Για την πορεία των ανασκαφών αλλά και τη σημαντικότητα του τύμβου της Αμφίπολης μίλησε ο υπουργός Πολιτισμού Κωνσταντίνος Τασούλας. Παράλληλα, έδωσε τη δική του απάντηση στα σενάρια που φούντωσαν τελευταία και έκαναν λόγο για πιθανή ανακάλυψη του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ενώ αναφέρθηκε και στις αμφιβολίες που είχε εκφράσει ο αρχαιολόγος Μανόλης Ανδρόνικος όταν έμπαινε στον τάφο του Φιλίππου.
Όσον αφορά στην πλήρη αποκάλυψη των Σφιγγών στο εξωτερικό σημείο του τάφου, ο υπουργός τονίζει: «Eίναι εντυπωσιακές και επιβλητικές με απίστευτη καλλιτεχνική αξιοσύνη οι δύο Σφίγγες φύλακες του μνημείου της Αμφίπολης. Η δουλειά που συνεχίζεται με πολλή προσοχή έχει να κάνει και με την ολοκλήρωση της απομάκρυνσης των λίθων αλλά και με τη στατική προστασία του μνημείου. Πρέπει συγχρόνως, δηλαδή, και να αφαιρείς αλλά και να προστατεύεις. Θα έχουμε, λοιπόν, τα αποτελέσματα που θέλουμε στον χρόνο που θέλουμε. Είμαστε, πάντως, εντός προγράμματος».
«Έχουμε πλησιάσει πολύ στην τελική φάση»
Σύμφωνα με τον κ. Τασούλα, η αρχαιολογική έρευνα προχωράει σταθερά και πλησιάζει αρκετά στην τελική φάση. «Η έρευνα και η ανασκαφή γίνεται με βάση την αρχαιολογική δεοντολογία και τον αρχαιολογικό ρυθμό, ο οποίος δεν μπορεί να έχει την ταχύτητα της δικής μας ανυπομονησίας. Ωστόσο, έχουμε πλησιάσει πολύ στην τελική φάση, που θα είναι η είσοδος στο εσωτερικό του τάφου, το οποίο φαντάζομαι ότι θα γίνει σε λίγες εβδομάδες. Υπάρχει πολύς κόσμος, φορείς, κόμματα, αυτοδιοικητικοί και εκκλησιαστικοί παράγοντες που ζητούν ξενάγηση τώρα στον χώρο. Αυτό δεν μπορεί να γίνει, διότι, αν αρχίσει τώρα η ανασκαφή, θα τελειώσει μετά από 100 χρόνια. Η ανασκαφή θα πρέπει να συνεχιστεί απρόσκοπτα».
Τι δηλώνει για τα σενάρια περί πιθανής ανακάλυψης του τάφου του Μ. Αλεξάνδρου
Ερωτηθείς για τα σενάρια που φούντωσαν το τελευταίο διάστημα περί πιθανής ανακάλυψης του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο υπουργός απάντησε ότι «τα δεδομένα επιτρέπουν να λέμε τι βρίσκουμε και όχι οι προγνώσεις και τα σενάρια».
«Αυτό το οποίο μπορεί κανείς υπεύθυνα να πει είναι ότι οι διαστάσεις του μνημείου και η καλλιτεχνική επιμέλεια του μνημείου μάς οδηγούν στο συμπέρασμα ότι είμαστε μπροστά σε ένα σημαντικό εύρημα. Τα δεδομένα μάς επιτρέπουν να λέμε τι βρίσκουμε και όχι οι προγνώσεις μας. Είναι λάθος να κάνουμε προγνώσεις και να φουντώνουν τα σενάρια. Είναι λάθος να βιαζόμαστε. Δυστυχώς ή ευτυχώς, η αρχαιολογική έρευνα δεν συμβαδίζει με τη δική μας ανυπομονησία» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Υπενθυμίζεται ότι το zougla.gr την τελευταία εβδομάδα μίλησε με διακεκριμένους αρχαιολόγους από την Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίοι, με βάση τα ιστορικά στοιχεία που διαθέτουν, έδωσαν τη δική τους εξήγηση για το τι θα μπορούσε να βρίσκεται πίσω από τις δύο Σφίγγες και τον προστατευτικό τοίχο της εισόδου.
