Τουρκική εισβολή στην Κύπρο, μαρτυρία: Με έσωσε η ευχή της μάνας

Τουρκική εισβολή στην Κύπρο, μαρτυρία: Με έσωσε η ευχή της μάνας

Για το 1974 έχουμε ακούσει δεκάδες φρικτές ιστορίες με περιστατικά βίας που ξεπερνούν τα όρια της φαντασίας. Ο Αττίλας έσπειρε το φόβο και το θάνατο σε εκατοντάδες αμάχους.

Φρικαλεότητες που σε κάνουν να σκεφτείς αν πράγματι αυτό είναι το ανθρώπινο γένος αφού οι ίδιες ιστορίες ακούγονται για δεκάδες άλλους πολέμους…

Το 1974 αποτέλεσε μια τομή στην ιστορία του Κυπριακού Ελληνισμού. Μιαν τομή στη φρίκη των προσφύγων και των δολοφονηθέντων αμάχων.

Σήμερα, λοιπόν, σας επαναφέρουμε την ιστορία του συγχωρεμένου Δημήτρη Κοζάκου όπως μας την αφηγήθηκε ο ίδιος.

Η ζωή του Δημήτρη Κοζάκου, από τον Καραβά της επαρχίας Κερύνειας και οι στιγμές που πέρασε στην εισβολή των Τούρκων το 1974 ξεπερνούν κάθε ανθρώπινη φαντασία.

«Η οικογένεια μου στον όμορφο Καραβά περνούσε πριν το 1974 υπέροχα. Ο πατέρας μου Κώστας διατηρούσε εστιατόριο, αλλά ήταν και εργολάβος , ενώ η μητέρα μου Δέσποινα εργαζόταν μαζί του για να συντηρήσει την πολυμελή οικογένεια μας, που αποτελείται από επτά κορίτσια και δυο αγόρια . Εγώ δούλευα ως ασφαλιστής. Είχαμε τα περβόλια μας τους κήπους μας και στο πανέμορφο τοπίο της Λάμπουσας η ζωή ξετυλιγόταν ιδανικά».

Τα πρώτα σημάδια

«Ο κόσμος στον Καραβά και την Κερύνεια δεν είχε επηρεασθεί από τη διχόνοια των Μακαριακών και Γριβικών . Ακούγαμε για εκρήξεις βομβών σε αστυνομικούς σταθμούς για ανταλλαγές πυροβολισμών σε άλλες πόλεις , αλλά εμείς ζούσαμε στο δικό μας κόσμο, της ευημερίας . Δυστυχώς όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων …».

Οι Τουρκοκύπριοι κτίστες που εργάζονταν με τους ελληνοκυπρίους προειδοποιούσαν  προ καιρού ότι θα γίνει εισβολή και θα καταλάβουν την Κερύνεια. Ποιος όμως τους πίστευε; Από τις αρχές του Ιούλη φρόντισαν χωρίς να ξαναδώσουν σημεία ζωής, να εξαφανισθούν.

Η βίαιη ανατροπή και ο τρόμος

«Δευτέρα 15 Ιουλίου. Στο ραδιόφωνο ακούγεται το τραγούδι του Νταλάρα το πουκάμισο το θαλασσί. Ο Δημήτρης ξεκινάει για την Κερύνεια να φέρει τον πατέρα του από την πόλη όπου πήγε να ψωνίσει, για τις ανάγκες του εστιατορίου».

 Ο κ. Κώστας (πατέρας του αείμνηστου Δημήτρη) ήταν θλιμμένος και μονολογούσε: « Θα γίνει πόλεμος γιέ μου. Θα καταστραφούμε».

Το πρώτο σημάδι της καταστροφής όμως ήταν στο σπίτι τους το ίδιο βράδυ. Άκουσαν κάποιον να φωνάζει .

Βγήκαν έξω και είδαν στο μισοσκόταδο κάποιο άντρα, ρακένδυτο να ζητάει φαγητό και κάποιο δωμάτιο για να μείνει. «Η φωνή του παράξενη, βραχνή και κάπως ακαταλαβίστικη».

Του παραχώρησαν δωμάτιο, φαγητό. Το πρωί είχε εξαφανισθεί με τον ίδιο μυστηριώδη τρόπο που ήρθε μέσα στη νύκτα. Το πλέον σίγουρο, λέει, ήταν Τούρκος αξιωματικός-προπομπός των εισβολέων.

