Η Αντιγόνη, μια σύγχρονη γυναίκα, αποκόβεται από το μύθο και μας απευθύνει σε μια γλώσσα απίστευτης απλότητας και ομορφιάς ένα μήνυμα αντίστασης, που ηχεί και απλώνεται στον σημερινό μας κόσμο.
«Θα περίμενε κανείς διαβάζοντας την Αντιγόνη του Ζαν Ανούιγ μια απλή διασκευή του έργου του Σοφοκλή, όμως δεν είναι έτσι.
Μέσα στο ζοφερό κλίμα της γερμανικής κατοχής το 1944 ο Ανούιγ και ο Αντρέ Μπαρσάκ (σκηνοθέτης της Αντιγόνης και διευθυντής του Théâtre de l’ Atélier) αποφασίζουν να κάνουν κάτι πιο τολμηρό. Μέσα στο Παρίσι των συλλήψεων, των προκηρύξεων και των επιθέσεων, του φόβου και της βίας, η μορφή της Αντιγόνης – σύμβολο αντίστασης – ενσαρκώνει ξαφνικά τις ελπίδες μιας ολόκληρης γενιάς.
Έξω από θρησκεία (δεν πρόκειται για έργο του Σοφοκλή ούτε του Κλωντέλ), έξω από αθεϊσμό (δεν είναι Καμύ ούτε Σαρτρ) η Αντιγόνη ξαναζωντανεύει μέσα στη δική μας εποχή και μας ταρακουνάει. Θέμα ιδιόμορφο, πολεμικό και συνάμα ποιητικό, μας κατακτά και μας συγκινεί με έναν τρόπο σχεδόν βίαιο. Και μας θέτει αμείλικτα ερωτήματα.
Μια μεγάλη ηθοποιός εκείνης της εποχής θυμόταν με συγκίνηση το πόσο τους γέμιζε με ελπίδα το έργο αυτό: “Ήμασταν ενθουσιασμένοι, ήταν η φωνή που θέλαμε να ακούσουμε…”. Νομίζω πως και σήμερα ακόμη αυτή η φωνή έχει τη δύναμη να μας ξεσηκώνει», καταλήγει ο Marc Paquien.
Το κορυφαίο έργο του σύγχρονου θεάτρου, την «Αντιγόνη» του Ζαν Ανούιγ, έρχεται να παρουσιάσει στις 26 και 27 Απριλίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών η Κομεντί Φρανσέζ σε σκηνοθεσία Μαρκ Πακέν. Πενήντα δύο ολόκληρα χρόνια από την τελευταία εμφάνισή της στην Ελλάδα, η πρώτη κρατική σκηνή της Γαλλίας καταφτάνει στην Αθήνα στο πλαίσιο των εκδηλώσεων "Ελλάς-Γαλλία-Συμμαχία 2014".
Μοντέρνα εκδοχή της ομώνυμης τραγωδίας, γραμμένη στην καρδιά της γερμανικής κατοχής, η συγκεκριμένη «Αντιγόνη» φέρνει σε αντιπαράθεση τον «ρεαλισμό του κράτους» όπως ενσαρκώνεται από τον Κρέοντα με τον ιδεαλισμό μιας ηρωίδας που συμβολίζει την αντίσταση σε κάθε μορφής καταπίεση.
Ο Ζαν Ανούιγ (1910-1987), γοητευμένος από πολύ νέος από την ηρωίδα του Σοφοκλή, την απομακρύνει από τον αρχαιοελληνικό μύθο και την κάνει σύμβολο της γαλλικής αντίστασης. Με την ορμή και την ποιητικότητα του νεαρού της ηλικίας της, η «Αντιγόνη» του Ανούιγ, ενσαρκώνει την ελπίδα και την τραγικότητα της ύπαρξης στη σύγχρονη κοινωνία.
Αυτή την εκδοχή της «Αντιγόνης» παρακολούθησαν τυλιγμένοι σε κουβέρτες, οι θεατές της πρώτης παράστασης, το χειμώνα του 1944, στο Théâtre de l'Atelier. Από τότε το έργο έχει παρουσιαστεί σε σκηνές σε όλο τον κόσμο, έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις και έχει μελετηθεί και αναλυθεί όσο λίγα έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου. Η Κομεντί Φρανσέζ το ανεβάζει για πρώτη φορά στην ιστορία της.
