Το παρασκήνιο του Eurogroup: Η ένταση, οι αναπάντητες κλήσεις και ο… Ζορμπάς

Έντονο είναι το παρασκήνιο της συνεδρίασης του Eurogroup για την Ελλάδα το οποίο κατέληξε σε συμφωνία για αξιολόγηση, δόση και χρέος.

Από την 11ωρη συνεδρίαση δεν έλειψαν οι εντάσεις μεταξύ των αξιωματούχων ενώ τα προσχέδια των κειμένων της συμφωνίας άλλαζαν συνεχώς.

Η συνεδρίαση διακόπηκε δύο φορές για κατ’ ιδίαν διαβουλεύσεις, καθώς υπήρχαν έντονες διαφωνίες κυρίως μεταξύ του επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και του διευθυντή του ΔΝΤ για την Ευρώπη, Πολ Τόμσεν.

Στο δεύτερο διάλειμμα ο Πολ Τόμσεν αποχώρησε προκειμένου να ενημερώσει για την πορεία των διαπραγματεύσεων. Σύμφωνα με το"Έθνος" που επικαλείται πηγή κοντά στη διαδικασία, την Λαγκάρντ έψαχναν και οι Ευρωπαίοι. Ενώ το τηλέφωνό της φαινόταν να χτυπάει, εκείνη δεν απαντούσε. Για λίγη ώρα, το σχήμα ''πάγωσε'' γιατί θεωρήθηκε ότι η διευθύντρια του ΔΝΤ δεν επιθυμούσε να απαντήσει. Τελικά, ήταν σε πτήση από το Καζακστάν. Όταν εντοπίστηκε στο τηλέφωνο άναψε το «πράσινο» φως για πολιτική συμφωνία, κάμπτοντας τη σκληρή στάση του Πολ Τόμσεν.

Κατά τη διάρκεια της «βαριάς» συνεδρίασης, κάποια στιγμή όλοι χαλάρωσαν έστω και για λίγο. Ήταν την ώρα που οι συμμετέχοντες συζητούσαν για τα μέτρα τριών σταδίων προς την αντιμετώπιση του χρέους. Την ώρα που όλοι ήταν απορροφημένοι στη συζήτηση άκουσαν από το τάμπλετ του εκπροσώπου του Πιερ την έναρξη του.. Ζορμπά!

Πάντως η συνεδρίαση ήταν για γερά νεύρα καθώς οι Ευρωπαίοι ήθελαν να κλείσει οπωσδήποτε η συμφωνία για να αφήσουν πίσω τους την ελληνική κρίση καθώς πλησιάζει το δημοψήφισμα στη Βρετανία.

Σύμφωνα με "Τα Νέα" δεν δίστασαν ακόμη και να θέσουν ακόμη και θέμα ανάκλησης της δέσμευσης του Πρωθυπουργού για τη δημιουργία ενός Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, προκαλώντας έντονη αμηχανία στην ελληνική αντιπροσωπεία.

Το Ταμείο υποτίθεται ότι θα κάλυπτε την τρύπα των 70 εκατ. ευρώ του ΕΚΑΣ και άλλους σκοπούς, αξιοποιώντας πόρους από την υπέρβαση του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2015. Ωστόσο, οι δανειστές είχαν υπολογίσει το σχετικό ποσόν στο δημοσιονομικό τους σενάριο και ενοχλήθηκαν από την πρωτοβουλία.

Τελικά, σύμφωνα με τις πληροφορίες, η ελληνική πλευρά επισήμανε ότι προς το παρόν πρόκειται απλώς για μια εξαγγελία που δεν έχει καν νομοθετηθεί, οτι δεν θα ήταν καλό για τον πρωθυπουργό να την πάρει πίσω και το θέμα έμεινε εκεί.

Οι κερδιμένοι και οι χαμένοι από τη συμφωνία

Περιγράφοντας κανείς το αποτέλεσμα της συνόδου θα μπορούσε να σημειώσει ότι πρόκειται για μια συμφωνία που περιλαμβάνει μεν ένα σκληρό πακέτο μέτρων, αλλά και μία δόση σχεδόν διπλάσια από εκείνη που αναμενόταν ένα μήνα πριν, καθώς αγγίζει τα 10,3 δις ευρώ.

Παράλληλα, ενώ περιλαμβάνεται στη συμφωνία ένα σχέδιο για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, ταυτόχρονα η εκταμίευση της δόσης συνδέεται και με πρόσθετες υποχρεώσεις.