« Είχαμε την κουφή στο κόρφο μας» λέει ο Δημήτρης. «Την επομένη 16 Ιουλίου κανένας δεν πήγε δουλειά , αφού κηρύχτηκε στρατιωτικός νόμος. Τα προμηνύματα πλήθαιναν. Η φωτιά που κατέκαψε μεγάλες εκτάσεις στο Πενταδάκτυλο ήταν κι αυτή έργο των Τούρκων πρακτόρων για να βρουν ευκολότερα τον προσανατολισμό τους οι αποβατικές δυνάμεις. Οι ξένοι τουρίστες ειδοποιήθηκαν και έφυγαν , διακόπτοντας τις διακοπές τους. Συγγενείς από το εξωτερικό τηλεφωνούσαν πανικόβλητοι αναφέροντας ότι τα πλοία των Τούρκων στο λιμάνι της Μερσίνας είναι έτοιμα για απόβαση».

Ήδη άρχισε να νυκτώνει…

Ο Δημήτρης παίρνει το παιδί και τους γονείς του στη Λάπηθο, στο γιατρό τον Παρασκευαίδη, χωρίς να συμβεί οτιδήποτε.

Στην επιστροφή, υπήρχαν καμιά 50αριά άτομα συγκεντρωμένα και τον προέτρεψαν να πάνε όλοι μαζί στο στρατόπεδο της Αχεροποιήτου να πάρουν όπλα γιατί θα γινόταν εισβολή των Τούρκων.

Ο Διοικητής του πυροβολικού όμως τους περιγελούσε. « Ποια εισβολή λέτε ρε παιδιά. Άσκηση κάνουν.» Βγάλε τα πυροβόλα στο χώρο διασποράς να είναι έτοιμα τον παρακαλούν οι Καραβιώτες.

 « Φύγετε απ’ εδώ» τους φώναξε… Μετανιώσαμε λέει με απολογητικό ύφος ο Κοζάκος. Θα έπρεπε να τον σκοτώσουμε και όλα μπορεί σήμερα να ήταν διαφορετικά.

Ξημέρωσε η 20η Ιουλίου.

«Το βουητό των αεροπλάνων ακόμη το ακούω μέχρι και σήμερα.» Βγήκε στην ταράτσα και πλέον έβλεπε καθαρά τα τουρκικά πλοία.  Χαμός πρωτόγνωρος για όλους. Εκρήξεις βομβών. Φωτιές. Κακό μεγάλο. Δεν ήξερε κανένας τι συμβαίνει.

Στο δρόμο τα πυροβόλα του στρατοπέδου της Αχεροποιήτου ,δέχονται βομβαρδισμό, αφού ο διοικητής «άργησε» να καταλάβει ότι γίνεται πόλεμος. Εκτός από 2-3 πυροβόλα τα υπόλοιπα καταστράφηκαν.

Κι ενώ γινόταν χαμός το ραδιόφωνο  μετέδιδε την προσευχή , την πρωινή γυμναστική. Η Κερύνεια καιγόταν. Ξεκίνησε για τον Καραβά ο Δημήτρης για να δει τι γίνεται. Στο δρόμο όμως  πήρε την πρώτη γεύση του θανάτου. Αεροπλάνο σε χαμηλή πτήση μυδραλιοβόλησε το  αυτοκίνητο.

Πετάχτηκε κάτω και φοβισμένος έτρεξε να κρυφτεί στο σπίτι του ξαδέλφου του Παντελή Γεμέττα. Μετά από παρέλευση λίγων λεπτών, και αφού επικράτησε ησυχία, πετάχτηκε έξω , πήρε τ’ αυτοκίνητο  και πήγε στο σπίτι του.

Μπαίνοντας στο σπίτι αντίκρισε καταστροφές. Φώναξε την μάνα και τον πατέρα αλλά δεν πήρε απάντηση.

« Η ζέστη του κυπριακού καλοκαιριού άρχισε να μας καταβάλει. Δεν είχαμε ούτε μια μπουκάλα νερό.» Μαζί με τον Χαράλαμπο Καουλλή βγαίνει ο Δημήτρης για να βρουν νερό. Μπροστά τους δυο στρατιώτες. « Που πάτε. Ελάτε μαζί μας» . «Όχι θα πάμε στην μονάδα μας. Ο Διοικητής θα μας σκοτώσει». Τα δυο αυτά παιδιά είναι ακόμη αγνοούμενοι.