Μεταξύ αυτών και η Πέπη Λαζαρίδου, κόρη του του πρωτεργάτη των ανασκαφών της Αμφίπολης, Δημήτρη Λαζαρίδη.
«Ο Ανδρόνικος το 1977 είχε και αυτός τις επιφυλάξεις του»
Παράλληλα, ο κ. Τασούλας αναφέρθηκε και στις επιφυλάξεις που είχε διατυπώσει αρχικά ο αρχαιολόγος Μ. Ανδρόνικος όταν έμπαινε στον τάφο του Φιλίππου. Όπως υποστήριξε: «Όταν ο Ανδρόνικος έμπαινε τον Νοέμβριο του 1977 στον τάφο του Φιλίππου, ο ίδιος στο ημερολόγιο της ανασκαφής γράφει για τις επιφυλάξεις του, για τις υποθέσεις του, για τις αμφιβολίες του. Ακόμη και εκείνη τη στιγμή δεν είχε βεβαιότητα. Κι όταν βγήκε έξω να πάρει ανάσα, αφού είδε τη χρυσή λάρνακα, πάλι κι εκείνη τη στιγμή τελούσε σε κάποιο είδος αβεβαιότητας. Συνεπώς, μη συγχέουμε τις δικές μας επιθυμίες με την πραγματικότητα. Η πραγματικότητα στην αρχαιολογία έχει να κάνει με τα γεγονότα και τα ευρήματα. Δεν υπάρχουν υποθέσεις στην αρχαιολογία. Υπάρχουν ευρήματα».
Τηλεοπτικοί σταθμοί παγκόσμιας εμβέλειας ζητούν πρόσβαση στο μνημείο
Σύμφωνα με τον υπουργό, «το παγκόσμιο ενδιαφέρον είναι υπαρκτό. Πολλοί τηλεοπτικοί σταθμοί παγκοσμίου εμβέλειας έχουν ζητήσει να έχουν πρόσβαση, αλλά, όπως αντιλαμβάνεστε, αυτό δεν μπορεί να γίνει, αν δεν ολοκληρωθεί η φάση αυτή της ανασκαφής. Αυτό, όμως, το οποίο βγαίνει ως συμπέρασμα από όλο αυτό το ενδιαφέρον είναι η σημασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Έχουμε αυτό το προνόμιο να ζούμε σε μια τέτοια χώρα. Κι αν αυτή η κληρονομιά είναι δημιούργημα κάποιων Ελλήνων πριν από δύο και τρεις χιλιάδες χρόνια, η διατήρηση, η ανάδειξη και η προστασία αυτής της κληρονομιάς είναι δικό μας έργο. Με πρωτοπόρους τους Έλληνες αρχαιολόγους που δουλεύουν σήμερα σε όλη τη χώρα, οφείλουμε να ζωντανέψουμε ακόμα περισσότερο την ακτινοβολία του πολιτισμού μας».
Συνεχίζονται οι ανασκαφικές εργασίες στον τύμβο Καστά
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού: «Συνεχίζονται οι ανασκαφικές εργασίες στο ταφικό μνημείο, στον Τύμβο Καστά από την ΚΗ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, στην Αμφίπολη.
»Tην Πέμπτη απομακρύνθηκαν, με άκρα προσοχή, χώματα τα οποία βρίσκονταν στο διάκενο και πίσω από τα αγάλματα των Σφιγγών, σε βάθος περίπου δύο μέτρων και σε πλάτος ανάλογο της εισόδου του τάφου, ήτοι 4.50μ. Έτσι, προχώρησε στο μεγαλύτερο τμήμα της η αποχωμάτωση του εσωρραχίου της θόλου.