Τι πήρε και τι έχασε η Ελλάδα

Ο Έλληνας Υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, έκανε λόγο για "ιστορική στιγμή για την Ελλάδα", η οποία θα αποτελέσει την αρχή εξόδου της χώρας από το φαύλο κύκλο της οικονομικής ύφεσης".

Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, σημείωσε ότι το σημαντικότερο είναι ότι αποκαθίσταται πλήρως η σταθερότητα, φεύγει η αβεβαιότητα, τελειώνει όλη αυτή η συζήτηση για το εάν η Ελλάδα μπορεί να καταφέρει να παραμείνει στον ισχυρό πυρήνα της Ευρώπης.

Πέραν του ότι η ελληνική οικονομία έχει να περιμένει μια μεγάλη δόση ύψους 10,3 δις ευρώ, ουσιαστικά δίνονται για τα ληξιπρόθεσμα χρέη του δημοσίου 3,5 δισ. ευρώ, περίπου 700 εκατ. ευρώ το μήνα μέχρι και τον Οκτώβριο του 2016. Δηλαδή 5 μήνες Χ 700 εκατ. =3,5 δισ. ευρώ θα 'πέσουν' στην αγορά.

Επιπλέον, θα πραγματοποιηθεί μια πρόσθετη εκταμίευση για τις ανάγκες εξυπηρέτησης του χρέους, υπό την αίρεση ότι θα εκπληρωθούν προαπαιτούμενα που σχετίζονται με τις ιδιωτικοποιήσεις, συμπεριλαμβανομένου του νέου Ταμείου Αποκρατικοποίησεων, τις διοικήσεις των τραπεζών, την ανεξάρτητη αρχή δημοσίων εσόδων και τον τομέα της ενέργειας.

Η ρευστότητα αναμένεται σταδιακά να αποκατασταθεί, ενώ σύντομα προβλέπεται και επαναφορά του waiver που θα μειώσει το κόστος δανεισμού στις ελληνικές τράπεζες από την ΕΚΤ, σε σχέση με τον ELA. Εξάλλου, στελέχη της ευρωζώνης εκτίμησαν ότι οι πιθανότητες να επιστρέψει η Ελλάδα στις αγορές στο τέλος του προγράμματος, με «λογικά επιτόκια», είναι πολύ μεγαλύτερες μετά τη συμφωνία που επετεύχθη στο Eurogroup.

Οι ίδιοι παράγοντες εξήγησαν ότι η πρόσβαση της Ελλάδας στις αγορές μπορεί να ξεκινήσει σταδιακά, το δεύτερο εξάμηνο του 2017 και ότι στόχος είναι η πλήρης πρόσβαση της χώρας στις αγορές ως τα τέλη του 2018. Όσο πιο αξιόπιστη είναι η οικονομική πολιτική της Ελλάδας (και επιτευχθεί ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα) τόσο μικρότερα θα είναι και τα «σπρεντς», ανέφεραν. Ωστόσο παραδέχθηκαν ότι ο δανεισμός από την ευρωζώνη είναι πάντα φθηνότερος. Άλλωστε, παράγοντες της ευρωζώνης εκτιμούν ότι η δόση των 10,3 δισ. ευρώ διασφαλίζει την πλήρη κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της Ελλάδας ως το τέλος Οκτωβρίου.

Στα συν για τη χώρα μας είναι ωστόσο και ο οδικός χάρτης για ελάφρυνση του χρέους. Πρόκειται για δέσμη μέτρων που θα εφαρμοστεί σε τρία στάδια (βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο, μακροπρόθεσμο) και υπό προϋποθέσεις. Δηλαδή, μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και ως τη λήξη του προγράμματος και μετά το 2018, εφόσον εφαρμοστεί επιτυχώς το πρόγραμμα. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη μεγαλύτερη εξομάλυνση για τα δάνεια του EFSF και τη σταδιακή επιστροφή των κερδών των ομολόγων που διακρατούν οι κεντρικές τράπεζες (ANFAs και SMPs). Στο μακροπρόθεσμο επίπεδο, και αν αυτό χρειαστεί, τα μέτρα του μεσοπρόθεσμου επιπέδου θα μπορούσαν να επαναληφθούν.