Σκηνοθέτης εξοικειωμένος με το σύγχρονο θέατρο, ο Μαρκ Πακέν πιστεύει στα δυναμικά έργα και τα φροντίζει με κλασική αφοσίωση. Πολυβραβευμένος και με συνεχή παρουσία στις γαλλικές σκηνές, δημιούργησε, για την παράσταση αυτή μια ατμόσφαιρα που παραπέμπει στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ταυτόχρονα σε κάθε εποχή,δημιουργώντας ένα "απέριττο δράμα που αφορά τον καθένα".
Για τον ίδιο, η «Αντιγόνη» του Ανούιγ είναι ένα έργο πρωτότυπο, που με πρόσχημα τον μύθο και την τραγωδία του Σοφοκλή, θέτει ένα ερώτημα που είναι διαρκώς επίκαιρο: τι είναι η πολιτική; στοχασμός ή επάγγελμα; Ένα ερώτημα που θέτει κάθε γενιά στον εαυτό της. «Η Αντιγόνη είναι μια γυναίκα που συναντάμε κάθε μέρα στους δρόμους, μια από αυτές που παλεύουν, πολλές φορές, απλώς και μόνο για να υπάρξουν. Δεν είναι μύθος, είναι κομμάτι του κόσμου μας», υποστηρίζει ο Πακέν.
Η Ελλάδα αποτελεί τη μοναδική ξένη χώρα στο πλαίσιο της περιοδείας της παράστασης που ξεκίνησε από τη μικρή αίθουσα της Κομεντί Φρανσέζ στο Παρίσι, το θέατρο Vieux-Colombier, πριν ανεβεί στη σκηνή της περιώνυμης Salle Richelieu και συνεχίσει μια σημαντικότατη τουρνέ στη Γαλλία.
Γεγονός που κατά τον πρέσβη της Γαλλίας στην Ελλάδα, Ζαν Λουπ Κουν-Ντελφόρζ- συνδέεται με το ίδιο το θέμα της τραγωδίας, ελληνικό κατά παράδοση, οικουμενικό κατ' επέκταση: «Η Αντιγόνη γεννήθηκε στην Αθήνα, στη φαντασία του Σοφοκλή, ενός ήδη καινοτόμου δραματουργού σε σχέση με τον διάσημο προκάτοχό του, τον Αισχύλο. Υπήρξε μια επαναστατημένη έφηβη, η οποία βρέθηκε ολομόναχη απέναντι στην απόλυτη εξουσία ενός τυραννικού βασιλιά, έτοιμη να πεθάνει προκειμένου να εκπληρώσει τον οικογενειακό νόμο και το θέλημα των θεών, αποδίδοντας στους νεκρούς της τιμές που τους αρμόζουν. Ακριβώς αυτό χρησιμοποιεί ο Ζαν Ανούιγ, την επανάσταση του αδύναμου και άοπλου απέναντι στον πανίσχυρο, φτάνοντας στον πυρήνα της μεγάλης σύγκρουσης που σπαράζει τον κόσμο τη δεκαετία του '40 και κάνει την τότε κατεχόμενη Γαλλία να γονατίσει. «Βρίσκομαι εδώ για να σας πω "όχι" και για να πεθάνω» επαναλαμβάνει η Αντιγόνη. Το έργο λοιπόν καθίσταται απολύτως πολιτικό και γίνεται σύμβολο της άρνησης, σύμβολο του ΟΧΙ», σημειώνει οΚουν-Ντελφόρζ.
Από την μεριά του ο πρόεδρος του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, Ιωάννης Μάνος επισημαίνει πως η σπουδαία αυτή μετάκληση φέρνει για άλλη μια φορά στο προσκήνιο την «αναγκαιότητα των ανταλλαγών στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κοινότητας».
Οι τιμές των εισιτηρίων είναι: 15 (Ζώνη Γ), 27 (Ζώνη Β), 38 Euro (Zώνη Α) και 55 ευρώ (Διακεκριμένη Ζώνη). Ειδικές τιμές: 8 ευρώ (φοιτητές, νέοι, άνεργοι και Α.Μ.Ε.Α.) και 10 ευρώ (65+ και πολύτεκνοι).