»Ταυτόχρονα, συνεχίστηκε η αφαίρεση πέντε λιθόπλινθων, από την έκτη σειρά του τοίχου σφράγισης, με τη βοήθεια μηχανικού μέσου. Μετά την απομάκρυνσή τους, αποκαλύφθηκε κάτω από τη βάση των Σφιγγών το ανώτερο τμήμα του μαρμάρινου θυρώματος.
» Καλύπτεται με fresco σε μίμηση ιωνικού επιστυλίου. Φέρει διακόσμηση με κόκκινο, μπλε και μαύρο χρώμα. Αμέσως, κάτω από το ιωνικό επιστύλιο, αποκαλύφθηκαν δύο ιωνικά επίκρανα των παραστάδων της θύρας, επίσης επικαλυπτόμενα με fresco και επιζωγραφισμένα με τα ίδια χρώματα. Οι εργασίες θα συνεχιστούν την Παρασκευή με προτεραιότητα τη στερέωση και συντήρηση των μέχρι τώρα ευρημάτων.
Γ. Χουλιάρας: «Είναι πολύ πιθανόν σεισμός να έχει επηρεάσει το υπέδαφος στην περιοχή της ανασκαφής»
Ο σεισμολόγος Γεράσιμος Χουλιάρας, μιλώντας στο zougla.gr, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην πρόσφατη άποψη του καθηγητή αντισεισμικής τεχνολογίας Παναγιώτη Καρύδη, ο οποίος έκανε λόγο για «πιθανή σεισμική κίνηση που μπορεί να έχει υποστεί ο τάφος στην Αμφίπολη».
Σύμφωνα με τους σεισμολόγους, αυτό είναι ένα πιθανό σενάριο, το οποίο μπορεί να δικαιολογήσει το γεγονός ότι λείπουν τα κεφάλια και τα πτερά των Σφιγγών στην είσοδο του τάφου. Παράλληλα, η ανεύρεση από τους αρχαιολόγους κομματιών από τα πτερά ενισχύει επιπλέον το εν λόγω σενάριο.
Όπως ανέφερε ο κ. Χουλιάρας: «Άκουσα την άποψη του καθηγητή Καρύδη στην οποία αναφέρει ότι ο τρούλος της ανασκαφής όντως είναι πολύ χαμηλός και δεν θα χωρούσε η φτερούγα ή το κεφάλι εκεί. Υπάρχει ένα σύγγραμμα του Σταυρού του Μερτζίδη από το 1885 που είχε κάνει μελέτη στην περιοχή και αναφέρει ότι το 597 μ.Χ. είχε κάνει έναν σεισμό της τάξης 6,7 Ρίχτερ στην Αμφίπολη. Ο Μερτζίδης αναφέρει ότι άλλαξε η ροή του Στρυμόνα ποταμού κοντά στην Αμφίπολη, γιατί ήταν πάρα πολύ δυνατός σεισμός. Είναι πολύ πιθανόν, λοιπόν, από τον δυνατό σεισμό να ανυψώθηκε το έδαφος, με αποτέλεσμα τα κεφάλια και τα πτερά των Σφιγγών να συγκρούστηκαν με τον τρούλο και να έσπασαν. Ο σεισμός αυτός που έγινε, λοιπόν, θα μπορούσε να επηρεάσει το υπέδαφος της περιοχής».
Για την ιστορία, ο Σταύρος Μερτζίδης καταγόταν από το Μελένικο και ήταν διορισμένος από τους Τούρκους ως αρχίατρος του τουρκικού στρατού. Στα πολλά, για επαγγελματικούς λόγους, ταξίδια του, είχε την ευκαιρία να δει και να μάθει αρκετά για την αρχαία ιστορία και τα ευρήματα που σώζονταν ακόμα στην εποχή του.
Αναφορά στον σεισμό του 597 μ.Χ. στην Αμφίπολη, με μέγεθος 6,7 Ρίχτερ, γίνεται και στο βιβλίο του καθηγητή σεισμολογίας Βασίλη Παπαζάχου και της Κατερίνας Παπαζάχου «Οι σεισμοί της Ελλάδας».
