Σε ένα καταφανώς θολό τοπίο προσέρχονται την ερχόμενη Τρίτη στη διαδικασία δημοπράτησης των τηλεοπτικών αδειών τα επιτελεία των 9 υποψηφίων. Οι συσκέψεις όλων των υποψηφίων αφορούν , σύμφωνα με πληροφορίες, την προσπάθειά τους να κατανοήσουν τι ακριβώς δημοπρατείται, εξαιτίας της πλήρους ασάφειας του διαγωνισμού.
Τέσσερις άδειες γενικού περιεχομένου πανελλαδικής εμβέλειας; Η μήπως και πέμπτη; Και άδειες θεματικού περιεχομένου; Και αν ναι πόσες; Και πότε άραγε; Ερωτήματα εκατομμυρίων που θα έπρεπε να απαντώνται ρητά πριν την διαγωνιστική διαδικασία για την δημοπράτηση των τηλεοπτικών αδειών, τα οποία όμως όχι μόνο αποσαφηνίζονται, αντίθετα τα ίδια τα κυβερνητικά στελέχη φροντίζουν να θολώνουν.
«200 εκατομμύρια η διαφημιστική πίστα; 50 εκατομμύρια το κόστος; Τέσσερις οι άδειες» είχε αναφέρει ο Αλέξης Τσίπρας στον ΣΚΑΙ στις 14 Ιουλίου 2016.
Αυτό το σκεπτικό για τον περιορισμό του αριθμού των αδειών σε τέσσερις εθνικής εμβέλειας διασφαλίζει κατά την κυβέρνηση τη βιωσιμότητα των τηλεοπτικών σταθμών εθνικής εμβέλειας. Μόνο που ο αριθμός 4 δεν είναι και θέσφατο.
«Αν αύριο αυξηθεί η διαφημιστική πίττα; Ενδεχομένως να βγει και 5η!» είχε πει ο πρωθυπουργός στην ίδια συνέντευξη τον Ιούλιο.
Η κυβέρνηση όμως δύο 24ωρα πριν τον διαγωνισμό ξεχνά, ότι ο πλειοδοτικός διαγωνισμός έχει την λογική ότι ο υποψήφιος πληρώνει ένα ποσό για άδεια 10 ετών γνωρίζοντας ότι πρόσβαση στην διαφημιστική αγορά θα έχουν μόνο 4 τηλεοπτικοί σταθμοί. Για αυτό το δικαίωμα καλειται να πληρώσει το όποιο τίμημα.
Όμως τόσο ο πρωθυπουργός όσο και υπουργοί προεξάρχοντος του Νίκου Παππά, δηλώνουν ότι θα δημοπρατηθούν και θεματικές άδειες εθνικής εμβέλειας και πιθανόν και 5η άδεια γενικής στόχευσης. Μάλιστα ο Νίκος Παππάς αρχικά έλεγε στις 28 Φεβρουαρίου πως ΔΕΝ θα δημοπρατηθούν θεματικές άδειες και αναγνώριζε πως οι υποψήφιοι πρέπει να γνωρίζουν τους ακριβείς όρους.
«Έχουν δίκιο όσοι έχουν σκοπό να λάβουν μέρος στο διαγωνισμό. Πρέπει να γνωρίζουν ποιοι είναι οι όροι, σε ποια αγορά μπαίνουν και πόση θα είναι η διαφημιστική πίτα» δήλωνε χαρακτηριστικά στην εφημερίδα «Παρόν».
Στις 23 Αυγούστου στο twitter όμως έγραψε ξεκάθαρα «θα προχωρήσουμε σε θεματικές άδειες».
«Προφανώς δεν είναι 4 γιατί υπάρχουν και προβλέπεται στο νόμο που ψηφίστηκε πριν 3,5 μήνες τα θεματικά κανάλια και τα περιφερειακά κανάλια και βέβαια τα κρατικά κανάλια» ανέφερε ο υπουργός Μεταφορών και Δικτύων, Χρ. Σπίρτζης στο ραδιοφωνικό σταθμό «Στο κόκκινο».
Ιδού τι λέει ο νόμος Παππά για τις θεματικές άδειες: «Με απόφαση του Υπουργού καθορίζεται ο αριθμός των δημοπρατούμενων αδειών ανά κατηγορία εμβέλειας (εθνικής ή περιφερειακής), προγράμματος (ενημερωτικού ή μη ενημερωτικού), είδος περιεχομένου σε περίπτωση ενημερωτικού προγράμματος (γενικού ή θεματικού περιεχομένου) και είδος θεματικού περιεχομένου σε περίπτωση μη ενημερωτικού προγράμματος».