Αναφορικά με τα μέτρα για το χρέος, ευρωπαϊκές πηγές τόνισαν ότι «δεν υπάρχουν άμεσες αποφάσεις και αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς δεν υπάρχουν άμεσες λήξεις». Οι ίδιες πηγές επισήμαναν ότι σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, οι χώρες της ευρωζώνης δεσμεύθηκαν να εξετάσουν την περίπτωση πρόωρης εξαγοράς δανείων του ΔΝΤ, ή των διμερών δανείων με τις χώρες της ευρωζώνης, χρησιμοποιώντας τα αδιάθετα κεφάλαια (περί τα 20 δισ. ευρώ) που προορίζονταν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Ωστόσο, κάτι τέτοιο θα χρειαζόταν την έγκριση ορισμένων εθνικών κοινοβουλίων.

Όσον αφορά τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα, το Eurogroup χαιρέτισε την πρόθεση της διοίκησης του ΔΝΤ να υποστηρίξει στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του την έγκριση ενός νέου προγράμματος με την Ελλάδα, πριν από το τέλος του έτους. Αυτή η κίνηση ουσιαστικά αποτελεί στρατηγική που καθησυχάζει τη Γερμανία!

Ποιο όμως είναι το αντίτιμο της συμφωνίας; Μα φυσικά η ιδιαίτερα απαιτητική ασφαλιστική και φορολογική μεταρρύθμιση, αλλά και ο δημοσιονομικός «κόφτης» ο οποίος μπορεί να εγγυηθεί πρόσθετα μέτρα μέχρι και 3,6 δις ευρώ από δεξαμενές δαπανών που δεν εξαιρούν μισθούς και συντάξεις.

Όλα τα παραπάνω βέβαια θα ισχύσουν εάν και εφόσον η Ελλάδα εφαρμόσει απαρέγκλιτα όλες τις δεσμεύσεις της και επιτυγχάνει στο σύνολο τους δημοσιονομικούς της στόχους.

Τα συν και τα πλην για τους Ευρωπαίους

Με το Brexit να παραμένει ο μεγάλος φόβος για την Ευρώπη και τις εκλογές στην Ισπανία να πλησιάζουν, οι δανειστές μπορούν να αισθάνονται ανακούφιση, καθώς – έστω και προσωρινά – το θέμα της Ελλάδας έχει για εκείνους κλείσει.

Έχοντας λοιπόν έναν «πονοκέφαλο» λιγότερο, μπορούν να υπερηφανεύονται ότι επέβαλαν στη χώρα μας ένα σκληρό πρόγραμμα, που υποστηρίζουν όμως ότι μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή.

Κανείς όμως δεν γνωρίζει εάν αυτή η ικανοποίηση θα διαρκέσει για πολύ, καθώς το προσφυγικό, ιδιαίτερα μετά τη στάση της Τουρκίας, απέναντι στην εφαρμογή της συμφωνίας, προκαλεί εκνευρισμό και νέα ερωτηματικά για το άμεσο μέλλον.

Ο ρόλος του ΔΝΤ

Υποχωρήσεις δεν έκανε μόνο η Ελλάδα και οι Ευρωπαίοι, αλλά και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο μπορεί να επέβαλε τους δικούς του όρους, αλλά αναγκάστηκε να αποδεχθεί και κάποιους ευρωπαϊκούς.

Αρχικά, το ΔΝΤ ώθησε τους Ευρωπαίους να αποδεχθούν (και να παραδεχθούν) ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο και απαιτείται ένας οδικός χάρτης για την επίλυση του προβλήματος. Από πλευράς του όμως έπρεπε να παραδεχθεί ότι τα μέτρα των εταίρων είναι αξιόπιστα, όπως και έκανε.

Επίσης έθεσε εμμέσως και όρους για τους δημοσιονομικούς στόχους. Συγκεκριμένα, ο κ. Νταϊσελμπλούμ υπενθύμισε ότι στόχος είναι να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018.

Παράλληλα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εξέφρασε την πρόθεσή του να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα πριν από το τέλος του χρόνου κι αυτό γιατί θα περιμένει να πιστοποιηθεί πρώτα η βιωσιμότητα του χρέους για να κάνει θετική εισήγηση για την συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα.

