Με όλα τα σενάρια ανοικτά και εν μέσω πολυεπίπεδων πιέσεων, εντός και εκτός συνόρων, η ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται κρίσιμη. Οι διαπραγματεύσεις με τους Θεσμούς κινούνται σε θολό τοπίο, μετά τη «φωτιά» που έβαλε στο σκηνικό, η παρέμβαση Τόμσεν, με το Ταμείο να εμφανίζεται ως να επιχειρεί να... ξαναγράψει το πρόγραμμα, ανεβάζοντας ψηλά τον πήχυ και να θέσει τους όρους του, εάν πρόκειται να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα.
Οι κλυδωνισμοί στις αγορές και η προσφυγική κρίση που πυροδοτεί το μέτωπο στη Συρία, καθιστούν εξαιρετικά ευμετάβλητα και περίπλοκα τα πράγματα στο εσωτερικό της Ευρωζώνης ενώ στα ύψη βρίσκεται το θερμόμετρο και στο εσωτερικό της Ελλάδας. Μέχρι και το βράδυ της Πέμπτης, με την ολοκλήρωση του Eurogroup που έστειλε θετικά μηνύματα προς την Αθήνα, σε μεγάλο βαθμό υπό το βάρος των αρνητικών εξελίξεων στις αγορές, τα τεχνικά κλιμάκια αναμενόταν να πιάσουν δουλειά στην ελληνική πρωτεύουσα την ερχόμενη εβδομάδα και οι επικεφαλής των Θεσμών να επιστρέψουν στην Αθήνα, εντός της τελευταίες εβδομάδας του Φεβρουαρίου. Αυτή τη στιγμή ο σχεδιασμός χωρίς να έχει ανατραπεί, μένει να επιβεβαιωθεί στην πράξη, αφού το διπλό μήνυμα Τόμσεν προς Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με ορισμένους ευθυγραμμισμένο και με το σκεπτικό του Β. Σόιμπλε, δημιούργησε εκ των πραγμάτων νέα δεδομένα.
Ο κ. Τόμσεν ξεκαθάρισε πως θα πρέπει να ληφθούν μέτρα 4% - 5% του ΑΕΠ ώστε να επιτευχθεί ο μεσοπρόθεσμος στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, περικόπτοντας και συντάξεις. Εκτίμησε πως οι όποιες περικοπές θα μπορούσαν να γίνουν ηπιότερες εάν χαλάρωναν οι στόχοι για τα πλεονάσματα, κάτι που με τη σειρά του θα έχει ως προϋπόθεση μια πιο γενναία αναδιάρθρωση χρέους από την πλευρά των Ευρωπαίων. Σύμφωνα με το Ταμείο και αυτό θα είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη διαδικασία, αλλά θα πρέπει να βρεθεί αναγκαστικά ένας συμβιβασμός που θα λαμβάνει υπόψη τους πολιτικούς περιορισμούς στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία όπως, ορθά, παρατηρεί απέχει ακόμη από το να γίνει μια πολιτική ένωση.
Το όποιο θετικό κλίμα στο Eurogroup της Πέμπτης «χάλασαν» οι δηλώσεις του Π. Τόμσεν
Το Ταμείο, δηλώνει έτοιμο να συνεργαστεί και με τις δύο πλευρές, ξεκαθαρίζοντας όμως πως τα νούμερα πρέπει να βγαίνουν και πως δεν είναι ιδανική λύση να στηριχθεί το νέο ελληνικό πρόγραμμα σε αισιόδοξες προβλέψεις, αφού θεωρεί πως κάτι τέτοιο θα έφερνε μοιραία στο προσκήνιο, πάλι, το φόβο ενός Grexit. Από την πλευρά του χθες ο Β. Σόιμπλε χαρακτήρισε την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, το κύριο σημείο - τροχοπέδη στις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα, υποστηρίζοντας πως «το σύστημα των συντάξεων πρέπει να γίνει βιώσιμο».
Η μάχη των ισορροπιων
Όπως εκτιμούν έμπειρα τραπεζικά στελέχη η παρέμβαση του Δανού αντανακλά τη σύγκρουση πολιτικών και συμφερόντων εντός του ευρωπαϊκού στρατοπέδου των Θεσμών, ενώ ορισμένοι εκτιμούν πως το Ταμείο, θέλει να «ξαναγράψει» το ελληνικό πρόγραμμα και να το θέσει σε νέα, πιο βιώσιμη φάση, εάν πρόκειται να συμμετάσχει, επιχειρώντας παρεμβάσεις σε δύο «μέτωπα»:
Το ΔΝΤ θέλει νέο, τέταρτο Μνημόνιο! - Τι ζητούν οι δανειστές
Το δημοσιονομικό, φέρνοντας στο προσκήνιο, το «αγκάθι» των περικοπών στις συντάξεις και το χρέος. Εκεί, φαίνεται να αφήνει μεν πίσω το «κούρεμα», αλλά τάσσεται υπέρ λύσης που θα κοστίσει κάτι στις ευρωπαϊκές χώρες, πολλές εκ των οποίων θα ήθελαν να μη «δώσουν ούτε σεντ», ζητώντας λύση που θα διασφαλίσει ένα μακροπρόθεσμο καθαρό ορίζοντα με επέκταση λήξεων και «κλείδωμα» επιτοκίων σε σταθερά επίπεδα για μεγάλα διαστήματα.
