Η απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει τον καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας του 6ου αιώνα στην Κωνσταντινούπολη από μουσείο σε τζαμί έχει προκαλέσει διαμάχη σε όλο τον κόσμο, με τους επικριτές της να αναφέρουν ότι ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χρησιμοποιεί διαφορετική ρητορική για το θέμα, ανάλογα με το κοινό του.
Το Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO χτίστηκε αρχικά ως ορθόδοξος χριστιανικός καθεδρικός ναός πριν μετατραπεί σε τζαμί μετά την οθωμανική κατάκτηση της πόλης το 1453.
Το 1934, ο ιδρυτής του σύγχρονου τουρκικού κράτους Κεμάλ Ατατούρκ μετέτρεψε το εμβληματικό κτίριο σε μουσείο ως μέρος της προσπάθειάς του για εκκοσμίκευση, αλλά την Παρασκευή ο Ερντογάν ανακήρυξε την Αγία Σοφία ως τζαμί, αφού ένα δικαστήριο ακύρωσε την απόφαση του Ατατούρκ.
Η κίνηση αυτή έκτοτε πυροδότησε διαμάχη, με μια σειρά από φωνές εντός και εκτός Τουρκίας να επικρίνουν τον Ερντογάν, με τον Τούρκο Πρόεδρο να βρίσκει υποστηρικτές κυρίως στους κόλπους της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Spot the difference.
— Jenan Moussa (@jenanmoussa) July 11, 2020
Erdogan in English: Hagia Sophia's doors will be, as is the case with all our mosques, wide open to all, whether they be foreign or local, Muslim or non-Muslim.
Erdogan in Arabic: Revival of Hagia Sophia is a sign towards return of freedom to AlAqsa mosque. pic.twitter.com/6Niid8fP8J
Επικρίσεις εναντίον του Ερντογάν για διγλωσσία
Ο Πρόεδρος Ερντογάν δέχεται έντονη κριτική γιατί διατυπώνει εκ διαμέτρου αντίθετα επιχειρήματα για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί στις αγγλόφωνες και τις αραβόφωνες ανακοινώσεις του.
Όπως αναφέρει το Alarabiya, το γραφείο του προέδρου δημοσίευσε δύο υπογεγραμμένες επιστολές με τη διακήρυξη για την Αγία Σοφία, αλλά οι παρατηρητές σημείωσαν γρήγορα ότι το αγγλικό περιεχόμενο δεν ταιριάζει με τα αραβικά.
Ενώ το κείμενο στα Αγγλικά ήταν πολύ πιο «συμφιλιωτικό» και κάνει λόγο για την «κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας», το κείμενο στα Αραβικά αραβικό περιεχόμενο χαρακτήρισε την κίνηση ως «εκπλήρωση της υπόσχεσης του Σουλτάνου Μωάμεθ Β΄» και αναφέρει ότι «Η αναβίωση της Αγίας Σοφίας (σσ ως τζαμί) είναι ένα μήνυμα για την επιστροφή της ελευθερίας στο τζαμί al-Aqsa », τον ισλαμικό ιερός χώρο στην Ιερουσαλήμ.
Two Completely Contradictory Messages
— جهينه ع. آل علي (@JuhainaAlAli) July 11, 2020
As #Erdogan uses phrases such as 'open to all' and 'shared heritage of humanity' in English
In Arabic it reads as a romanticised Sultan-like speech appealing to a certain "fan base" to trigger extremist ideology and action pic.twitter.com/nLgjZMrHKK
Στο Twitter, οι σχολιαστές επεσήμαναν ότι ο Ερντογάν πιθανότατα προσπαθούσε να απευθυνθεί στον σκληρό του πυρήνα στα Αραβικά, παρουσιάζοντας έναν πιο συμφιλιωτικό τόνο στα Αγγλικά.
«Δύο πλήρως αντιφατικά μηνύματα. Καθώς το #Erdogan χρησιμοποιεί φράσεις όπως «ανοιχτή σε όλους» και «κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας» στα Αγγλικά, στα αραβικά διαβάζεται ως ιδεαλιστική ομιλία ενός Σουλτάνου που απευθύνεται σε μια συγκεκριμένη «βάση θαυμαστών» για να προκαλέσει εξτρεμιστική ιδεολογία και δράση», ανέφερε στο Twitter η Juhaina Al Ali του London School of Economics.