Νηστεία ονομάζεται η εκούσια ή ακούσια αποχή από τροφή. Κυρίως ο όρος αυτός χρησιμοποιείται από πολλούς λαούς για την εκούσια αποχή από ορισμένες τροφές, κυρίως για θρησκευτικούς λόγους. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αυτές οι τροφές είναι: το κρέας, το ψάρι, το αυγό, τα γαλακτοκομικά, και τα παράγωγά τους. Νηστεία επίσης σημαίνει ότι περιορίζονται και οι ποσότητες από τα επιτρεπόμενα τρόφιμα.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των ατόμων που νηστεύουν, εξαιτίας της μη κατανάλωσης των παραπάνω τροφίμων και πιστεύοντας ότι τα νηστίσιμα δεν παχαίνουν, αυξάνουν την πρόσληψη τροφών που είναι πλούσιες σε υδατάνθρακες (ψωμί, κριτσίνια, ζυμαρικά, πατάτες, ρύζι, χαλβά, νηστίσιμα αρτοσκευάσματα). Εάν δε δοθεί προσοχή στην ποσότητα των φαγητών που καταναλώνονται, είναι πολύ πιθανό να αυξηθεί το βάρος. Η παραπάνω κατάσταση επιβαρύνεται και από το γεγονός ότι από το νηστίσιμο διαιτολόγιο απουσιάζει η ζωική πρωτεΐνη, η οποία συμβάλλει στον πιο γρήγορο κορεσμό.
Ένας ακόμη κακός χειρισμός κατά την περίοδο της νηστείας που οδηγεί στην αύξηση του βάρους, είναι η υπερκατανάλωση ελαιόλαδου. Επειδή τα φαγητά που καταναλώνονται είναι κατά βάση λαδερά, πίτες νηστίσιμες, αυξάνεται η ημερήσια πρόσληψη ελαιόλαδου, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το θερμιδικό φορτίο των γευμάτων. Σ' αυτό το σημείο θα αναφέρω και τις ελιές, οι οποίες πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο λόγω και της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε αλάτι, το οποίο όταν υπερκαταναλώνεται, δημιουργεί κατακράτηση υγρών.
Η κατανάλωση χαλβά ή ξηρών καρπών ή ταραμά όταν δε γίνεται με μέτρο μπορεί να συντελέσει στην προσθήκη βάρους.
Πως μπορεί να διορθωθεί η κατάσταση;
Για να είναι πιο πλήρη τα γεύματα αυτών που νηστεύουν, μπορούν να καταναλώσουν όσπρια σε συνδυασμό με δημητριακά. Ο συνδυασμός αυτών των δύο τροφίμων βελτιώνει την ποιότητα πρωτεΐνης. Για παράδειγμα φακές με ρύζι, φασόλια με ρύζι . Άλλοι συνδυασμοί τροφών με υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνη είναι τα λαχανικά με ρύζι ,π.χ. αρακάς με ρύζι, και τα όσπρια με ξηρούς καρπούς.
Επιπλέον μπορούν να εντάξουν στο διαιτολόγιο τους τα θαλασσινά, τα οποία αποτελούν καλή πηγή σεληνίου και ω-3 λιπαρών οξέων. Το χταπόδι αποτελεί καλή πηγή σιδήρου. Τα θαλασσινά αν καταναλώνονται με μέτρο και στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής, δεν αυξάνουν τα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων.
Εναλλακτική επιλογή αποτελεί και το υποκατάστατο τυριού από σόγια, κίτρινο ή λευκό και το γάλα σόγιας που περιέχουν πρωτεΐνη, είναι χαμηλά σε θερμίδες, δεν περιέχουν χοληστερόλη και αποτελούν καλή πηγή ασβεστίου.
Αν κάποιος προσέξει όλα τα παραπάνω, η νηστεία αποτελεί έναν ιδανικό τρόπο να αποτοξινωθεί ο οργανισμός. Συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων. Κατά την περίοδο αυτή δεν καταναλώνονται τροφές πλούσιες σε κορεσμένα λιπαρά και το διαιτολόγιο είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά (ελαιόλαδο, ταχίνι, ξηροί καρποί). Απαιτείται όμως να γίνεται σωστός συνδυασμός των τροφών σε κάθε γεύμα με την καθοδήγηση κάποιου ειδικού, για να μη δημιουργηθούν διατροφικές ελλείψεις, ειδικά στα άτομα που κάνουν ολόκληρη τη νηστεία.
Τέλος θα ήθελα να αναφέρω ότι υπάρχουν κάποιες πληθυσμιακές ομάδες που θα πρέπει να νηστεύουν για μικρό χρονικό διάστημα, επειδή το νηστίσιμο διαιτολόγιο δεν παρέχει επαρκείς ποσότητες συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών (πρωτεΐνη, σίδηρο, ασβέστιο, Β12, κ.α).
Αυτές είναι: τα παιδιά, οι έφηβοι, οι έγκυες, οι θηλάζουσες, οι αθλητές, οι ηλικιωμένοι, τα άτομα που πάσχουν από οστεοπόρωση, από σιδηροπενική αναιμία, από σακχαρώδη διαβήτη.
Πηγή: Επιστημονική Ομάδα του Διατροφολόγου κ. Ζουμπανέα (diatrofi.gr)
