Καταιγίδα σαρώνει τα χρηματιστήρια, προκαλώντας πανικό σε κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς, καθώς διαγράφεται πλέον ορατός ο κίνδυνος παγκόσμιου ντόμινο, με πολλαπλές καταστροφικές παρενέργειες στην πραγματική οικονομία, στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και σε δημοσιονομικό επίπεδο. Οι αιτίες είναι σύνθετες και δυσκολα αντιμετωπίσιμες, ενώ η μετάδοση και η κλιμάκωση της αναταραχής εξαρτώνται κυρίως από το ψυχολογικό κλίμα που θα επικρατήσει στις αγορές, υπό την επίδραση προβλέψεων και εκτιmησεων.
Στα ανησυχητικά στοιχεία για την πορεία της κινεζικής οικονομίας και στη μεγάλη πτώση των τιμών του πετρελαίου, που ήταν οι αρχικές αφορμές κλυδωνισμών στα χρηματιστήρια, προστίθενται τώρα δυσοίωνες εκτιμήσεις για τις επιδόσεις του τραπεζικού τομέα διεθνώς και για τα προβλήματα που θα επωμισθεί η Ευρώπη λόγω του προσφυγικού.
Με αδύναμο κρίκο τις τραπεζικές μετοχές, οι χρηματιστηριακοί δείκτες σε Λονδίνο-Φρανκφούρτη-Παρίσι χάνουν περίπου 2,5%, ενώ αγωνία επικρατεί για την αντίδραση της Wall Street.
Στο ΧΑ η πτώση μετοχών και δεικτών προσλαμβάνει διαστάσεις μινι-κραχ, καθώς στην αρνητική διεθνή συγκυρία προστίθενται η αβεβαιότητα και το ρίσκο των εσωτερικών εξελίξεων - διαπραγμάτευση με δανειστές, κοινωνικές αντιδράσεις, διεργασίες που μπορεί να οδηγήσουν σε αλλαγή κυβερνητικού σχήματος.
Βλέπουν αυξανόμενο ρίσκο
Σε νέα ιστορικά χαμηλά επίπεδα βυθίζονται οι τιμές των τραπεζικών μετοχών, οι οποίες κινούνται πλέον έως και 67% χαμηλότερα των τιμών στις οποίες έγιναν οι πρόσφατες ΑΜΚ. Η ένταση των πιέσεων και το μέγεθος των απωλειών δείχνουν ότι τα διεθνή funds που εισέφεραν τεράστια ποσά στις ανακεφαλαιοποιήσεις, αναθεωρούν επί τα χείρω τις εκτιμήσεις τους για τις προοπτικές των ελληνικών τραπεζών - ενδεχομένως και της ελληνικής οικονομίας συνολικά.
Πιθανότατα προβλέπουν μια μακρά περίοδο αβεβαιότητας στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, η οποία θα προσθέσει προβλήματα στην κυβέρνηση, στην οικονομία και στις επιχειρήσεις, ενώ η πολυαναμενόμενη ανάκαμψη θα καθυστερεί.
Προτιμούν λοιπόν να ρευστοποιώσουν με ζημία, πιέζοτας τις τιμές όλο και πιό χαμηλά. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι τα χατοφυλάκια που μπήκαν στην ΑΜΚ της Πειραιώς και ρευστοποιούν σήμερα,"γράφουν" ζημία 67%(!) σε δύο μήνες, στη Eurobank περίπου 60% και στην Εθνική 50%.
Η συνεδρίαση
Ανησχυητική ένδειξη αποτελεί το γεγονός ότι η μεγάλη πτώση συντελείται με αξιόλογο τζίρο και παρά τις προσπάθειες εγχώριων χαρτοφυλακίων να στηρίξουν επιλεκτικά ορισμένες μετοχές.
Ο Γενικός Δείκτης υποχωρεί κατά 8,1% στις 463 μονάδες, κινούμενος στα χαμηλά 28ετίας(!). Αναλυτές επισημαίνουν ότι διανύει την τελευταία φάση του μεγάλου πτωτικoύ κύματος που ξεκίνησε στις αρχές του 2014, όταν ήταν στις 1340 μονάδες. Το κύμα αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη και δεν υπάρχει ακόμα κάποιο σημάδι αναστροφής του. Ουσιαστικά δεν υπάρχουν πια επίπεδα στήριξης, πέραν της ψυχολογικής επίδραση που ασκούν οι στρογγυλοί αριθμοί, όπως είναι οι 450 μονάδες.