Στην επιστροφή βλέπουν ελικόπτερα. « Είναι ελληνικά» φωνάζει με προσδοκία ο Καουλλής. « Όχι είναι Τούρκικα . Γρήγορα να φύγουμε από το γεφύρι γιατί θα κτυπήσουν».

Η κυρία Δέσποινα ήταν τραυματισμένη  και δεν μπορούσε να κινηθεί γρήγορα. Οι αδελφές του Δημήτρη πήραν την απόφαση. Θα πάμε πιο γρήγορα προς τον Καραβά μαζί με τους άλλους συγχωριανούς. Προτού ξεκινήσουν ο Δημήτρης και ο Καουλλής βγαίνουν σε παρακείμενο ύψωμα για να δουν τι συμβαίνει.

Στο μέσο του θανάτου

 Τα επιβατηγά έφθασαν και κατέβαζαν σε βάρκες τους εισβολείς. «Oι Τούρκοι κατέβαιναν ανενόχλητοι και κάθονταν στην άμμο τετράδες.  Μας έπιασαν. Πάμε να φύγουμε». Επιστρέφοντας εκεί που άφησαν τους γονείς του Δημήτρη βρήκαν μαζί τους την οικογένεια του Χρήστου Δράκου(γυναίκα, παιδιά ηλικίας 6 και 8 χρονών) από τον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας.

Ο Καουλλής έψαξε τις κόρες του και την γυναίκα του. « Προχώρησαν μπροστά. Πήγαινε κι εσύ να βρεις τις αδελφές σου Δημήτρη». Η προτροπή της μάνας ήταν σωτήρια. Βγαίνοντας προς τον δρόμο που οδηγεί στο χωριό Φτέρυχα άρχισε να καλεί τις αδελφές του : « Ευγενία- Αντρούλλα».

Δεν έπαιρνε όμως καμιά απάντηση. Και ξαφνικά ακούστηκε καταιγισμός πυροβολισμών από απέναντι (όχι από την πλευρά της θάλασσας) δείγμα ότι οι Τούρκοι είχαν κατέβει από τις προηγούμενες μέρες.

Όπως φάνηκε και από άλλες περιπτώσεις όπως ο σφαγιασμός αγρότη στο Πικρό Νερό, κομάντος ήταν στην Κερύνεια από τις προηγούμενες μέρες , για να μην πούμε και βδομάδες.

Τρέχοντας κρύφτηκε σε κάποιο θάμνο (σιοινιά) με τις αδελφές του να βρίσκονται κάπου στα δεξιά και  τους γονείς του αριστερά. Βρισκόταν ανάμεσα στη μοιρασμένη οικογένεια του και τον θάνατο να καραδοκεί. «Σε 15-20 λεπτά αρκετοί Καραβιώτες ανάμεσα τους και οι αδελφές μου με τα χέρια υψωμένα και οι Τούρκοι να βρίσκονται τριγύρω».

Οι σωτήρες- ξαδέλφια από την Τουρκία.

Πρόγονοι του Δημήτρη το 1914  για βιοποριστικούς λόγους είχαν πάει στην Τουρκία για να δουλέψουν. Τα παιδιά τους μεγάλωσαν στην Τουρκία αλλά πάντα είχαν μέσα τους την Κύπρο και το Καραβά. Έγιναν αξιωματικοί του στρατού.

Και η τραγικότητα της μοίρας τους έστειλε το 1974 να καταλάβουν το χωριό των παππούδων και του πατέρα τους για το οποίο τους μιλούσαν καθημερινά. Τα δυο αδέλφια από την Τουρκία βοήθησαν πολλούς ελληνοκυπρίους άμαχους να διαφύγουν στις ελεύθερες περιοχές. Ανάμεσα τους και οι ξαδέλφες τους.

Οι δύο νεαροί αξιωματικοί με κίνδυνο της ζωής τους, προστάτευσαν αρκετούς ελληνοκύπριους εγκλωβισμένους.

