε να κρίνει μόνον αυτές, με συνέπεια οι συμμετέχοντες στις δημοσκοπήσεις να αποτιμούν μόνο δύσκολα μέτρα.
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο στο Μέγαρο Μαξίμου και στην Κουμουνδούρου θεωρούν ότι οι μετεκλογικοί / κυβερνητικοί σχεδιασμοί της Ν.Δ. είναι το στοιχείο που θα πρέπει να αναδεικνύεται παράλληλα και ταυτόχρονα με την αίσθηση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προτίθεται να λειτουργήσει «θεραπευτικά» έναντι των συνεπειών του μνημονίου.
Θεωρούν ότι σε αυτή τη βάση θα μπορεί να δομηθεί ένα πειστικό εκλογικό δίλημμα, το οποίο θα κινητοποιήσει κυρίως όσους ψηφοφόρους του 2015, αλλά και νεότερους, έχουν αντιμετωπίσει με αδιαφορία ή απογοήτευση την κυβερνητική θητεία του ΣΥΡΙΖΑ.
«Δώρο» η πόλωση
Ωστόσο κάθε προσδοκία για δημοσκοπική ανάκαμψη του ΣΥΡΙΖΑ θα παραμείνει μετέωρη αν δεν δημιουργηθεί κλίμα πόλωσης. Ένα χλιαρό δίλημμα, με αντικείμενο τη διαχείριση κάποιων επιμέρους παραμέτρων πολιτικής τα επόμενα χρόνια, θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να πολώσει και να κινητοποιήσει εκλογικά τα κοινωνικά στρώματα που είχαν επενδύσει στον ΣΥΡΙΖΑ και θεωρούν ότι η επένδυσή τους «κάηκε» στο τρίτο μνημόνιο.
Δεδομένου ότι διλήμματα του είδους «παλιό και νέο» είναι μάλλον τετριμμένα, σε κυβέρνηση και κόμμα κρίνεται ως πιο αποτελεσματική μια σκληρή αντιπαράθεση σε ζητήματα «ταυτοτικού» χαρακτήρα. Ως εκ τούτου, εκτός από το μοντέλο διαχείρισης των οικονομικών ζητημάτων της επόμενης περιόδου (εργασιακά, ανάπτυξη, ελάφρυνση βαρών), στο οποίο εκ των πραγμάτων θα δοθεί έμφαση και το σαββατοκύριακο στη ΔΕΘ, θεωρείται κρίσιμης σημασίας η ανάδειξη των διαφορών σε θεσμικά και ιδεολογικά ζητήματα.
Οι επιθέσεις με χαρακτηρισμούς εμφυλιοπολεμικού χαρακτήρα, στις οποίες επιδίδονται συστηματικά κάποια στελέχη της Ν.Δ., θεωρείται ότι προσφέρουν στον ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνηση μια εξαιρετική ευκαιρία να αμφισβητήσουν τον πολιτικό φιλελευθερισμό του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τον οποίο κατ’ επανάληψη έχει αμφισβητήσει ο Αλέξης Τσίπρας απευθυνόμενος κατά πρόσωπο στον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Δεδομένου πάντως και του εξαιρετικά δύσκολου θέματος της συμφωνίας των Πρεσπών για τη λύση των διαφορών με την ΠΓΔΜ, η Θεσσαλονίκη είναι ένα κακοτράχαλο γήπεδο για την κυβέρνηση. Στις δημοσκοπήσεις κατά τα μέσα Σεπτεμβρίου θα πάρουμε μια πρώτη γεύση για τα αποτελέσματα της παρουσίας του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.