«Δεν έχει να κάνει με παιχνίδι ισχύος, απλώς όλες οι πλευρές μετακινήθηκαν από τη θέση τους», σχολίασε κοινοτικός αξιωματούχος, σημειώνοντας ότι το ΔΝΤ κατανοεί πλήρως ότι το πλαίσιο στο οποίο λειτουργεί η ευρωζώνη είναι αρκετά διαφορετικό από τον τρόπο που λειτουργεί το ίδιο.

Δε “βλέπει” τέταρτο πακέτο στήριξης για την Ελλάδα ο Σόιμπλε

Όπως έχουν τα πράγματα, η Γερμανία δεν αναμένει ότι θα υπάρξει ένα τέταρτο πρόγραμμα στήριξης της Ελλάδας, δήλωσε σήμερα ο υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, αφού οι χώρες της ευρωζώνης κατέληξαν στη διάρκεια της νύκτας σε μια συμφωνία με την οποία προτείνεται στην Αθήνα η πιο κατηγορηματική μέχρι σήμερα προσφορά για ανακούφιση του χρέους.

Αν κάποιος πρέπει να αισθάνεται ιδιαίτερα υπερήφανος για τη χθεσινή συνεδρίαση του Eurogroup αυτός είναι μάλλον ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος δεν βγήκε απλά νικητής στη «μάχη» με το ΔΝΤ, αλλά είδε και όλες τις «προφητείες» του να γίνονται πράξη!

Προσερχόμενος στην αίθουσα δήλωσε ότι ήθελε να κλείσει το θέμα της Ελλάδας, να υπάρξει μία επί της αρχής συμφωνία για το χρέος, να επισφραγιστεί η συνέχιση της παρουσίας του ΔΝΤ στο πρόγραμμα και να γίνουν αποδεκτά τα μέτρα, συμπεριλαμβανομένου και του «κόφτη».

Παράλληλα όμως πέρασε το δικό του στο ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους, αφού η οριστική λύση μεταφέρεται στην ουσία μετά το 2018! Παράλληλα δεν έχει να ανησυχεί για την έγκριση της συμφωνίας από το γερμανικό κοινοβούλιο, καθώς όπως ο ίδιος είπε: "Δεν έχουμε σημαντικές αλλαγές στο (ελληνικό) πρόγραμμα και επομένως δεν χρειάζεται να προηγηθεί μια ψηφοφορία στην Μπούντεσταγκ".

Κομισιόν: Αποφασιστικό βήμα η συμφωνία

Με την πλήρη εφαρμογή των προαπαιτούμενων που εκκρεμούν και την ολοκλήρωση των εθνικών διαδικασιών, η εκταμίευση της πρώτης δόσης θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο (7,5 δισ. ευρώ) ενώ με ένα συμπληρωμένο μνημόνιο συμφωνίας, το οποίο πρόκειται να εγκριθεί σύντομα από το διοικητικό συμβούλιο του ESM, θα συμπληρωθεί το πλαίσιο για την υλοποίηση του προγράμματος, τονίζει η Κομισιόν σε ανακοίνωσή της. Το συμπληρωμένο μνημόνιο αναμένεται θα περιλαμβάνει τις χθεσινές αποφάσεις σε ότι αφορά τις αλλαγές στα δάνεια του ESM/χρέος και τον κόφτη που αποτελούν νέες παραμέτρους στα συμφωνηθέντα του καλοκαιριού.

Στην ανακοίνωσή της η Κομισιόν σημειώνει ότι «η συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Eurogroup αποτελεί ένα αποφασιστικό βήμα σε πολλά επίπεδα. Όχι μόνο ανοίγει το δρόμο για την εκταμίευση της δεύτερης δόσης του προγράμματος ESM (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας) που ανέρχεται σε 10,3 δισ. ευρώ αλλά και για μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους, που θα εφαρμοστούν σταδιακά. Πάνω απ’ όλα, θα χρησιμεύσει για τη δημιουργία των συνθηκών αποκατάστασης της εμπιστοσύνης, πράγμα το οποίο είναι απαραίτητο για μια βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη στην Ελλάδα.

Τέλος, η διοίκηση του ΔΝΤ επιβεβαίωσε την πρόθεσή της να συστήσει στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ να εγκρίνει συμφωνία πριν από το τέλος του έτους με την οποία υποστηρίζεται η εφαρμογή των συμφωνηθέντων δημοσιονομικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα.

antenna

Ακολουθήστε το Madata.GR στο Google News Madata.GR in Google News

Δείτε ακόμα