Όπως περιγράφει και ο Δημήτρης Κοζάκος μέσα από το βιβλίο του « Αγνοούμενοι της ελπίδας» τα δυο ξαδέλφια του ήταν πραγματικοί ήρωες, γι’ αρκετούς Κερυνειώτες. Μάλιστα ο ένας εκ των δυο σε επιχείρηση των εισβολέων προτίμησε να σκοτώσει κάποιο Τούρκο για να γλιτώσει Ελληνοκύπριους στρατιώτες, τους οποίους ετοιμαζόταν να κτυπήσει πισώπλατα.

«Ο ένας εκ των δύο Τούρκων αδελφών σκοτώθηκε από πυρά δικών του. Ποιοι ήταν όμως τελικά οι δικοί του»;

Όσο για τον άλλο αδελφό οι Τούρκοι αξιωματικοί πήραν τις πληροφορίες τους και τον χρησιμοποίησαν για την μεταφορά των αιχμαλώτων-ελληνοκυπρίων από τις ακτές της Κερύνειας στα μεγάλα επιβατηγά πλοία που τους μετέφεραν στις φυλακές των Αδάνων . «Μάλλον σκοτώθηκε κι αυτός»…

Η σφαγή των γονιών του Δημήτρη

Ο Δημήτρης είδε τις αδελφές του έστω και αιχμάλωτες.  Δίπλα του διαδραματιζόταν, όμως, άλλη μια τραγική ιστορία.

Έφυγαν οι Τούρκοι από την περιοχή. Ξέφυγε από το πρόχειρο καταφύγιο του και ανηφόρισε προς την περιοχή προφήτη Ηλία. Εκεί κατάφυγε σε στρατόπεδο της περιοχής, ρακένδυτος και μισολιπόθυμος.

Οι Τούρκοι όμως προέλαυναν και σε περίοδο εκεχειρίας. Αναγκάσθηκαν όλοι να προχωρήσουν σε αναδίπλωση προς την περιοχή του χωριού Βασίλεια. Ήθελε να μάθει για τους δικούς του.

Μαζί με άλλους συγχωριανούς τράβηξαν προς το Καραβά για να μάθουν για τους δικούς τους. Στο δρόμο βρήκαν αρκετούς που έφευγαν και τους απέτρεπαν να πάνε στο Καραβά γιατί η περιοχή ήταν γεμάτη Τούρκους. Συνέχισαν όμως το δρόμο τους και έφτασαν στο χωριό Σκυλλούρα.

Σε κάποια στιγμή εμφανίζεται ένα φορτηγό γεμάτο ανθρώπους. Μέσα ήταν συγχωριανοί μου που μόλις τον αντίκρισαν έμειναν έκπληκτοι. « Μα είσαι ζωντανός;» του φωνάζουν  « Έπαθαν τίποτε οι δικοί μου;» .

« Είναι σκοτωμένοι όλοι οι δικοί σου» . Παγωμάρα. Μα αφού τις αδελφές του τις είδε και ήταν ζωντανές. «Μπορεί και να έγινε κάποιο λάθος. Να μην έμαθαν σωστά». Την αλήθεια θα την μάθει αργότερα μέσα από κατάθεση που έδωσε στην αστυνομία , ο Χρήστος Δράκος που ήταν μαζί με τους γονείς του .

«Κάθισαν να πιούν νερό στο ποταμό και εμφανίσθηκαν Τούρκοι. Φτάνοντας στο ξέφωτο ο ένας από τους δυο γιους του Δράκου, προσπάθησε  να τρέξει για να φύγει. Οι Τούρκοι πυροβόλησαν το μικρό. Τότε όρμησαν η μάνα και ο άλλος γιος πάνω στο δολοφόνο του μικρού. Τους σκότωσαν και τους δυο».

 «Ο πατέρας μου προσπάθησε να τους σταματήσει και τον σκότωσαν κι αυτόν. Η μάνα μου φώναζε γιατί σκότωσαν τον άντρα της και την πυροβόλησαν κι αυτή…». «Ο Δράκος γλίτωσε από την επέμβαση άλλου Τούρκου αξιωματικού».

«Εμένα με έσωσε η ευχή της μάνας μου.»

*Εις μνήμη του Δημήτρη Κοζάκου που ανέφερε όλα αυτά τα γεγονότα στο δημοσιογράφο Στέλιο Ξιουρή.

Αττίλας 1974 - Ο βιασμός της Κύπρου

offsite
 

Ακολουθήστε το Madata.GR στο Google News Madata.GR in Google News

Δείτε ακόμα