Στις Βρυξέλλες θα μεταβεί την Δευτέρα ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζίας και θα συμμετάσχει, στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο περιθώριο τις επίσκεψης του θα συναντηθεί και με τον Σκοπιανό ομόλογο του Νικολά Ντιμιτρόφ για το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ.
Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ:
Ο Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, θα συμμετάσχει, τη Δευτέρα 28 Μαΐου, στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες.
Η συζήτηση θα επικεντρωθεί στις τελευταίες εξελίξεις σε σχέση με το Ιράν, στο νέο πλαίσιο σχέσεων της Ε.Ε. με τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ) μετά το 2020, καθώς και στην κατάσταση που επικρατεί στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Θα διεξαχθεί, επίσης, συζήτηση σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στη Βενεζουέλα, ενώ, στο πλαίσιο γεύματος εργασίας, θα συζητηθεί το θέμα των εξελίξεων στη Λωρίδα της Γάζας.
Τέλος, στο περιθώριο του Συμβουλίου, θα πραγματοποιηθεί πρόγευμα εργασίας των Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. με τον Υπουργό Εξωτερικών της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, Nikola Dimitrov.
Τα παιχνίδια με το «Ιλιντεν» και το… ενδιαφέρον των ΗΠΑ
Με κύριο μενού τα «σκληρά» θέματα της περιοχής μας, όπως η Τουρκία, οι ενεργειακοί πόροι στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κύπρου, η Ανατολική Μεσόγειος, καθώς και η «ενεργειακή συνεργασία» Ελλάδας-ΗΠΑ, πραγματοποιήθηκαν οι επαφές που είχε στις ΗΠΑ ο υπουργός Εξωτερικών, κ. Νίκος Κοτζιάς, με τους χαρακτηριζόμενους ως «γεράκια», το νέο Αμερικανό υπουργό Εξωτερικν, κ. Μάικ Πομπέο και το νέο επικεφαλής του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, κ. Τζον Μπόλτον.
Ιδιαίτερης σημασίας, που δείχνει τον τρόπο που θέλει να βλέπει η Ουάσιγκτον την Ελλάδα, είναι ότι στην ανακοίνωσή του το State Department έκανε λόγο για «ηγετικό ρόλο» της Ελλάδας στην περιοχή και για «στρατηγικό διάλογο» με τη χώρα μας.
Από την επίσκεψη του Ελληνα υπουργού στις ΗΠΑ δεν θα μπορούσε να λείψει το Σκοπιανό, το οποίο συζητήθηκε με το βοηθό υπουργό Εξωτερικών, κ. Γουές Μίτσελ. Κάτι που επίσης δείχνει ότι τα «καυτά» θέματα για τις ΗΠΑ στην περιοχή μας είναι η Τουρκία και η Μέση Ανατολή. Σύμφωνα με τη δήλωση του κ. Κοτζιά, στο Σκοπιανό «δεν έχουμε καμία πίεση ούτε κανένας προτίθεται να μας πιέσει». Πολύ περισσότερο, «δεν θα δεχόμουν ποτέ να πιεστούμε». Ωστόσο, επισήμανε ότι οι ΗΠΑ «ενδιαφέρονται πάρα πολύ για τη λύση». Κυπριακό και Σκοπιανό, σύμφωνα με πληροφορίες, βρέθηκαν στην ατζέντα της συνάντησης του κ. Κοτζιά με το γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, κ. Αντόνιο Γκουτιέρες, ενώ ακολούθησε η νέα, διήμερη συνάντηση, στη Νέα Υόρκη, του Ελληνα και του Σκοπιανού υπουργών Εξωτερικών, με τον ειδικό διαμεσολαβητή του ΟΗΕ για το πρόβλημα με την πΓΔΜ, κ. Μάθιου Νίμιτς.