Από την πλευρά της η Κομισιόν επιχειρεί να διατηρήσει ισορροπίες και υποστηρίζει πως απαιτούνται μεν σκληρά μέτρα και επώδυνες αποφάσεις, πρέπει όμως να ληφθούν υπόψη και κάποιες θετικές εξελίξεις στην Ελλάδα, κυρίως η αντοχή της οικονομίας και τα καλύτερα, του αναμενόμενου έσοδα, ενώ εκτιμά πως τα δημοσιονομικά μέτρα σαφώς περιλαμβάνουν το Ασφαλιστικό, αλλά πρέπει να επεκταθούν και σε άλλους τομείς, όπως θα μπορούσαν να είναι οι αμυντικές δαπάνες. Η εκπρόσωπός της δήλωνε χθες πως οι ευρωπαϊκοί θεσμοί δεν ζητούν τίποτα περισσότερο από την εφαρμογή του μνημονίου που συμφωνήθηκε τον Αύγουστο. Κληθείσα δε να σχολιάσει το άρθρο του Π. Τόμσεν ανέφερε πως «οι ευρωπαϊκοί θεσμοί εργάζονται ακόμη πάνω σε ένα πακέτο μέτρων για να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι που έχουν συμφωνηθεί στο μνημόνιο. Η Ελλάδα πρέπει να υιοθετήσει ένα πολύ σημαντικό πακέτο μέτρων για να ικανοποιήσει αυτούς τους στόχους. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θεωρούν ότι αυτό που πρέπει να κάνει η Ελλάδα είναι αυτό που συμφωνήθηκε στο μνημόνιο τον Αύγουστο».
Κυβερνητικοί κύκλοι υποστήριζαν πως ο κ. Τόμσεν ζητά ουσιαστικά την εφαρμογή διαφορετικού προγράμματος από το συμφωνημένο και ότι οι θέσεις που διατυπώνονται στο εν λόγω άρθρο, απέχουν ριζικά από τα όσα έχουν συμφωνηθεί ανάμεσα στην Ελλάδα και τους Θεσμούς. Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους η κυβέρνηση θεωρεί πως αποδέκτης των θέσεων του κ. Τόμσεν δεν είναι η ίδια αλλά οι υπόλοιποι θεσμοί, που ήδη εκφράζουν την αντίθεσή τους και υπογραμμίζει πως η ελληνική πλευρά συνεχίζει την κατά γράμμα υλοποίηση όσων έχουν συμφωνηθεί ανάμεσα στα δύο μέρη και μόνο αυτών.
Αν υπάρξει αδιέξοδο
Περικοπές στις... υψηλές συντάξεις
«Ανοικτό» παραμένει στη διαπραγμάτευση με τους Θεσμούς το ενδεχόμενο περικοπών στις υψηλές συντάξεις, αν υπάρξει αδιέξοδο και δεν «βγει» ο λογαριασμός για τη περιστολή της συνταξιοδοτικής δαπάνης συνυπολογίζοντας τις εκατοντάδες χιλιάδες που εκκρεμούν. Μολονότι τα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη δηλώνουν ότι παραμένει η «κόκκινη γραμμή» για την αποφυγή νέων μειώσεων στις κύριες συντάξεις, δεν αποκλείουν να γίνουν κάποιες προσαρμογές είτε μέσω του προβλεπόμενου επανϋπολογισμού, με βάση τους νέους ενιαίους κανόνες, είτε ενός «έντιμου συμβιβασμού» που, όμως, θα προστατεύει τις χαμηλές και μεσαίες συντάξεις. Σε αυτή την περίπτωση μειώσεις θα προκύψουν: Στις υψηλές επικουρικές συντάξεις (άνω των 150 ή 170 ευρώ τον μήνα) αν οι Θεσμοί απορρίψουν, έστω και μερικώς, την αύξηση κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα των ασφαλιστικών εισφορών που προβλέπει ως «ισοδύναμο» το σχέδιο του νέου Ασφαλιστικού. Οι μειώσεις, ανάλογα με τα σενάρια που έχουν εξεταστεί, κυμαίνονται από 2% έως 30%.
Στις καταβαλλόμενες πολλαπλές συντάξεις που ξεπερνούν τα 2.000 ευρώ ή 2.300 ευρώ. Το σχέδιο του υπουργείου Εργασίας έχει ορίσει τα 2.304 ευρώ (αντί των 2.774 ευρώ) ως πλαφόν ανώτατης κύριας σύνταξης και τα 3.072 για τις πολλαπλές συντάξεις. Να σημειωθεί ότι δεδομένες θεωρούνται οι μειώσεις σε όλες τις νέες συντάξεις (κύριες και επικουρικές), στα καταβαλλόμενα μερίσματα του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (έως 30%) και στα εφάπαξ (έως 20%).
