Αλλαγές προωθεί το υπουργείο Εργασίας σε συνεργασία με το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) για την αδήλωτη εργασία, στο πλαίσιο της κατάρτισης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την καταπολέμηση της αδήλωτης αλλά και της ανασφάλιστης εργασίας, που αποτελεί μνημονιακή δέσμευση και μάλιστα ως «βασικό παραδοτέο» πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός του Ιουλίου 2016, το υπουργείο Εργασίας σχεδιάζει σειρά μέτρων και νομοθετικών παρεμβάσεων, σε συνεργασία με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO).
Συγκεκριμένα μελετάται η μείωση του προστίμου από 10.550 ευρώ σε 3.500 ευρώ, με παράλληλη όμως υποχρέωση 12μηνης πρόσληψης του ατόμου που θα διαπιστωθεί από τους ελέγχους ότι απασχολείται ανασφάλιστος.
Σήμερα, το πραγματικό ποσοστό «μαύρης» εργασίας εκτιμάται πάνω από 20% επί του συνόλου της απασχόλησης (οι έλεγχοι του ΣΕΠΕ που δείχνουν κάτω από 16% είναι δειγματοληπτικοί και σε κλάδους με αυξημένη παραβατικότητα) και το ισχύον πρόστιμο φτάνει στο 18πλάσιο του κατώτατου μισθού, δηλαδή στα 10.550 ευρώ. Βέβαια, εκτιμάται ότι μόλις το 18%-20% των προστίμων αυτών εισπράττεται.
Το 3ο μνημόνιο προβλέπει ότι οποιαδήποτε αλλαγή στο σύστημα ελέγχου και επιβολής προστίμων θα γίνεται κατόπιν συνεννόησης και συμφωνίας με τους θεσμούς και ήδη σε τεχνικό επίπεδο γίνονται συναντήσεις, με την ελληνική πλευρά να προτείνει τη μείωση του προστίμου από τα 10.550 ευρώ σε 3.500 ευρώ ανά ανασφάλιστο εργαζόμενο. Η πρόταση συνοδεύεται με την πρόβλεψη για υποχρεωτική 12μηνη πρόσληψη του ατόμου που διαπιστώνεται ότι απασχολείται ανασφάλιστο, προκειμένου περίπου 3.500 ευρώ να διοχετευθούν στο ΙΚΑ ως ασφαλιστικές εισφορές και άλλα 3.500 ευρώ στο Δημόσιο ως φόροι. Μάλιστα, στην πρόταση του υπουργείου Εργασίας προβλέπεται ότι η πρόσληψη θα είναι με σύμβαση ορισμένου χρόνου, για την προστασία του εργαζομένου, καθώς ο συγκεκριμένος τύπος σύμβασης είναι πιο δύσκολο να καταγγελθεί για ασήμαντο λόγο. Με τον τρόπο αυτό, ο παραβάτης - εργοδότης θα καταβάλει συνολικά ποσό αντίστοιχο με το ύψος του σημερινού προστίμου, όμως και ο εργαζόμενος θα προσληφθεί και τα ποσά θα εισπραχθούν πιο εύκολα. Παράλληλα, εξετάζεται ακόμη και το ενδεχόμενο κλιμάκωσης των προστίμων ανάλογα με τον παραβάτη. Βασική αρχή θα είναι «ίση μεταχείριση για όμοιες περιπτώσεις», όμως στελέχη του υπουργείου Εργασίας δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο εάν κάποιος διαπιστωθεί ότι παρανομεί για πρώτη φορά, το πρόστιμο να μην καταβάλλεται, εφόσον βεβαίως τηρηθεί η δέσμευση για υποχρεωτική πρόσληψη. Στην περίπτωση, όμως, που κάποιος διαπιστώνεται ότι παρανομεί κατ’ επανάληψη, το πρόστιμο θα είναι σημαντικά αυξημένο.
Ανάγκη ενημέρωσης
Μιλώντας στην «Κ» ο ειδικός γραμματέας Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας Γιάννης Σούκος, που συμμετέχει στις διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους των δανειστών, επισημαίνει πως είναι αδήριτη ανάγκη να επικεντρωθούν οι προσπάθειες σε δράσεις όπως συνδυαστικές εκστρατείες ενημέρωσης, νουθεσίας, παραίνεσης, συμβουλών, αλλά και συστηματικής διεξαγωγής πολλαπλών ελέγχων, ώστε να καλλιεργηθεί πνεύμα εργασιακής συνείδησης προκειμένου να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των εργαζομένων, αλλά και να νιώσουν οι καλόπιστοι μικροί ή μικρομεσαίοι εργοδότες ότι δεν βρίσκονται υπό εξαφάνιση.
Κατά το διάστημα Αυγούστου 2015 - Μαρτίου 2016 πραγματοποιήθηκαν από το ΣΕΠΕ 36.242 έλεγχοι, επιβλήθηκαν 2.087 κυρώσεις, 139 διακοπές εργασιών και 5.114 πρόστιμα, αξίας 10,727 εκατ. ευρώ. Στο πεδίο των εργατικών διαφορών, από τις συνολικά 8.535 περιπτώσεις που έφτασαν στο υπουργείο επιλύθηκαν 4.083 (47,84%), με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να εισπράξουν συνολικά 8,3 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, ένα ποσοστό της τάξης του 20% με 22% των εργατικών διαφορών έχει ματαιωθεί, καθώς ο εργοδότες υπό τον φόβο της επιβολής προστίμων τακτοποίησαν τις υποχρεώσεις τους προς τους εργαζμένους, με αποτέλεσμα μόνο ένα ποσοστό κοντά στο 30% των διαφορών να οδηγείται στα δικαστήρια.
Αλλωστε, μεταξύ των μνημονιακών υποχρεώσεων της Ελλάδας είναι η διασύνδεση της φορολογικής διοίκησης με το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ του υπουργείου Εργασίας και τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης.