Παζάρια…
Μετά την απόρριψη από το μέγαρο Μαξίμου της πρότασης που έκανε στον πρωθυπουργό, κ. Αλέξη Τσίπρα, πριν από μιάμιση εβδομάδα ο Σκοπιανός ομόλογός του, κ. Ζόραν Ζάεφ, για την ονομασία «Republika Ilidenska Makedonija» (Δημοκρατία της Ιλιντεν Μακεδονίας), ο κ. Κοτζιάς προσερχόταν στις συνομιλίες, όπως ο ίδιος είπε, υποστηρίζοντας «την ανάγκη να υιοθετήσουμε μία από τις ονομασίες που έχει προτείνει ο κ. Νίμιτς». Οι προτάσεις είναι οι εξής: Republika Nova Makedonija (Νέα Μακεδονία), Severna Makedonija (Βόρεια Μακεδονία), Vardarska Makedonija (Μακεδονία του Βαρδάρη), Gorna Makedonija (Ανω Μακεδονία) και Makedonija (Skopje) [Μακεδονία (Σκόπια)]. Ολα στα «σλαβομακεδονικά» με λατινική γραφή. Οπως επανέλαβε ο υπουργός, «δεν συμφωνούμε με την 5η πρόταση».
Το ισχυρό «όπλο» της ελληνικής πλευράς ήταν ότι η κυβέρνηση των Σκοπίων είχε στο μεταξύ δεχθεί δημοσίως τη σύνθετη ονομασία erga omnes (χρήση νέου ονόματος στο εσωτερικό τους και διεθνώς) και, κατ’ επέκταση, την αλλαγή του Συντάγματος. Είναι η πρώτη φορά από την έναρξη των διαπραγματεύσεων, εδώ και σχεδόν τέσσερις μήνες, που τα Σκόπια δέχονται κάτι τέτοιο. Από τη μεριά του, ο Σκοπιανός υπουργός Εξωτερικών, κ. Νίκολα Ντιμιτρόφ, προσερχόταν, επιμένοντας, όπως επισήμως δήλωναν την περασμένη εβδομάδα κυβερνητικοί παράγοντες της γείτονος, στον όρο «Republika Ilidenska Makedonija» (στα αγγλικά «Republic of Iliden Macedonia», στα αλβανικά «Republika Ilinditase e Maqedonisë» – διεθνής κωδικός «RIM», από «MK» και «MKD» που είναι σήμερα). Σε αυτό το διπλωματικό «παζάρι», προτείνοντας να «δώσει» erga omnes και συνταγματική αλλαγή, θα ζητούσε ως αντάλλαγμα την παραπάνω ονομασία.
Βαλκανική σαλάτα
Το ασθενές σημείο του, όμως, ήταν ότι την ονομασία αυτή δεν την απέρριψε μόνο η Αθήνα, αλλά σχεδόν σύσσωμη η αντιπολίτευση της πΓΔΜ. Ο δε πρόεδρος της χώρας, κ. Γκιόργκε Ιβάνοφ, γνωστός για την πολιτική συγγένειά του με το παλιό σύστημα του εθνικιστή πρώην πρωθυπουργού, κ. Νίκολα Γκρουέφσκι, έχει κατά καιρούς καταστήσει σαφές ότι είναι κατά της επίλυσης του προβλήματος. Να σημειωθεί πως το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το πρώην κυβερνών VMRΟ, ετάχθη κατηγορηματικά κατά. Ο πρόεδρός του, Χρίστιαν Μίτσκοσκι, κατήγγειλε την κυβέρνηση της γείτονος ότι «θέτει σε κίνδυνο τις εθνικές και κρατικές θέσεις της “Δημοκρατίας της Μακεδονίας”», ότι «η διαπραγμάτευση διεξήχθη με μυστικότητα», και πως «αποδεχτήκαμε αλλαγή του Συντάγματος, με στόχο την αλλαγή του συνταγματικού ονόματος («Δημοκρατία της Μακεδονίας»)». Τόνισε, δε, ότι το VMRO «δεν θα στηρίξει αλλαγή του Συντάγματος».
