Η πρώτη εντύπωση είναι πολύ σημαντική, όλοι το γνωρίζουμε αυτό. Πόσο μάλλον όταν αυτή αφορά μία γνωριμία επαγγελματικού ενδιαφέροντος. Στο άρθρο αυτό θα ασχοληθούμε με το λεκτικό κομμάτι των πρώτων επαφών που γίνονται σε επαγγελματικό επίπεδο και συγκεκριμένα με τα πράγματα που δεν πρέπει για κανένα λόγο να λέμε σε μία τέτοια περίσταση.
Οι λέξεις που μπορεί να ξεστομίσουμε ασυνείδητα, σε μία αμήχανη στιγμή όταν πρωτογνωρίζουμε κάποιον, μπορούν να βλάψουν όχι μόνο την πρώτη μας εντύπωση, αλλά και την αξιοπιστία, τις σχέσεις και τις ευκαιρίες της επαγγελματικής μας πορείας.
Δυστυχώς, όλοι μας κάποια στιγμή έχουμε ευχηθεί «να είχαμε καταπιεί τη γλώσσα μας», να είχαμε την ευκαιρία να γυρίσουμε πίσω το χρόνο μερικά δευτερόλεπτα, πριν πετάξουμε την… «κοτσάνα». Και υπάρχουν τουλάχιστον τρεις λόγοι για τους οποίους συμβαίνει αυτό:
Πρώτον, η νευρικότητα και το άγχος συχνά προκαλούν μία σειρά από τέτοια παραστρατήματα. Όταν έχουμε νευρικότητα μιλάμε χωρίς να σκεφτόμαστε, μιλάμε πιο γρήγορα και λέμε περισσότερα απ’ ότι χρειάζεται.
Δεύτερον, λόγω άγνοιας των διαφορών που υπάρχουν ανάμεσα στους «κανόνες συμπεριφοράς» των κοινωνικών και των επαγγελματικών περιστάσεων, μπορεί να ανοίγουμε θέματα που είναι εντάξει για τις κοινωνικές συναντήσεις, αλλά «ταμπού» στις επαγγελματικές, όπως π.χ η πολιτική, η θρησκεία ή το σεξ.
Ο τρίτος λόγος είναι η εγωκεντρικότητα. Είμαστε απασχολημένοι με τον δικό μας εσωτερικό κόσμο. Αυτό κάνει πολλούς ανθρώπους να μιλούν υπερβολικά, ή ακόμα και να καυχιούνται εμμέσως, για το θέμα που τους ενδιαφέρει περισσότερο: τον εαυτό τους.
Όσο αφορά τον πρώτο και τον τρίτο λόγο, χρειάζεται εξάσκηση στη χαλάρωση και την επίγνωση του εαυτού μας και της εξωτερικής κατάστασης. Όσο αφορά όμως τους κανόνες συμπεριφοράς των επαγγελματικών συναντήσεων, αυτά είναι τα 10 πράγματα που δεν πρέπει ποτέ να λες:
1. Οτιδήποτε αρνητικό
«Η δουλειά μου είναι φρικτή». «Σιχαίνομαι την τάδε εταιρία». «Ο διευθυντής μου είναι άσχετος». Τίποτα δεν καταστρέφει την πρώτη εντύπωση περισσότερο από την αρνητικότητα. Ακόμα κι αν οι δηλώσεις αυτές είναι η αλήθεια, δεν υπάρχει απολύτως κανένας λόγος να ειπωθούν μία επαγγελματική πρώτη γνωριμία με κάποιον. Εάν έχεις κάποιο ουσιαστικό επαγγελματικό παράπονο, να το θέσεις στον άνθρωπο που είναι ο αρμόδιος, όχι σε κάποιον που μόλις γνώρισες σε ένα επαγγελματικό περιβάλλον.
2. Οτιδήποτε σχετικό με χρήματα
«Τι μισθό παίρνεις;», «Τι ετήσιο εισόδημα δηλώνεις;», «Πόσα βγάζεις το χρόνο;». Το χρηματικό ποσό που κερδίζει κάποιος είναι ένα προσωπικό ζήτημα. Θεωρείται αγένεια να ρωτήσεις κάτι τέτοιο, πόσο μάλλον σε μία πρώτη επαγγελματική επαφή.
3. Οτιδήποτε πολιτικό
«Είμαι δεξιός / αριστερός / κεντρώος». «Τι ψήφισες;». «Ποια είναι η θέση σου σχετικά με τη μετανάστευση / τις απολύσεις στο Δημόσιο/ τη φορολογική αμνηστία για επαναπατρισμό κεφαλαίων;». Είναι ξεκάθαρος κανόνας του επαγγελματικού εθιμοτυπικού: Μην ανοίγεις πολιτική συζήτηση, ακόμα κι αν υποστηρίζεις θερμά ένα κόμμα, κάποιον υποψήφιο, ή έχεις μία ξεκάθαρη άποψη για ένα σημαντικό θέμα.
Εάν παρ’ όλα αυτά ξεκινήσει μία τέτοια συζήτηση το άτομο ή τα άτομα με τα οποία συνομιλείς, μείνε απλώς στα γεγονότα. Απόφυγε οτιδήποτε συναισθηματικά φορτισμένο, επίμαχο, πολύ προσωπικό, δογματικό ή επικριτικό. Αντ’ αυτών, συζήτα για τη στάση του κάθε υποψηφίου, τι ειπώθηκε στο debate και τα τελευταία σχετικά νέα.
4. Οτιδήποτε σχετικά με θρησκεία
«Πιστεύεις στο Θεό;», «Είσαι θρησκευόμενος;», «Εγώ είμαι ορθόδοξος Χριστιανός / άθεος / αγνωστικιστής κλπ». Ασχέτως εάν είσαι ένας άνθρωπος της πίστης ή όχι, την πρώτη φορά που συναντάς κάποιον σε ένα επαγγελματικό περιβάλλον δεν είναι η στιγμή για να συζητήσεις τις θρησκευτικές σου –και του- αντιλήψεις. Επιτρέπεται μόνο εάν είσαι κληρικός...
5. Οτιδήποτε σχετικά με σεξουαλικό προσανατολισμό
«Είμαι gay», «Δεν είμαι ομοφυλόφιλος», «Συμπαθώ/ δεν συμπαθώ τους ομοφυλόφιλους», «Είμαι τρομερός εραστής» κλπ. Δεν έχει απολύτως καμία σημασία και δεν είναι κανενός άλλου δουλειά πέραν του εαυτού σου και του συντρόφου σου. Πιθανότατα άλλωστε θα κάνει τον άλλο να αισθανθεί άβολα, ενώ μπορεί ακόμα και να θεωρηθεί σεξουαλική παρενόχληση.
6. Οτιδήποτε σχετικά με εγκυμοσύνη
«Πότε περιμένετε το μωράκι σας;», «Συγχαρητήρια! Βλέπω ότι εγκυμονείτε», «Είστε έγκυος;» Κατ’ αρχήν, στην ατυχή περίπτωση που υπονοήσεις ότι μία γυναίκα είναι έγκυος, ενώ δεν είναι, δεν υπάρχει επιστροφή… Θα θεωρηθεί τεράστια προσβολή.
Πέραν τούτου, η παρατήρηση αυτή (είτε ισχύει, είτε όχι) αφορά κάτι πολύ προσωπικό για να το αναφέρεις σε μία πρώτη επαγγελματική γνωριμία. Εφόσον δεν το αναφέρει από μόνη της η γυναίκα με την οποία συνομιλείς, μείνε σε καθαρά επαγγελματική θεματολογία.