Για να γίνει όμως κατανοητό δεν υπάρχει ουσιαστική διαφοροποίηση μεταξύ του γενικού περιεχομένου προγράμματος και του θεματικού παραθέτουμε το εξής παράδειγμα: Το STAR στη φυσιογνωμία που είχε επιλέξει προ ετών, με βάση το νόμο ΠAππά, θα θεωρούνταν θεματικός-ψυχαγωγικός. Ο ΣΚΑΙ αντίστοιχα θα θεωρούνταν θεματικός ενημερωτικής στόχευσης. Αυτοί οι θεματικοί σταθμοί όμως έχουν την ίδια πρόσβαση στην διαφημιστική αγορά με αυτή των σταθμών της γενικής στόχευσης. Συνεπώς ο συλλογισμός του πρωθυπουργού € 200 εκ/4 σταθμοί = € 50 εκ μπορεί εύκολα να γίνει € 200 εκ/8 σταθμοί = € 25 εκ. έκαστος. Τι έγινε λοιπόν το επιχείρημα της βιωσιμότητας;
Όμως ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με επιστολή του Επιτρόπου Έτινγκερ αναφέρει πως θα πρέπει να υπάρξει πλήρης εκμετάλλευση του τηλεοπτικού φάσματος στην Ελλάδα.
Αναφέρει η επιστολή Έτινγκερ:
«-Το Κράτος έχει την υποχρέωση να αδειοδοτήσει τόσους τηλεοπτικούς σταθμούς, ώστε να αξιοποιεί πλήρως το σύνολο του φάσματος. Οι 4 άδειες δεν αποτελούν πλήρη και αποδοτική αξιοποίηση του φάσματος.
-Το Κράτος δεν μπορεί να προχωρήσει σε διαγωνισμό εάν δεν αποκαλύψει πόσα συνολικά επιπρόσθετα προγράμματα, πλην των 4 θα αδειοδοτήσει.»
Επειδή λοιπόν οι 4 άδειες δεν αποτελούν πλήρη αξιοποίηση του φάσματος η Επιτροπή αναμένει η κυβέρνηση να ανακοινώσει διαγωνισμούς για θεματικές άδειες. Αυτός λοιπόν είναι ο λόγος που ο κ. Παππάς άρχισε να αναφέρεται και στις θεματικές άδειες.
Με βάση τα ανωτέρω το πιθανότερο σενάριο την επόμενη περίοδο είναι ότι και άλλοι τηλεοπτικοί σταθμοί, πλην των τεσσάρων, θα έχουν πρόσβαση στην διαφήμιση των € 200 εκ. Συνεπώς τι ακριβώς δημοπρατείται; Πως κάποιος μπορεί να υπολογίσει την αξία της άδειας; Από στελέχη της αγοράς ακούγονται χαρακτηρισμοί περί «διαγωνισμού καζίνο» ή «διαγωνισμού λύτρων».
Και μέσα σε όλα αυτά η ΝΔ και άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν ανακοινώσει ότι δεν αναγνωρίζουν τον διαγωνισμό και εάν εκλεγούν θα δώσουν και άλλες άδειες.
«Η κυβέρνηση προσπαθεί να δημιουργήσει έναν μέγα καναλάρχη, τον εαυτό της και να ελέγξει το τοπίο. Ιστορικά αυτές οι προσπάθειες σε μια δημοκρατική χώρα, δεν επιτυγχάνουν! Δεν θα πετύχουν ούτε στην Ελλάδα» ανέφερε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ στις 11 Ιουλίου 2016.
Για να γίνει κατανοητό το πρόβλημα μπορεί να συγκριθεί με το πρόβλημα που έθεταν οι ιδιοκτήτες ταξί όταν συζητείτο το θέμα της απελευθέρωσης των αδειών ταξί. Τότε έλεγαν οι ιδιοκτήτες ότι αυτοί πλήρωσαν ένα σημαντικό ποσό για την απόκτηση της άδειας επειδή ο νόμος προέβλεπε ότι ο αριθμός των ταξί είναι συγκεκριμένος. Εάν ο αριθμός των ταξί απελευθερωθεί τότε θα έχαναν το κεφάλαιο που είχαν διαθέσει. Αυτοί τότε βασίστηκαν σε ένα υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο. Τώρα οι υποψήφιοι για τις τηλεοπτικές άδειες καλούνται να πληρώσουν ένα ποσό για μια άδεια χωρίς να υφίσταται ένα νομοθετικό πλαίσιο που τους καλύπτει. Αντίθετα εάν θα πάρουν την άδεια θα είναι όμηροι σε κάθε κυβέρνηση η οποία μπορεί να τους απειλεί ότι θα δημοπρατήσει κα άλλες άδειες εάν δεν ακολουθούν τις οδηγίες της. Αυτό όμως δεν αποτελεί ελεύθερη τηλεόραση.