Ακόμα πιο ενδιαφέρον, όπως αναφέρει ο σκοπιανός φιλοκυβερνητικός Τύπος, είναι ότι η πρόταση απορρίφθηκε από «μία απροσδόκητη ετερόκλητη παρέα, τα εδώ φιλορωσικά σχήματα, την “τουρκική” φράξια εντός του BESA (σ.σ.: μικρό αλβανικό κόμμα) και την εθνικιστική “Συμμαχία για τους Αλβανούς”». Ακρως εντυπωσιακό είναι πως, παρά τη διαφωνία τους, στον κυβερνητικό σχηματισμό (αποτελείται από τους σοσιαλδημοκράτες και το αλβανικό DUI) εντάσσονται με υπουργούς η «πτέρυγα Σκοπίων» του BESA, το επίσης αλβανικό DPA και η «Ενωση των Ρομά» (η πΓΔΜ αποτελείται από μωσαϊκό Σλάβων, Αλβανών, Τούρκων, Βλάχων, Σέρβων, Ρομά, Βόσνιων κ.λπ.). Κάτι που δείχνει ότι εδραιώνει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία του ο κ. Ζάεφ, παρότι δεν διαθέτει τα δυο τρία των βουλευτών για να αλλάξει το Σύνταγμα.
Ακόμα πιο ενδιαφέρον κάνει το πολιτικό σκηνικό της γείτονος η -προ ημερών- καταδίκη του κ. Ν. Γκρούεφσκι σε φυλάκιση δύο ετών για χρηματισμό που αφορά στην προμήθεια πολυτελούς τεθωρακισμένου οχήματος από το Δημόσιο της πΓΔΜ! Ο ίδιος κατηγορείται για τέσσερις ακόμα υποθέσεις. Μεταξύ άλλων, για σκάνδαλο των τηλεφωνικών υποκλοπών, αναθέσεις δημοσίων έργων κ.λπ.
Πάντως, ο αντιπρόεδρος της πΓΔΜ, κ. Μπουγιάρ Οσμάνι, από το αλβανικό κόμμα DUI, στήριξε ανοικτά την «Ilidenska Makedonija», λέγοντας πως αποτελεί τη «μαγική συνταγή». Να σημειωθεί, ωστόσο, πως την ίδια ώρα, στην Αλβανία δεν είναι λίγοι εκείνοι που καλούν τους Αλβανούς των Σκοπίων να μη δεχτούν μια ονομασία που, κατά τους ίδιους, θα δώσει αποκλειστικά «σλαβική σφραγίδα» στην πΓΔΜ. Να σημειωθεί ότι μερίδα των αλβανικών κομμάτων των Σκοπίων θεωρούνται «όργανα» της Τουρκίας, η οποία, παρότι αποφεύγει να εκφράσει ανοικτά τη θέση της, είναι γνωστό ότι ουδέποτε έβλεπε με «συμπάθεια» τον ιστορικό όρο «Ιλιντεν».
Τέλος, την ονομασία που πρότεινε ο κ. Ζάεφ δεν φαίνεται να αντιμετώπισε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό η Σόφια. Ως γνωστόν, εξάλλου, Σκόπια και Σόφια ερίζουν εδώ και δεκαετίες για το ποιος θα έχει το μονοπώλιο του γεγονότος «Ιλιντεν». Χαρακτηριστική είναι η μάλλον «ξινή» δήλωση της υπουργού Εξωτερικών της Βουλγαρίας, κ. Εκατερίνα Ζαχαρίεβα, ότι «το “Ilidenska Makedonija” μου δίνει την εντύπωση ότι αυτοί αναγνωρίζουν ότι έχουμε κοινή ιστορία και κοινό παρελθόν διότι αυτό (σ.σ.: η εξέγερση του Ιλιντεν) αποτελεί πολύ σημαντικό κομμάτι της βουλγαρικής ιστορίας και πολύ σημαντική στιγμή για τη δική τους ιστορία».
Σκοπιανό: Αδιέξοδο στις συνομιλίες της Νέας Υόρκης