Νέα ιστορικά χαμηλά καταγράφουν ο FT25 (-10,2% στις 121,5 μονάδες) και ο τραπεζικός δείκτης (-24,4% στις 23,71 μονάδες).
Στο κόκκινο όλες οι μετοχές υψηλής κεφαλαιοποίησης. Προηγούνται σε απώλειες οι Eurobank -29%, Εθνική -29%, Πειραιώς -29%, Alpha Bank -17%, ΔΕΗ και Βιοχάλκο -11%, ΓΕΚΤΕΡΝΑ, Ελλάκτωρ και ΕΥΔΑΠ -9%
Οι εκτιμήσεις τράπεζες και πολιτικές εξελίξεις
Οι τραπεζικές μετοχές πέφτουν όχι μόνο στο ΧΑ αλλά και στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια. Ο ευρωπαϊκός τραπεζικός δείκτης, ο Stoxx Europe 600 Banks έχει καταγράψει έξι συνεχόμενες εβδομάδες πτώσης, και αυτή είναι η μεγαλύτερη από το 2008. To 2016 έστειλε το δείκτη των τραπεζών στο -22%, ενώ ο ευρύτερος Stoxx Europe 600 είναι στο -13%.
Τα αρνητικά επιτόκια που τέθηκαν από την ΕΚΤ σημαίνει ότι οι τράπεζες έχουν κόστος για να έχουν μετρητά στους ισολογισμούς τους, ενώ την ίδια στιγμή πιέζονται τα καθαρά περιθώρια επιτοκίων. Τα επίπεδα του χρέους είναι ήδη πολύ υψηλά στην Ευρώπη, πράγμα που σημαίνει ότι η περαιτέρω αύξηση των δανείων θα είναι χαμηλή. Αυτό φυσικά θα έχει επίδραση στην ανάπτυξη.
Εν τω μεταξύ, νέος γύρος εκλογολογίας έχει ανοίξει μετά τα δημοσιεύματα του γερμανικού τύπου ότι η κυβέρνηση δεν έχει άλλη επιλογή. Λάδι στη φωτιά έριξε ο Πάνος Καμμένος λέγοντας ότι ο λαός θα έχει και πάλι τον λόγο εάν οι δανειστές εξακολουθήσουν να προβάλλουν παράλογες απαιτήσεις.
Το ΧΑ είναι παγιδευμένο από διλήμματα των οποίων η επίλυση μπορεί να προκαλέσει ντόμινο πολιτικές και γεωπολιτικές εξελίξεις για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Ενώ μέχρι το Νοέμβριο μείζον ζήτημα ήταν η ολοκλήρωση της αξιολόγησης, τώρα το προσφυγικό κυριαρχεί στην ατζέντα. Και φαίνεται τώρα ότι η αξιολόγηση της υλοποίησης του προγράμματος συνδέθηκε άρρηκτα με την αντιμετώπιση του προσφυγικού καθώς οι απειλές για έξοδο από τη Σένγκεν να πέφτουν βροχή. Σήμερα, η Άνγκελα Μέρκελ, θα βρίσκεται στην Άγκυρα για συνομιλίες με τον Ταγίπ Ερντογάν, ενώ η ΕΕ ενέκρινε την εκταμίευση των 3 δισ. προς την Τουρκία για την αντιμετώπιση του προσφυγικού, επιβεβαιώνοντας ότι άγεται πλήρως από τη στρατηγική του Αχμέτ Νταβούτογλου.
Όλα αυτά μπορούν με άνεση να φέρουν το ΓΔ προς τις 450 μον., εξάλλου, όπως αναφέρει η Citigroup, οι διεθνείς αγορές βρίσκονται σε ένα «θανατηφόρο σπιράλ» κατά το οποίο οι επενδυτές προτιμούν διακρατούν μετρητά.
